Thomas Henry Huxley

Thomas Henry Huxley
	; Thomas Henry Huxley w 1874
Państwo działania	Wielka Brytania
Kraj	Anglia
Data i miejsce urodzenia	4 maja 1825 ; Middlesex
Data i miejsce śmierci	29 czerwca 1895 ; Sussex
	profesor
	Specjalność: zoolog, paleontolog
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Thomas Henry Huxley (ur. 4 maja 1825 w Ealing w Middlesex, zm. 29 czerwca 1895 w Eastbourne w Susseksie) – angielski naukowiec: zoolog, paleontolog, fizjolog i filozof, a z wykształcenia lekarz; członek Royal Society, w latach 1883–1885 jego prezes, profesor Royal School of Mines i Royal College of Surgeons^[1]. Laureat Medalu Copleya.

Życiorys

Był obrońcą i propagatorem darwinizmu, a także pionierem kierunku ewolucyjnego w naukach zoologicznych. Twierdził, że proces ewolucji dotyczy również człowieka ("Stanowisko człowieka w przyrodzie"). Adwersarz biskupa Oksfordu Samuela Wilberforce'a w słynnej debacie oksfordzkiej z 1860 roku^[a] pomiędzy ewolucjonistami a kreacjonistami. Przez złośliwych zwany buldogiem Darwina.

Badał pochodzenie płazów i ptaków oraz czaszki kręgowców. Ustalił genealogię konia i wykazał pochodzenie ptaków od gadów kopalnych i pochodzenie płazów od ryb. Badał również przemianę pokoleń u jamochłonów oraz podobieństwo ich budowy do listków zarodkowych. W poglądach filozoficznych reprezentował agnostycyzm.

Dzieła

"O przyczynach zjawisk w naturze organicznej" (pełny tekst polski) 1862, wyd. pol. 1873
"Stanowisko człowieka w przyrodzie" 1863, wyd. pol. 1874
On the application of the laws of evolution to the arrangement of the Vertebrata and more particularly of the Mammalia. Proceedings of the Zoological Society of London, 1880:649 –662.
"Zasady fizjologii" 1866, wyd. pol. 1892, 1894, 1912
"Ewolucja i etyka" 1874, wyd. pol. 1904

Uwagi

↑ Krótki opis przebiegu debaty, która odbyła się w Muzeum Historii Naturalnej w Oxfordzie 30 czerwca 1860 roku, opublikował w roku 2010 The Guardian z okazji uroczystości odsłonięcia pamiątkowego cokołu w miejscu zdarzenia^[2].

Przypisy

↑ Huxley Thomas Henry, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-29] .
↑ Alison Flood. Plinth commemorates Huxley-Wilberforce evolution debate. „The Guardian”, 10 września 2010. Guardian Media Group. ISSN 0261-3077. (ang.).

Bibliografia

Wiktor Werner, Między krytyką a fetyszyzacją. Różne reakcje na pojawienie się ewolucjonistycznej koncepcji natury. „Roczniki Antropologii Wiedzy”, Rocznik I (2004) 2005, s. 45–56
Wiktor Werner, Skandal ewolucji, idea ewolucji. O medialnym i ideologicznym aspekcie dyskusji wokół hipotezy ewolucyjnej. „Roczniki Antropologii Wiedzy”, Rocznik I (2004) 2005, s. 57–70
Michał Zaborski, Rafał Chmura, Karol Pieniak, Debaty, które zmieniły historię, [w:] Tomasz Dołęgowski, Wojciech Labuda (red.), Szermierka na słowa. O debacie oksfordzkiej i nie tylko, wyd. 1, Warszawa: Poltext, 2021, s. 213-245, ISBN 978-83-8175-313-5

Linki zewnętrzne

Thomas Henry Huxley – publikacje w bibliotece Polona

[3] Krótki opis przebiegu debaty, która odbyła się w Muzeum Historii Naturalnej w Oxfordzie 30 czerwca 1860 roku, opublikował w roku 2010 The Guardian z okazji uroczystości odsłonięcia pamiątkowego cokołu w miejscu zdarzenia^[2].

[1] Huxley Thomas Henry, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-29] .

[Guardian2010-2] Alison Flood. Plinth commemorates Huxley-Wilberforce evolution debate. „The Guardian”, 10 września 2010. Guardian Media Group. ISSN 0261-3077. (ang.).

[1]

[a]

[2]