Tragakanta
Tragakanta (łac. tragacantha), guma tragakantowa (gummi tragacantha) – lepka i twardniejąca na powietrzu wydzielina, wypływająca (w sposób naturalny lub po nacięciu) z pnia i gałęzi traganka gumodajnego oraz innych gatunków rodzaju Astragalus i Astracantha z Azji Zachodniej[1][2]. Po wysuszeniu występuje w postaci cienkich, blaszkowatych, białych lub jasnożółtych, przezroczystych pasków o długości ok. 30 mm, szerokości 10 mm i grubości do 1 mm, mniej lub bardziej powyginanych, z drobnymi pęknięciami. Na powierzchni można zaobserwować delikatne, podłużne prążki i poprzeczne fałdy[1].
Skład i właściwości
edytujGłównymi składnikami tragakanty są dwa polisacharydy: basoryna, nierozpuszczalna w wodzie, o dużej zdolności pęcznienia (60–70%), oraz tragakantyna, o rozgałęzionej budowie, która jest rozpuszczalna w wodzie[3][2].
Guma tragakantowa nie ma smaku ani zapachu[3]. Jest nierozpuszczalna w etanolu. Rozpuszcza się w wodzie, tworząc kleiste, lepkie, galaretowate roztwory – rozpuszczanie można przyspieszyć ogrzewaniem, przy czym lepkość takich roztworów jest mniejsza[3].
Zastosowanie
edytujTragakanta jest środkiem pomocniczym wiążącym wodę i dobrą substancją stabilizującą, stosowaną do produkcji zawiesin, emulsji, kremów i maści. Stosowana bywa do wzmacniania struktury żelowej przy produkcji maści hydrożelowych. Roztwory tej gumy są używane jako lepiszcze w procesie granulacji na mokro w technologii wytwarzania tabletek. Ma zastosowanie podobne do gumy arabskiej, jednak jest od niej rzadziej stosowana ze względu na mniejszą dostępność[2][3].
Guma tragakantowa jest wymieniona w polskim urzędowym spisie dozwolonych substancji dodatkowych jako E413 i może być stosowania na zasadzie quantum satis, to znaczy bez ograniczeń[4], czyli w takiej ilości, która jest potrzebna do uzyskania odpowiedniego rezultatu technologicznego zgodnego z zasadami DPP[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0.
- ↑ a b c Stanisław Kohlmünzer: Farmakognozja: podręcznik dla studentów farmacji. Wyd. V unowocześnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 669. ISBN 83-200-2846-9.
- ↑ a b c d S. Janiski, A. Fiebig, M. Sznitowska: Farmacja stosowana: podręcznik dla studentów farmacji. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 719. ISBN 978-83-200-3778-4.
- ↑ Dz.U. z 2010 r. nr 232, poz. 1525
- ↑ Quantum satis. Polska Federacja Producentów Żywności. [dostęp 2011-12-22]. (pol.).
