Uca

Uca – rodzaj krabów morsko-lądowych obejmujący blisko 100 gatunków (często spotykanych pod nazwą krab skrzypek). Zaliczany do rodziny Ocypodidae, jest najbliżej spokrewniony z krabami z rodzaju Ocypode. Cały rodzaj składa się z krabów o małych rozmiarach – największe mają niewiele ponad 5 cm długości. Kraba skrzypka można znaleźć na morskich plażach, słonawych, błotnistych obszarach pływowych, lagunach i mokradłach.

Uca
Leach, 1814
Uca pugnax
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	skorupiaki
Gromada	pancerzowce
Rząd	dziesięcionogi
Nadrodzina	Ocypodoidea
Rodzina	Ocypodidae
Rodzaj	Uca

Tak jak inne kraby, skrzypki zmieniają pancerz w miarę rośnięcia. Jeżeli wcześniej straciły szczypce lub inne odnóża, po linieniu na miejscu brakujących pojawią się nowe. Jeżeli stracą duże szczypce (tylko jedne z pary wyróżniają się wielkością) odzyskają je po linieniu, ale po przeciwnej stronie. Na krótko po linieniu kraby są bardzo wrażliwe, ze względu na nowy, delikatny pancerz. W tym okresie unikają kontaktu i ukrywają się aż do stwardnienia nowego pancerza.

Środowisko

Samiec Uca perplexa wymachujący szczypcami

Znajdywany w słonych moczarach, na piaszczystych i błotnistych plażach Afryki Zachodniej, zachodniego Atlantyku, wschodniego Pacyfiku oraz Indo-Pacyfiku, jest łatwo rozpoznawalny dzięki wyraźnie asymetrycznym szczypcom, występującym wyłącznie u samców. Samce chełpią się przerośniętymi szczypcami, które odgrywają ważną rolę w zalotach, a także są istotnymi sygnalizatorami dla przedstawicieli tego samego gatunku. Ruch małych szczypiec do otworu gębowego podczas odżywiania zainspirował nazwę zwyczajową dla krabów z rodzaju Uca – krab skrzypek. Małe szczypce przypominają smyczek, którym krab gra na dużych szczypcach, jak na skrzypcach.

Odżywianie

Osadowe kulki wokół nory kraba z rodziny Ocypodidae

Nory kraba skrzypka pomiędzy korzeniami namorzynów

Małymi szczypcami unosi fragmenty osadów do otworu gębowego, gdzie ich zawartość zostaje przesiana. Kiedy wszystko, co jadalne zostaje oddzielone – mogą to być algi, drobnoustroje, grzyby lub detrytus – pozostały osad zostaje zwrócony w formie małej kulki. Obecność tych osadowych kulek przed wejściem do nory doskonale informuje o jej lokatorze. Niektórzy eksperci uważają, że zwyczaje żywieniowe tych krabów odgrywają kluczową rolę dla przetrwania podmokłych środowisk - przesiewając piasek znacząco napowietrzają podłoże.

Cykl życiowy

Krab skrzypek żyje raczej krótko, do 2 lat na wolności, i do 3 w niewoli. W okresie godów samce wymachują dużymi szczypcami i stukają nimi o podłoże, aby przyciągnąć samice. Zdarzają się także walki między samcami, mające prawdopodobnie zaimponować samicom. Jeżeli krab skrzypek straci duże szczypce, małe z tej samej pary zaczną rosnąć i wydłużać się. Natomiast kikut po odjętych dużych szczypcach zregeneruje się i powstaną małe szczypce. U niektórych gatunków w tym samym przypadku małe szczypce pozostaną małe, a duże zregenerują się stopniowo podczas kolejnych linień – po pierwszym będą mniej więcej o połowę mniejsze.

Samica kraba skrzypka nosi jaja zgromadzone w spodniej części ciała. Pozostaje w norze przez dwutygodniowy okres, po którym nieśmiało wychodzi, aby uwolnić jaja z odpływem. Larwy prowadzą planktoniczny tryb życia przez ok. dwa tygodnie.

Podrodzaje i gatunki

• Australuca
  • Uca bellator
  • Uca elegans
  • Uca hirsutimanus
  • Uca longidigitum
  • Uca polita
  • Uca seismella
  • Uca signata
• Gelasimus
  • Uca borealis
  • Uca dampieri
  • Uca formosensis
  • Uca hesperiae
  • Uca neocultrimana
  • Uca tetragonon
  • Uca vocans
  • Uca vomeris
• Leptuca
  • Uca annulipes
  • Uca argillicola
  • Uca batuenta
  • Uca beebei
  • Uca bengali
  • Uca coloradensis
  • Uca crenulata
  • Uca cumulanta
  • Uca deichamnni
  • Uca dorotheae
  • Uca festae
  • Uca helleri
  • Uca inaequalis
  • Uca lactea
  • Uca latimanus
  • Uca leptochela
  • Uca leptodactyla
  • Uca limicola
  • Uca mjoebergi
  • Uca musica
  • Uca oerstedi
  • Uca panamensis
  • Uca perplexa
  • Uca saltitanta
  • Uca speciosa
  • Uca spinicarpa
  • Uca stenodactylus
  • Uca tallanica
  • Uca tenuipedis
  • Uca terpsichores
  • Uca tomentosa
  • Uca triangularis
• Minuca
  • Uca brevifrons
  • Uca burgersi
  • Uca ecuadoriensis
  • Uca galapagensis
  • Uca herradurensis
  • Uca longisignalis
  • Uca marguerita
  • Uca minax
  • Uca mordax
  • Uca panacea
  • Uca pugilator
  • Uca pugnax
  • Uca pygmaea
  • Uca rapax
  • Uca subcylindrica
  • Uca thayeri
  • Uca umbratila
  • Uca victoriana
  • Uca virens
  • Uca vocator
  • Uca zacae
• Paraleptuca
  • Uca chlorophthalmus
  • Uca crassipes
  • Uca inversa
  • Uca sindensis
• Tubuca
  • Uca acuta
  • Uca arcuata
  • Uca capricornis
  • Uca coarctata
  • Uca demani
  • Uca dussumieri
  • Uca flammula
  • Uca forcipata
  • Uca paradussumieri
  • Uca rhizophorae
  • Uca rosea
  • Uca typhoni
  • Uca uvillei
• Uca
  • Uca heteropleura
  • Uca insignis
  • Uca intermedia
  • Uca major
  • Uca maracoani
  • Uca monolifera
  • Uca ornata
  • Uca princeps
  • Uca stylifera
  • Uca tangeri - skrzypek brązowy

Bibliografia

• Crane, J. 1975.: Fiddler Crabs of the World. Princeton University Press, Princeton, NJ.. [dostęp 2008-11-02]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• http://www.fiddlercrab.info/ (ang.)