Vernonioideae
Vernonioideae – podrodzina w obrębie astrowatych (Asteraceae). W ujęciu Panero i Funk z 2002 plemiona tu zaliczane stanowią część podrodziny Cichorioideae[4], jednak łączenie tych grup czyni z Cichorioideae takson parafiletyczny[5].
 Vernonia gigantea | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina |
Vernonioideae |
| Nazwa systematyczna | |
| Vernonioideae (Cassini) Lindley[2][3] | |
Wyróżnia się w obrębie 6 plemion[3] z ok. 160 rodzajami i ok. 1900 gatunkami[2]. Najbardziej zróżnicowany gatunkowo rodzaj to Vernonia, w niektórych ujęciach liczący nawet ok. 1000 gatunków[2]. Najszerszy zasięg występowania ma plemię Vernonieae, najbardziej zróżnicowanym będąc jednak w strefie międzyzwrotnikowej. Plemię Liabeae związane jest z kontynentami amerykańskimi, zwłaszcza strefą tropikalną, tamże – w Brazylii występuje też plemię Moquinieae. Plemiona Eremothamneae i Platycarpheae zasiedlają południową Afrykę, tam też, a także w południowo-wschodniej Azji obecni są przedstawiciele plemienia Arctotideae[6].
Systematyka
edytuj
Pierwotnie zaliczane tu plemiona włączone zostały przez Panero i Funk w 2002 do szeroko ujmowanej podrodziny Cichorioideae[4]. Dalsze analizy filogenetyczne wykazały, że grupa tych plemion stanowi odrębny klad, wcześniej oddzielony na gradzie stanowiącym rodzinę astrowatych[5].
| astrowate |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział systematyczny podrodziny[3]
| Vernonioideae |
| ||||||||||||||||||
Relacje filogenetycznie między plemionami Platycarpheae i Arctotideae oraz Moquinieae i Vernonieae są niejasne, najwyraźniej wymienione na pierwszym miejscu zagnieżdżone są w tych drugich[5].
Plemię Arctotideae Cass.
- Arctotheca Vaill.
- Arctotis L. – chropicha, arktotis
- Berkheya Ehrh. – berkheja, osetnia
- Cullumia R.Br.
- Cuspidia Gaertn.
- Cymbonotus Cass.
- Didelta L’Hér.
- Dymondia Compton
- Gazania Gaertn. – gazania
- Gorteria L.
- Haplocarpha Less.
- Heterolepis Cass.
- Heterorhachis Sch.Bip. ex Walp.
- Hirpicium Cass.
- Hoplophyllum DC.
Plemię Eremothamneae H. Rob. & Brettell
- Eremothamnus O.Hoffm.
Plemię Liabeae (Cass. ex Dumort.) Rydb.
- Austroliabum H.Rob. & Brettell
- Bishopanthus H.Rob.
- Cacosmia Kunth
- Chionopappus Benth.
- Chrysactinium (Kunth) Wedd.
- Dillandia V.A.Funk & H.Rob.
- Erato DC.
- Ferreyranthus H.Rob. & Brettell
- Inkaliabum D.G.Gut.
- Liabellum Rydb.
- Liabum Adans.
- Microliabum Cabrera
- Munnozia Ruiz & Pav.
- Oligactis (Kunth) Cass.
- Paranephelius Poepp.
- Philoglossa DC.
- Pseudonoseris H.Rob. & Brettell
- Sampera V.A.Funk & H.Rob.
- Sinclairia Hook. & Arn.
- Stephanbeckia H.Rob. & V.A.Funk
Plemię Moquinieae H.Rob.
- Moquinia DC.
- Pseudostifftia H.Rob.
Plemię Platycarpheae V.A.Funk & H.Rob.
- Platycarpha Less.
- Platycarphella V.A.Funk & H.Rob.
Plemię Vernonieae Cass.
- Acanthodesmos C.D.Adams & duQuesnay
- Acilepidopsis H.Rob.
- Acilepis D.Don
- Adenoon Dalzell
- Aedesia O.Hoffm.
- Ageratinastrum Mattf.
- Albertinia Spreng.
- Ambassa Steetz
- Ananthura H.Rob & Skvarla
- Baccharoides L. ex Moench
- Bechium DC.
- Bolanosa A.Gray
- Bothriocline Oliv. ex Benth.
- Brachythrix Wild & G.V.Pope
- Brenandendron H.Rob.
- Cabobanthus H.Rob.
- Camchaya Gagnep.
- Centauropsis Bojer ex DC.
- Centrapalus Cass.
- Chresta Vell. ex DC.
- Cyanthillium Blume
- Cyrtocymura H.Rob.
- Dasyanthina H.Rob.
- Dasyandantha H.Rob.
- Decaneuropsis H.Rob. & J. Skvarla
- Decaneuropsis H.Rob. & Skvarla
- Decastylocarpus Humbert
- Dewildemania O.Hoffm.
- Diaphractanthus Humbert
- Dipterocypsela S.F.Blake
- Distephanus Cass.
- Echinocoryne H.Rob.
- Eirmocephala H.Rob.
- Ekmania Gleason
- Elephantopus L.
- Eremanthus Less.
- Erlangea Sch.Bip.
- Ethulia L.
- Gorceixia Baker
- Gutenbergia Sch.Bip. ex Sch.Bip.
- Gymnanthemum Cass.
- Harleya S.F.Blake
- Herderia Cass.
- Hesperomannia A.Gray
- Heterocoma DC.
- Heterocypsela H.Rob.
- Hilliardiella H.Rob.
- Hoffmannanthus H.Rob., S.C.Keeley & Skvarla
- Hololepis DC.
- Huberopappus Pruski
- Hystrichophora Mattf.
- Iodocephalus Thorel ex Gagnep.
- Irwinia G.M.Barroso
- Jeffreycia H.Rob., S.C.Keeley & Skvarla
- Joseanthus H.Rob.
- Kinghamia C.Jeffrey
- Khasianthus H.Rob. & Skvarla
- Koyamasia H.Rob.
- Kurziella H.Rob. & Bunwong
- Lachnorhiza A.Rich.
- Lampropappus (O.Hoffm.) H.Rob.
- Lepidaploa (Cass.) Cass.
- Lepidonia (Gleason) S.F.Blake
- Lessingianthus H.Rob.
- Linzia Sch.Bip. ex Walp.
- Lychnophora Mart.
- Lychnophoriopsis Sch.Bip.
- Manyonia H.Rob.
- Mesanthophora H.Rob.
- Mattfeldanthus H.Rob. & R.M.King
- Minasia H.Rob.
- Monosis DC.
- Msuata O.Hoffm.
- Muschleria S.Moore
- Myanmaria H.Rob.
- Neurolakis Mattf.
- Nothovernonia H.Rob. & V.A.Funk
- Oiospermum Less.
- Okia H.Rob. & Skvarla
- Oliganthes Cass.
- Omphalopappus O.Hoffm.
- Oocephala (S.B.Jones) H.Rob.
- Orbivestus H.Rob.
- Orthopappus Gleason
- Pacourina Aubl.
- Paralychnophora MacLeish
- Parapolydora H.Rob.
- Paurolepis S.Moore
- Phyllocephalum Blume
- Piptocarpha R.Br.
- Piptocoma Cass.
- Piptolepis Sch.Bip.
- Pithecoseris Mart. ex DC.
- Pleurocarpaea Benth.
- Polydora Fenzl
- Prestelia Sch.Bip.
- Proteopsis Mart. & Zucc. ex Sch.Bip.
- Pseudelephantopus Rohr
- Pseudopiptocarpha H.Rob.
- Quechualia H.Rob.
- Rastrophyllum Wild & G.V.Pope
- Rolandra Rottb.
- Sipolisia Glaz. ex Oliv.
- Soaresia Sch.Bip.
- Spiracantha Kunth
- Stenocephalum Sch.Bip.
- Stilpnopappus Mart. ex DC.
- Stokesia L’Hér. – stokezja
- Stramentopappus H.Rob. & V.A.Funk
- Strobocalyx (Blume ex DC.) Spach
- Struchium (L.) P.Browne
- Struchium P.Br.
- Tarlmounia H.Rob., S.C.Keeley, Skvarla & R.Chan
- Telmatophila Mart. ex Baker
- Tephrothamnus Sch.Bip.
- Trepadonia H.Rob.
- Trichospira Kunth
- Vernonanthura H.Rob.
- Vernonella Sond.
- Vernonia Schreb.
- Vernoniastrum H.Rob.
- Vinicia Dematt.
- Xerxes J.R.Grant
- Xiphochaeta Poepp.
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-07-09] (ang.).
- ↑ a b c d e Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-07-09] (ang.).
- ↑ a b c Vernonioideae Lindl.. [w:] Compositae. The Global Database [on-line]. The International Compositae Alliance. [dostęp 2022-07-09].
- ↑ a b Panero J.L., Funk V.A. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
- ↑ a b c d Mandel, J.R., Dikow, R.B., Siniscalchi, C.M., Thapa, R., Watson, L.E.& Funk, V.A. A fully resolved backbone phylogeny reveals numerous dispersals and explosive diversifications throughout the history of Asteraceae. „Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.”. 116, 28, s. 14083–14088, 2019. DOI: 10.1073/pnas.1903871116.
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 225, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.