Szagryn, jaszczur (fr. chagrin, z tur. sağrı[1]) – skóra końska, ośla, cielęca, kozia lub owcza, garbowana roślinnie z licem groszkowanym, przypominająca skórę jaszczurki[2][3]. Szagryn jest chropowaty[3], miękki i sprężysty. Używany głównie do wyrobu galanterii kaletniczej[4] oraz oprawy trzonów rękojeści i niekiedy pochew broni białej. W Polsce znany od XVII wieku[3].

Trzon rękojeści pałasza oprawiony jaszczurem (szagrynem)

Na przełomie XVII-XVIII wieku mianem szagrynu/jaszczura zaczęto określać również skórę rekina lub płaszczki (o podobnych właściwościach i wykorzystywaną w tym samym celu)[5].

Przypisy

edytuj
  1. Słownik wyrazów obcych PWN. Jan Tokarski (red.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980, s. 725. ISBN 83-01-00521-1.
  2. szagryn, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-08-05].
  3. a b c Włodzimierz Kwaśniewicz 1000 słów o broni białej i uzbrojeniu ochronnym, wyd. 1981, s. 63
  4. Encyklopedia Powszechna PWN. Rafał Łąkowski (red.). Warszawa: PWN, 1987.
  5. Guth Christine. Towards a Global History of Shagreen. „The Global Lives of Things: The Material Culture of Connections in the Early Modern World”, s. 64, 2015. Rutledge. 
  NODES
INTERN 1