Stefan Żeromski

polski prozaik, publicysta i dramaturg; pierwszy prezes polskiego PEN Clubu
To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 7 lis 2024. Od tego czasu wykonano 1 zmianę, która oczekuje na przejrzenie.

Stefan Żeromski (ur. 14 października 1864 w Strawczynie, zm. 20 listopada 1925[1] w Warszawie) – polski prozaik, publicysta, dramaturg; pierwszy prezes polskiego PEN Clubu, prezydent Rzeczypospolitej Zakopiańskiej. Czterokrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1921, 1922, 1923, 1924)[2]. Jeden z najwybitniejszych pisarzy polskich w historii[3][4]. Kawaler Orderu Orła Białego.

Stefan Żeromski
Maurycy Zych,
Józef Katerla
Stefan Iksmoreż
Ilustracja
Stefan Żeromski (ok. 1915)
Data i miejsce urodzenia

14 października 1864
Strawczyn

Data i miejsce śmierci

20 listopada 1925
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Epoka

Młoda Polska,
dwudziestolecie międzywojenne

Muzeum artysty

Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie
Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego

Ważne dzieła
Faksymile
Odznaczenia
Order Orła Białego Wstęga Wielka Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Nagrody

Nagroda im. Elizy Orzeszkowej

Stefan Żeromski był znany również pod pseudonimami Maurycy Zych, Józef Katerla (panieńskie nazwisko matki[5]) i Stefan Iksmoreż (ananim). Ze względu na zaangażowanie społeczne nazwany był „sumieniem polskiej literatury”[6][7] lub „sumieniem narodu”[8][9].

Życiorys

edytuj
 
Katalog ocen Stefana Żeromskiego w Kieleckim Gimnazjum Męskim (1886)

Stefan Żeromski pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej Wincentego Żeromskiego herbu Jelita i Józefy z Katerlów herbu Poraj[10]. Wychował się w Ciekotach w Górach Świętokrzyskich. Jego ojciec przed powstaniem utracił majątek i aby utrzymać rodzinę, został dzierżawcą folwarków. W 1863 wspierał Polaków walczących w powstaniu styczniowym. Żeromski stracił matkę w 1879, a ojca – 1883, oboje pochowani w Leszczynach.

W czasie powstania styczniowego w bitwie pod Czarncą zginął Gustaw Saski (1846–1863), brat cioteczny Stefana Żeromskiego[11].

W 1873 dziewięcioletni Stefan trafił na rok do szkoły początkowej w Psarach. W 1874 rozpoczął naukę w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach; jego nauczycielem był m.in. Antoni Gustaw Bem. Miał problemy z matematyką[12]. Z tego okresu pochodzą jego pierwsze próby literackie – wiersze, dramaty, przekłady z literatury rosyjskiej. Zadebiutował w 1882 w numerze 27 „Tygodnika Mód i Powieści” przekładem wiersza Lermontowa i w „Przyjacielu Dzieci” wierszem „Piosenka rolnika”. Trudności finansowe i początki gruźlicy spowodowały, że gimnazjum ukończył w 1886 bez uzyskania matury. W tym samym roku rozpoczął studia w Instytucie Weterynarii w Warszawie (uczelnia nie wymagała matury). Tam zetknął się z ruchem socjalistycznym, działał m.in. w tajnej akcji oświatowej wśród rzemieślników i robotników.

 
Stefan Żeromski w młodości (ok. 1885)

W 1889 zmuszony został porzucić studia z powodów finansowych i zaczął pracować jako guwerner w domach ziemiańskich, między innymi w Łysowie[13][14] (obecnie gmina Przesmyki k. Siedlec) i w Nałęczowie. W Nałęczowie poznał m.in. doktora Władysława Matlakowskiego[15]. Od 1889 jego utwory ukazywały się na łamach „Tygodnika Powszechnego”, „Głosu”, „Nowej Reformy”.

Wiosną 1892 r. Żeromski, za radą doktora Matlakowskiego, udał się po raz pierwszy do Zakopanego, gdzie przebywał od 25 kwietnia do 18 czerwca. Odbył wówczas wiele wycieczek w Tatry. W czasie kolejnych w nich pobytów poznał doliny Strążyską, Białego, Gąsienicową. Odbył wycieczkę przez Zawrat do Doliny Pięciu Stawów i dalej przez Świstówkę do Morskiego Oka, zwiedził Dolinę Roztoki i Wodogrzmoty Mickiewicza. Poznał doliny Kościeliską i Chochołowską, przez które odbywał wyprawy w głąb Tatr Zachodnich, dotarł również do ich południowych podnóży. Obrazy i wrażenia z tych wycieczek utrwalił później na kartach niektórych swoich utworów (m.in. w Popiołach). Podczas tego pobytu poznał m.in. Stanisława Witkiewicza i wybitnego filologa i etnografa Bronisława Dembowskiego(inne języki)[15].

W 1892 przebywał krótko w Zurychu, Wiedniu, Pradze i Krakowie. Jesienią tego roku ożenił się z Oktawią z Radziwiłłowiczów Rodkiewiczową, którą poznał w Nałęczowie, po czym wyjechał z żoną i jej córeczką z pierwszego małżeństwa do Szwajcarii, gdzie objął posadę zastępcy bibliotekarza w Muzeum Narodowym Polskim w Rapperswilu. Tam powstawały m.in. Syzyfowe prace. W Szwajcarii zetknął się m.in. z Gabrielem Narutowiczem, Edwardem Abramowskim. W latach 1895 i 1898 ukazały się zbiory opowiadań Żeromskiego.

Na przełomie XIX i XX wieku przyjeżdżał do Kielc z myślą o zamieszkaniu w mieście i prowadzeniu tam działalności kulturalnej. Być może to pod jego wpływem Leon Rygier założył tygodnik postępowo-demokratyczny „Echa Kieleckie”, w którym ukazały się przedruki Ech leśnych i Zemsta jest moją... Żeromskiego[16].

 
Portret Stefana Żeromskiego – pastel Kazimierza Mordasewicza (1909)

Po powrocie do kraju w 1897 pracował jako pomocnik bibliotekarza w Bibliotece Ordynacji Zamojskiej w Warszawie. Ukazały się wówczas Syzyfowe prace. W 1899 Żeromskim urodził się syn Adam. W tym samym roku ukazali się Ludzie bezdomni. W 1904 r. u Gebethnera i Wolffa wyszła powieść Popioły,, drukowana zresztą w odcinkach już od 1902 r. w warszawskim Tygodniku Illustrowanym[15]. Jej sukces wydawniczy pozwolił Żeromskiemu porzucić pracę w Bibliotece Ordynacji i przenieść się wraz z rodziną prawie na rok do Zakopanego. Mógł całkowicie poświęcić się pracy pisarskiej. Od chwili wybuchu rewolucji 1905 w Królestwie Polskim działał w organizacjach demokratycznych i socjalistycznych, zbliżył się wówczas do Polskiej Partii Socjalistycznej[17]. Ruchowi rewolucyjnemu z lat 1905–1907 poświęcił kilka swoich prac, m.in. opowiadania: Sen o szpadzie, Nagi bruk i Nokturn oraz dramat Róża[18]. Żeromski zainicjował założenie Uniwersytetu Ludowego, organizował kursy dokształcające dla uczniów szkoły rzemieślniczej, w jego domu, tzw. Chacie, prowadzono ochronkę i tajną szkołę. Z jego inspiracji w Nałęczowie powstała robotnicza grupa teatralna pod przewodnictwem rzeźbiarza i publicysty Józefa Gardeckiego. Grupa wystawiła zakazaną wówczas sztukę – III część Dziadów. Wśród widzów był m.in. Bolesław Prus[19].

Pod koniec 1908 Stefan Żeromski i Rafał Radziwiłłowicz złożyli propozycję Józefowi Piłsudskiemu wstąpienia do wolnomularstwa[20]. Sugerowane związki S. Żeromskiego z wolnomularzami[21] nie znajdują potwierdzenia w bardziej wiarygodnych źródłach, a oparte są na szczegółowym opisie przyjmowania nowego członka do loży wolnomularskiej zamieszczonym w Popiołach. Najprawdopodobniej konsultantem tego fragmentu był jego szwagier – Rafał Radziwiłłowicz, brat żony Oktawii[22]. W 1909 wyjechał z rodziną do Paryża, gdzie mieszkał trzy lata.

W 1910 r. podpisał się pod listem otwartym w sprawie pochowania ciała Juliusza Słowackiego na Wawelu[23]. Po odmowie biskupa krakowskiego, kardynała Puzyny, obok Sienkiewicza, Witkiewicza, Micińskiego i in. poparł projekt umieszczenia grobowca Słowackiego w Tatrach, we wnęce turni Kościelca[15].

Po powrocie do kraju osiedlił się w Zakopanem. Uczestniczył w zjeździe w Zakopanem w sierpniu 1912, na którym powołano Polski Skarb Wojskowy[24]. W 1913 założył nową rodzinę z poznaną w 1908 malarką Anną Zawadzką z Siedlec, to właśnie Siedlce uwiecznił w Przedwiośniu jako rodzinne miasto i obiekt tęsknoty Jadwigi Barykowej. Owocem tego związku była córka Monika. Po wybuchu I wojny światowej zgłosił się do Legionów Polskich, jednak nigdy nie brał udziału w walkach. Wrócił do Zakopanego. Wspólnie z Janem Kasprowiczem i Medardem Kozłowskim stworzył Organizację Narodową[25]. Działał w pracach Naczelnego Komitetu Zakopiańskiego. Był prezydentem Rzeczypospolitej Zakopiańskiej. 30 lipca 1918[26][27][28] zmarł na gruźlicę jego dziewiętnastoletni syn Adam. Żeromski zadedykował mu tekst publicystyczny o tematyce społeczno-politycznej pt. Początek świata pracy[29].

 
Stefan Żeromski, drzeworyt Władysława Skoczylasa (ok. 1918)
Życie prywatne
 
Stefan Żeromski z synem Adamem (ok. 1904)
 
Żeromski w gabinecie w Nałączowie (ok. 1906)
 
Żeromski w Zakopanem (1918)
 
Żeromski w trakcie plebiscytu na Warmii i Mazurach (1920)
 
Żeromski na Helu (1922)
 
Stefan Żeromski i Juliusz Osterwa (1924)
 
Stefan Żeromski z córką Moniką (ok. 1925)
 
Żeromski podczas pracy na Zamku Królewskim (1925)
 
Lekcja na Zamku Królewskim (1925)
 
Żeromski z lekarzami w Konstancinie (1925)

Podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 współpracował z kierowanym przez ppłk. Mariana Dienstla-Dąbrowę Wydziałem Propagandy Armii Ochotniczej[30]. 22 października 1920 został członkiem Obywatelskiego Komitetu Wykonawczego Obrony Państwa[31]. W niepodległej Polsce Żeromski zamieszkał w Warszawie, gdzie brał znaczący udział w życiu literackim. Uczestniczył, wraz z Janem Kasprowiczem[32], w akcji przedplebiscytowej w regionie Powiśla celem przyłączenia tych terenów do Polski, między innymi w Iławie, Suszu, Prabutach, Kwidzynie, Sztumie, Grudziądzu i wielu innych miejscowościach Warmii, Mazur i powiatów nadwiślańskich (Powiśla)[33]. Był delegatem na zjazd Związku Zawodowego Literatów Polskich 4 lutego 1922 w Warszawie[34]. Był inicjatorem projektu Akademii Literatury[35], Straży Piśmiennictwa Polskiego[36], a w 1925 został założycielem i pierwszym prezesem polskiego oddziału PEN Clubu. W latach dwudziestych osiedlił się w Konstancinie-Jeziornie pod Warszawą w willi Świt, a w 1924 prezydent Stanisław Wojciechowski przydzielił mu trzypokojowe mieszkanie na drugim piętrze Zamku Królewskiego w Warszawie[37][38]. W 1922 ukazała się powieść Wiatr od morza, za którą otrzymał Państwową Nagrodę Literacką, a w 1924 wydał powieść Przedwiośnie.

16 maja 1925 przyznano mu tytuł członka honorowego Towarzystwa Dziennikarzy Polskich we Lwowie[39]. Filister honoris causa polskiej korporacji akademickiej „Pomerania”.

 
Nagrobek Stefana Żeromskiego (2015)

Złożony ciężką chorobą w połowie 1925 przebywał w Konstancinie[40]. Zmarł 20 listopada 1925. Tego dnia – na dwa tygodnie przed własną śmiercią – Władysław Reymont napisał[41]:

Dzisiaj umarł Żeromski, cios to dla mnie okrutny z wielu powodów. Umarł na serce. Był o parę lat starszy ode mnie, ale miał szaloną wolę życia i energię. Strata ta polskiej literatury niezastąpiona. Uwielbiałem Go jako genialnego pisarza. Naturalnie, ta nagła śmierć źle podziałała i na mój stan zdrowia. Teraz bowiem na mnie przychodzi kolej umierania.

Żeromski został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie (F/4/1)[42].

Poglądy

edytuj

Stefan Żeromski w swoich dziełach poruszał często problematykę społeczną. W centrum jego zainteresowań znalazły się ubóstwo, katastrofalne położenie robotników i chłopów, i obserwacje tych grup zbliżyły go do poglądów socjalistycznych – w czasie rewolucji 1905 sprzyjał Polskiej Partii Socjalistycznej; ciągłymi inspiracjami były dla niego: myśl Edwarda Abramowskiego, teoretyka i praktyka spółdzielczości, oraz teorie: syndykalistyczna Georges’a Sorela (cenił sobie jego dzieło Réflexions sur la violence) i Édouarda Dufour (Le syndicalisme et la prochaine révolution), czemu dał wyraz w społeczno-politycznej pracy pt. Początek świata pracy, powstałej u zarania II RP, w 1918 r.[43]

Był agnostykiem, miał poglądy antyklerykalne[44].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Dzieła

edytuj

Ekranizacje

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Filmowe adaptacje utworów Stefana Żeromskiego.

Galeria

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

W 1928 otwarto Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie.

Przed 1939 była przyznawana nagroda naukowa miasta portowego Gdyni im. Stefana Żeromskiego (w 1938 otrzymał ją prof. Adam Szelągowski)[59].

Poczta Polska wydała następujące znaczki z wizerunkiem Stefana Żeromskiego[60]:

  1. 30.04.1947 – seria „Kultura Polska – I wydanie” – znaczek o numerze katalogowym 424 A/B
  2. 20.07.1947 – seria „Kultura Polska – II wydanie” – znaczek o numerze katalogowym 433 A/B
  3. 10.06.1948 – blok „Kultura Polska” – znaczek o numerze katalogowym A 433
  4. 21.09.1964 – znaczek o numerze katalogowym 1379 wydany z okazji 100. rocznicy urodzin
  5. 14.10.2014 – znaczek o numerze katalogowym 4574 wydany z okazji 150. rocznicy urodzin

Pisarz jest patronem teatru kieleckiego. Jego imię nosi także Puszcza Jodłowa w Świętokrzyskim Parku Narodowym.

26 kwietnia 1997 udostępniona została do użytku publicznego placówka muzealna – Domek Stefana Żeromskiego w Gdyni-Orłowie, w którym pisarz przebywał w 1920.

W Krakowie w dzielnicy XVIII Nowa Huta znajdują się:

Od maja 2011 r. Stefan Żeromski "zasiada" na ławeczce przed gmachem Miejskiej Biblioteki w Siedlcach, która w latach 1960–1975 nosiła jego imię.

Żeromski jest patronem ławeczki w Parku Ratuszowym w Krakowie w dzielnicy XVIII Nowa Huta, o czym informuje tabliczka. Patroni ławeczek w przestrzeni publicznej są wybierani w ramach projektu Kody Miasta realizowanego przez Krakowskie Biuro Festiwalowe, operatora tytułu Kraków Miasto Literatury UNESCO, którym Kraków został uhonorowany w 2013[62][63].

W Warszawie w dzielnicy Żoliborz znajduje się Park im. Stefana Żeromskiego.

W 2014 r. z okazji 150. rocznicy urodzin Stefana Żeromskiego Narodowy Bank Polski wyemitował dwie upamiętniające go monety kolekcjonerskie: złotą o nominale 200 złotych oraz srebrną o nominale 10 złotych[64].

Uchwałą Sejmu RP X kadencji z 24 lipca 2024 zdecydowano o ustanowieniu roku 2025 „Rokiem Stefana Żeromskiego” z okazji 100. rocznicy śmierci pisarza[65][66].

Stefan Żeromski w filmie

edytuj

Stefan Żeromski pojawia się w serialu i filmie Polonia Restituta w reżyserii Bohdana Poręby. Rolę pisarza grał Ignacy Gogolewski.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Stefan Żeromski. Polskie Radio, 2008-06-27. [dostęp 2014-04-26]. (pol.).
  2. Nomination Database [online], nobelprize.org [dostęp 2017-01-07].
  3. 90 lat temu zmarł Stefan Żeromski | dzieje.pl – Historia Polski [online], dzieje.pl [dostęp 2019-07-17] (pol.).
  4. Muzeum Narodowe w Kielcach – Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego [online], mnki.pl [dostęp 2019-07-17] (ang.).
  5. Pseudonim ten pochodził od panieńskiego nazwiska matki pisarza. Mowa o tym w artykule: W Leszczynach upamiętniono rodziców Żeromskiego. ksiazki.wp.pl.
  6. Jadwiga Demczuk: Sumienie polskiej literatury. 2014-10-14. [dostęp 2016-08-27].
  7. – Żeromski Stefan. Wirtualne Muzeum Konstancina. [dostęp 2016-08-27].
  8. skomplikowana prywatność „sumienia narodu”. 2015-10-14. [dostęp 2016-08-27].
  9. Zdzisław Antolski: Żeromski – pisarz domowy. 2012-07-02. [dostęp 2016-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-28)].
  10. Stefan Sariusz-Żeromski h. Jelita. [dostęp 2024-06-22].
  11. Secemin.
  12. Świadectwo Stefana Żeromskiego z ósmej klasy Męskiego Gimnazjum Rządowego [online], mnki.pl [dostęp 2024-10-14] (pol.).
  13. w okresie 2.12.1889 – 17.08.1890
  14. Żeromski, Siedlce i .... róże. [online], Miejska Biblioteka Publiczna w Siedlcach, 2011, s. 17 [dostęp 2024-10-11].
  15. a b c d Władysław Słodkowski. Żeromski a Tatry. „Wierchy. Rocznik poświęcony górom i góralszczyźnie”. R. 27 (1958), s. 76-95, 1959. Komisja Turystyki Górskiej ZG PTTK. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. (pol.). 
  16. Jan Pazdur: Dzieje Kielc 1864–1939. Wrocław 1971, s. 68.
  17. Przedmowa Henryka Markiewicza do Dzieł Stefana Żeromskiego, tomu Rozdzióbią nas kruki, wrony... Warszawa 1956. s. 9.
  18. Jan Hulewicz, Źródła ideologii społeczno-politycznej Stefana Żeromskiego. Pamiętnik Literacki, Lwów 1930, nr 1/4, s. 448. Całość w: Małopolska Biblioteka Cyfrowa.
  19. Józef Kozłowski: „my z Niego wszyscy...”, socjalistyczne Mickiewicziana z przełomu XIX i XX wieku. Warszawa: Czytelnik, 1978, s. 26–30.
  20. Ryszard Świętek, Lodowa ściana: sekrety polityki Józefa Piłsudskiego 1904–1918, Kraków 1998. s. 419.
  21. Hass Ludwik, Sekta farmazonii warszawskiej. Pierwsze stulecie wolnomularstwa w Warszawie (1721–1821), PIW, Warszawa 1980, s. 675. ISBN 83-06-00239-3.
  22. „Polityka”, 2014, nr 39, s. 107.
  23. List otwarty w sprawie sprowadzenia zwłok Juliusza Słowackiego, Paryż 1910.
  24. Wanda Kiedrzyńska, Powstanie i organizacja Polskiego Skarbu Wojskowego 1912–1914, [w:] „Niepodległość”, t. XIII z. 1 (33), 1936, s. 80.
  25. Posłowi i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939, t. III, Warszawa 2005, s. 207.
  26. Harcerski słownik biograficzny, t. IV, Warszawa 2016, s. 251.
  27. Inskrypcja na nagrobku – https://www.maslow.pl/asp/galeria/20180727_wycieczka_Naleczow/p1060620.jpg
  28. travelmatszczecin [online], travelmat.com.pl [dostęp 2022-12-23].
  29. Stefan Żeromski, Początek świata pracy. Kraków 1918. s. 3. (Całość w: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona).
  30. W Urzędzie Propagandy Inspektoratu Armii Ochotniczej. „Świat”. Nr 39, s. 6, 25 września 1920. 
  31. Obrona państwa w 1920 roku, Warszawa 1923, s. 153.
  32. Leon Sobociński, Na gruzach Smętka, wyd. B. Kądziela, Warszawa, 1947, s. 101.
  33. Michał Młotek: Tajemnice pogranicza. Kraków 2013.
  34. Wiadomości bieżące. Z miasta. O byt literatów. „Kurjer Warszawski”, s. 4, nr 39 z 8 lutego 1922. 
  35. Projekt Akademii Literatury Polskiej.
  36. Straż powstała w 1926 r. (Kurjer Warszawski: dodatek poranny. R. 106, 1926, nr 317 s. 3).
  37. Aleksander Gieysztor, Stanisław Herbst, Stanisław Lorentz, Władysław Tomkiewicz, Jan Zachwatowicz: Zamek Królewski w Warszawie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 173.
  38. Monika Warneńska: Warszawskim szlakiem Żeromskiego. Warszawa: Zakład Wydawniczo-Propagandowy PTTK, 1980, s. 72.
  39. Z Tow. Dziennikarzy Polskich. „Gazeta Lwowska”. Nr 114, 19 maja 1925. 
  40. Choroba Stefana Żeromskiego. „Nowości Illustrowane”. Nr 34, s. 5, 22 sierpnia 1925. 
  41. Władysław Reymont – informacje o twórcy.
  42. śp. Stefan Żeromski.
  43. Stefan Żeromski, Początek świata pracy. Kraków 1918. s. 11.
  44. M. Wyka, Światopoglądy młodopolskie, Kraków 1996, s. 146.
  45. M.P. z 2019 r. poz. 101 „jako wyraz najwyższego szacunku wobec znamienitych zasług poniesionych dla chwały, dobra i pożytku Rzeczypospolitej Polskiej, z okazji Narodowych Obchodów Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej”.
  46. Ordery Orła Białego przyznane pośmiertnie 25 wybitnym Polakom [online], prezydent.pl [dostęp 2018-11-11].
  47. M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 432 „za wybitną twórczość literacką”.
  48. U trumny Żeromskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 271 z 24 listopada 1925. 
  49. M.P. z 1921 r. nr 298 „w uznaniu zasług, położonych dla Rzeczypospolitej Polskiej na polu literatury”.
  50. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 22.
  51. Żeromski, Stefan (1864–1925): Dzieje grzechu. T. 1 [online], polona.pl [dostęp 2016-09-28].
  52. Żeromski, Stefan (1864–1925): Dzieje grzechu. T. 2 [online], polona.pl [dostęp 2016-09-28].
  53. Żeromski, Stefan (1864–1925): Ludzie bezdomni. Powieść. T. 1 [online], polona.pl [dostęp 2016-09-28].
  54. Żeromski, Stefan (1864–1925): Ludzie bezdomni. Powieść. T. 2 [online], polona.pl [dostęp 2016-09-28].
  55. Muzeum Narodowe w Kielcach – Muzeum Stefana Żeromskiego [online], mnki.pl [dostęp 2024-10-28].
  56. Żeromski, Stefan (1864–1925): Przedwiośnie. Powieść [online], Wikiźródła [dostęp 2018-08-26].
  57. Żeromski, Stefan (1864–1925): Siłaczka ; Na pokładzie [online], polona.pl [dostęp 2016-09-28].
  58. Żeromski, Stefan (1864–1925): Uciekła mi przepióreczka... Komedya w 3 aktach [online], polona.pl [dostęp 2016-09-28].
  59. Lwowianin laureatem. „Wschód”. Nr 74, s. 5, 10 lutego 1938. 
  60. Andrzej Fiszer, Katalog Polskich Znaków Pocztowych (i z Polską związanych) Tom I 2019, 2018.
  61. a b Nowa Huta. Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku (red. Jarosław Klaś), Kraków: Ośrodek Kultury im. C.K.Norwida, 2018, s. 37, ISBN 978-83-948244-3-3.
  62. Kody Miasta. [dostęp 2021-02-04].
  63. Lista patronów. [dostęp 2021-02-04].
  64. 150. rocznica urodzin Stefana Żeromskiego. nbp.pl. [dostęp 2024-05-20]. (pol.).
  65. M.P. z 2024 r. poz. 732.
  66. Rok 2025 będzie rokiem… [online], Operon.pl [dostęp 2024-10-25] (pol.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
  NODES
eth 1