Torbokolec

Torbokolec
	Echymipera
	Lesson, 1842
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Nadrząd	australotorbowe
Rząd	jamrajokształtne
Rodzina	jamrajowate
Podrodzina	torbokolce
Rodzaj	torbokolec
	Typ nomenklatoryczny
	Perameles kalubu J.B. Fischer, 1829
Synonimy
	Brachymelis Miklouho-Maclay, 1884; Peramelopsis Heude, 1896; Anuromeles K.M. Heller, 1897; Suillomeles G.M. Allen & Barbour, 1909;
	Brachymelis Miklouho-Maclay, 1884; Peramelopsis Heude, 1896; Anuromeles K.M. Heller, 1897; Suillomeles G.M. Allen & Barbour, 1909;
Gatunki
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	5 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Torbokolec^[6] (Echymipera) – rodzaj niewielkich ssaków z podrodziny torbokolców (Echymiperinae) w obrębie rodziny jamrajowatych (Peramelidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Nowej Gwinei, wyspach Archipelagu Bismarcka i w północno-wschodniej Australii^[7]^[8]^[9].

Morfologia

Długość ciała 21,5–54,5 cm, długość ogona 6,3–11,5 cm; masa ciała 0,3–3 kg^[8]^[10].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1842 roku francuski zoolog i chirurg René Lesson w książce swojego autorstwa Nouveau Tableau du Règne Animal: Mammifères^[1]. Jako gatunek typowy Lesson wyznaczył torbokolca zwyczajnego (E. kalubu).

Etymologia

Echymipera: rodzaj Echimys G. Cuvier, 1809 (kolczak); gr. πηρα pēra „torba, kieszeń”^[11].
Brachymelis: gr. βραχυμελις brakhumelis „krótkonogi, krótkołapy”^[12]. Gatunek typowy: Brachymelis garagassi Miklouho-Maclay, 1884 (= Perameles kalubu J.B. Fischer, 1829).
Peramelopsis: rodzaj Perameles É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1804 (jamraj); gr. οψις opsis „wygląd”^[13]. Gatunek typowy: Peramelopsis welsianus Heude, 1896 (= Perameles rufescens W. Peters & Doria, 1875).
Anuromeles: gr. przedrostek negatywny αν- an-; ουρα oura „ogon”; rodzaj Perameles É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1804 (jamraj)^[14]. Gatunek typowy: Anuromeles rufiventris E. Heller, 1897 (= Perameles kalubu J.B. Fischer, 1829).
Suillomeles: łac. suillus „świnia”; rodzaj Perameles É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1804 (jamraj)^[5]. Gatunek typowy: Suillomeles hispida G.M. Allen & Barbour, 1909 (= Perameles kalubu J.B. Fischer, 1829).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[15]^[7]^[6]:

Echymipera clara Stein, 1932 – torbokolec białousty
Echymipera davidi Flannery, 1990 – torbokolec wyspowy
Echymipera echinista Menzies, 1990 – torbokolec szczeciniasty
Echymipera kalubu (J.B. Fischer, 1829) – torbokolec zwyczajny
Echymipera rufescens (W. Peters & Doria, 1875) – torbokolec długonosy

Przypisy

↑ ^a ^b R.-P. Lesson: Nouveau Tableau du Règne Animal: Mammifères. Paris: Arthus Bertrand, 1842, s. 192. (fr.).
↑ N. Miklouho-Maclay. Notes on zoology of the Maclay-coast in New Guinea. „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. 9 (3), s. 713, 1884. (ang.).
↑ P.M. Heude. Études odontologiques. Seconde partie. Mammifères carnassiers. „Mémoires Concernant l’Histoire Naturelle de l’Empire Chinois par des pères de la Compagnie de Jésus”. 3 (3), s. 143, 1896. (fr.).
↑ K.M. Heller. Zwei neue Beutelthiere aus Deutsch New Guinea, nebst einer Aufzählung der bekannten papuanischen Säugethiere. „Abhandlungen und Berichte des Königl. Zoologischen und Anthropologisch-Etnographischen Museums zu Dresden”. 6 (8), s. 5, 1897. (niem.).
↑ ^a ^b G.M. Allen & T.G.M.A.& T. Barbour G.M. Allen & T.G.M.A.& T., A new marsupial from Netherlands’ New Guinea, „Proceedings of the New England Zoölogical Club”, 4, 1909, s. 43 (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 10. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 74. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b Ch. Dickman: Family Peramelidae (Bandicoots and Echymiperas). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 395–396. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy), Genus ''Echymipera'', [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [online], Johns Hopkins University Press, 2005 [dostęp 2020-10-24] .
↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 51. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 250.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 142.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 522.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 110.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-29]. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[Lesson-1] R.-P. Lesson: Nouveau Tableau du Règne Animal: Mammifères. Paris: Arthus Bertrand, 1842, s. 192. (fr.).

[mac-2] N. Miklouho-Maclay. Notes on zoology of the Maclay-coast in New Guinea. „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. 9 (3), s. 713, 1884. (ang.).

[Heude-3] P.M. Heude. Études odontologiques. Seconde partie. Mammifères carnassiers. „Mémoires Concernant l’Histoire Naturelle de l’Empire Chinois par des pères de la Compagnie de Jésus”. 3 (3), s. 143, 1896. (fr.).

[hel-4] K.M. Heller. Zwei neue Beutelthiere aus Deutsch New Guinea, nebst einer Aufzählung der bekannten papuanischen Säugethiere. „Abhandlungen und Berichte des Königl. Zoologischen und Anthropologisch-Etnographischen Museums zu Dresden”. 6 (8), s. 5, 1897. (niem.).

[Allen&Barbour-5] G.M. Allen & T.G.M.A.& T. Barbour G.M. Allen & T.G.M.A.& T., A new marsupial from Netherlands’ New Guinea, „Proceedings of the New England Zoölogical Club”, 4, 1909, s. 43 (ang.).

[Cichocki&inni-6] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 10. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-7] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 74. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Dickman-8] Ch. Dickman: Family Peramelidae (Bandicoots and Echymiperas). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 395–396. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-9] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy), Genus ''Echymipera'', [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [online], Johns Hopkins University Press, 2005 [dostęp 2020-10-24] .

[amw-10] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 51. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/258/mode/1up_250]-11] Palmer 1904 ↓, s. 250.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA142_142]-12] Palmer 1904 ↓, s. 142.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/530/mode/1up_522]-13] Palmer 1904 ↓, s. 522.

[CITEREFPalmer1904[http://books.google.com/books?id=ApMeAQAAIAAJ&pg=PA110_110]-14] Palmer 1904 ↓, s. 110.

[asm-15] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-29]. (ang.).

[6]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]