Ulica Sezamkowa

Ulica Sezamkowa
Sesame Street
	; logo Ulicy Sezamkowej
Inny tytuł	Ulica Sezamkowa - Bawimy się
Gatunek	serial telewizyjny dla dzieci,; edukacyjny
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Oryginalny język	angielski
Twórcy	Joan Ganz Cooney; Jim Henson
Główne role	Caroll Spinney; Kevin Clash; Eric Jacobson; Steve Whitmire; Jerry Nelson; Bob McGrath; Emilio Delgado
Muzyka tytułowa	Can You Tell Me How to Get to Sesame Street?
Liczba odcinków	4917
Liczba serii	50
	Produkcja
Czas trwania odcinka	60 min (1969–2015); 30 min (od 2016)
	Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji	Stany Zjednoczone
Data premiery	10 listopada 1969 (USA); 1997 (Polska)
Stacja telewizyjna	NET/PBS, HBO, HBO Max (USA); TVP2, HBO, Nick Jr., MiniMini+, Top Kids (Polska)
Lata emisji	od 1969
	Chronologia
Powiązane	Bawmy się, Sezamku; Świat Elmo; Globtroter Grover; Super zdrowe potwory; Sezamkowy Zakątek
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Ulica Sezamkowa (ang. Sesame Street) – amerykański telewizyjny program edukacyjny dla dzieci, który zyskał dużą popularność w USA oraz wielu innych krajach świata, stanowiąc wzór dla późniejszych programów tego typu. Jest dobrym przykładem wykorzystania edukacji rozrywkowej w procesie edukacji społecznej, w tym wypadku edukacji najmłodszych. Jest nadawany od 1969 aż do dziś. Ma ponad 4300 odcinków.

Cechą charakterystyczną programu jest udział muppetów opracowanych przez znanego lalkarza amerykańskiego Jima Hensona.

Historia programu

Premiera pierwotnej wersji Ulicy Sezamkowej miała miejsce 10 listopada 1969 w sieci National Education Television (NET), a w tym samym roku program pojawił się w następcy NET, czyli sieci Public Broadcasting Service (PBS).

Oryginalna obsada

Jim Henson – Kermit Żaba, Ernie, Guy Smiley
Frank Oz – Grover, Bert, Ciasteczkowy Potwór
Jerry Nelson – Liczyhrabia, Herry, Dwugłowy potwór, Pan Johnson, Snuffy
Richard Hunt – Dwugłowy potwór
Fran Brill – Zoe, Prairie Dawn
Caroll Spinney – Oscar, Wielki Ptak
Kevin Clash – Elmo
Carmen Osbahr – Rosita
Steve Whitmire – Kermit Żaba, Ernie
Eric Jacobson – Grover, Bert
Ryan Dillon – Elmo
Matt Vogel – Wielki Ptak, Liczyhrabia
David Rudman – Ciasteczkowy Potwór
Martin P. Robinson – Telly, Snuffy
Billy Barkhurst – Ernie
Peter Linz – Ernie

Polska wersja

Powstało ponad 20 wersji językowych. W Polsce w pierwszej połowie lat 90. TVP2 emitowała amerykańską Ulicę Sezamkową w wersji z lektorem (którym był Andrzej Matul), po czym jej emisję zakończono. W 1997 roku zastąpiła ją nakręcona przez TVP w roku 1996 polska wersja programu, którego bohaterami są smok Bazyli i owieczka Beata. W 1998 roku z nową postacią - Pędzipotworem nakręcono kolejne odcinki. Polska wersja programu zawierała również wybrane fragmenty wersji oryginalnej, zdubbingowane i zaadaptowane do polskich realiów. Później powstały programy Świat Elmo (1999), Bawmy się, Sezamku (2002) i Globtroter Grover (2005), również zdubbingowane i pokazane na kanale MiniMini w bloku dla dzieci Sezamkowy Zakątek.

Obsada aktorska:

Anna Radwan – Mama
Artur Dziurman – Tata
Katarzyna Szymończyk – Kasia
Krzysztof Meisel - Krzyś
Andrzej Buszewicz – Dziadek
Wojciech Słupiński – Smok Bazyli
Agnieszka Mazurek – Owca Beata
Marcin Ryl-Krystianowski i Konrad Dworakowski - Pędzipotwór

Polski dubbing:

Reżyseria: Paweł Łysak, Waldemar Modestowicz, Elżbieta Jeżewska
Dialogi: Joanna Klimkiewicz, Dorota Filipek-Załęska, Hanna Bielawska-Adamik, Elżbieta Kowalska, Maria Czarnecka, Katarzyna Precigs, Elwira Trzebiatowska, I. Grudzińska, Stanisława Dziedziczak, Wojciech Szymański
Teksty piosenek: Andrzej Brzeski
Opracowanie dźwiękowe: Elżbieta Mikuś-Lupa, Aneta Michalczyk-Falana, Dorota Błaszczak
Montaż: Jan Graboś, Krzysztof Podolski
Kierownictwo produkcji: Dorota Suske-Bodych, Dariusz Falana, Adam Wieluński
Opracowanie muzyczne: Eugeniusz Majchrzak
Koordynator: Barbara Włodarek
Wystąpili:
- Leszek Abrahamowicz – Żółtodziób
- Anna Apostolakis
- Andrzej Arciszewski – Ciasteczkowy Potwór
- Tymoteusz Bala
- Piotr Bąk
- Włodzimierz Bednarski
- Jacek Bończyk
- Olga Bończyk
- Stanisław Brudny
- January Brunov – Emil
- Barbara Bursztynowicz – Różyna
- Jacek Bursztynowicz
- Jacek Czyż – Henryś
- Wojciech Dmochowski
- Małgorzata Drozd
- Elżbieta Futera-Jędrzejewska
- Mieczysław Gajda
- Maciej Gajewski
- Agata Gawrońska –
  - Dorota,
  - Kobiecy głos, który policzył 10 palców, 10 bolidów i 10 szpiegów
- Tomasz Gęsikowski
- Mirosław Guzowski
- Paweł Hartlieb
- Arkadiusz Jakubik
- Joanna Jędryka
- Marcin Jędrzejewski
- Ewa Kania
- Dorota Kawęcka
- Joanna Klimkiewicz
- Stefan Knothe – Hubert
- Krzysztof Kołbasiuk – Narrator (niektóre filmy)
- Zbigniew Konopka
- Krystyna Kozanecka
- Mirosława Krajewska
- Krystyna Królówna
- Ilona Kuśmierska – Basia
- Cezary Kwieciński – Chłopiec bagażowy próbujący wyprowadzić dziesięć terierów
- Teresa Lipowska
- Wojciech Machnicki – Florek
- Lucyna Malec – Bodzio
- Józef Mika
- Aleksander Mikołajczak
- Mieczysław Morański – Fioletowy piosenkarz
- Sara Müldner
- Ryszard Nawrocki
- Cezary Nowak
- Dariusz Odija
- Izabella Olejnik
- Ryszard Olesiński – Sherlock Hemlock
- Sławomir Pacek
- Wojciech Paszkowski
- Włodzimierz Press – Kermit Żaba
- Agata Przygodzka
- Małgorzata Puzio – Zosia
- Aleksandra Rojewska –
  - Dziewczynka (film z bałwanem i dziećmi na sankach),
  - Głosy dzieci w różnych krótkich filmach edukacyjnych
- Jan Roszkowski
- Iwona Rulewicz
- Rafał Sisicki – Tolek
- Marek Siudym
- Jacek Sołtysiak – Bałwan z żółto-zieloną czapką i zielonym szalikiem
- Krzysztof Stelmaszyk – Oskar
- Agata Struzik
- Zbigniew Suszyński – Lew
- Wojciech Szymański
- Katarzyna Tatarak
- Robert Tondera – Liczyhrabia
- Monika Wierzbicka – Głosy dzieci w różnych krótkich filmach edukacyjnych
- Jolanta Wilk – Właścicielka hotelu
- Barbara Winiarska
- Maria Winiarska
- Jacek Wolszczak –
  - Mały miś polarny,
  - Głosy dzieci w różnych krótkich filmach edukacyjnych
- Grzegorz Wons
- Krzysztof Zakrzewski – Mężczyzna uwielbiający swoje kości i inni Realizacja: MASTERFILM Ltd. – Warszawa

Piosenki śpiewają:

Adaptacje książkowe serialu

Na podstawie programu powstały liczne ilustrowane książki dla dzieci^[1]. W latach 1991–1992 Wydawnictwo Iskry opublikowało w Polsce przekłady trzech z nich: Bajki z Ulicy Sezamkowej (1991), Gwiazdka na Ulicy Sezamkowej (1991) i Sezamkowe opowieści o liczbach (1992) w tłumaczeniu Mariusza Arno Jaworowskiego (przekład prozy) i Tomasza Wyżyńskiego (przekład wierszy i piosenek)^[2]^[3]^[4].

Przypisy

↑ Popular Series By Sesame Street. thriftbooks.com. [dostęp 2020-06-15]. (ang.).
↑ Albert. G. Miller (adapt.): Bajki z Ulicy Sezamkowej. Mariusz Arno Jaworowski (tłum.), Tomasz Wyżyński (tłum.), Kelly Oechsli (ilustr.). Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1385-4.
↑ Jon Stone, Joseph A. Bailey: Gwiazdka na Ulicy Sezamkowej. Daniel Wilcox (adapt.), Mariusz Arno Jaworowski (tłum.), Tomasz Wyżyński (tłum.), Joe Mathieu (ilustr.). Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1317-X.
↑ Emily Perl Kingsley, Jeffrey Moss, Norman Stiles, Daniel Wilcox: Sezamkowe opowieści o liczbach. Mariusz Arno Jaworowski (tłum.), Tomasz Wyżyński (tłum.), Joseph Mathieu, (ilustr.) Kelly Oechsli (ilustr.), Mel Crawford (ilustr.), B. K. Taylor (ilustr.). Warszawa: Iskry, 1992. ISBN 83-207-1387-0.

Linki zewnętrzne

Ulica Sezamkowa – plakaty w bazie Filmweb
Ulica Sezamkowa w bazie IMDb (ang.)
Oficjalna strona amerykańskiej Ulicy Sezamkowej. [dostęp 2009-11-04]. (ang.).
Marcin Polak: Edutainment na świecie (4): Ulica Sezamkowa. edunews.pl, 2008-01-30. [dostęp 2009-11-04].
Sesame Street Muppet Wiki. [dostęp 2009-11-04]. (ang.).

[1] Popular Series By Sesame Street. thriftbooks.com. [dostęp 2020-06-15]. (ang.).

[2] Albert. G. Miller (adapt.): Bajki z Ulicy Sezamkowej. Mariusz Arno Jaworowski (tłum.), Tomasz Wyżyński (tłum.), Kelly Oechsli (ilustr.). Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1385-4.

[3] Jon Stone, Joseph A. Bailey: Gwiazdka na Ulicy Sezamkowej. Daniel Wilcox (adapt.), Mariusz Arno Jaworowski (tłum.), Tomasz Wyżyński (tłum.), Joe Mathieu (ilustr.). Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1317-X.

[4] Emily Perl Kingsley, Jeffrey Moss, Norman Stiles, Daniel Wilcox: Sezamkowe opowieści o liczbach. Mariusz Arno Jaworowski (tłum.), Tomasz Wyżyński (tłum.), Joseph Mathieu, (ilustr.) Kelly Oechsli (ilustr.), Mel Crawford (ilustr.), B. K. Taylor (ilustr.). Warszawa: Iskry, 1992. ISBN 83-207-1387-0.

[1]

[2]

[3]

[4]