Wesley Snipes

Wesley Snipes
	; Wesley Snipes w 2008 roku
Imię i nazwisko	Wesley Trent Snipes
Data i miejsce urodzenia	31 lipca 1962 ; Orlando
Zawód	aktor, producent filmowy, choreograf
Współmałżonek	April DuBois; (1985–1990; rozwód); Nikki Park; (od 2003)
Lata aktywności	od 1987
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wesley Trent Snipes^[1]^[2] (ur. 31 lipca 1962 w Orlando) – amerykański aktor i producent filmowy.

W 1998 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 7020 Hollywood Boulevard^[3]^[4].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Orlando na Florydzie jako syn Rudolpha Snipesa, wojskowego Amerykańskich Sił Powietrznych, i Marion^[5], dorastał na ulicach nowojorskiego Południowego Bronxu. Ukończył artystyczną szkołę średnią High School for the Performing Arts^[6] w Nowym Jorku. Swoją edukację kontynuował w szkole średniej w Orlando. W latach 1978–1982 uczęszczał na Uniwersytet Stanowy Nowego Jorku (SUNY) w Purchase w stanie Nowy Jork na kierunek sztuki teatralnej, jednak dyplom uzyskał w 1985^[7]. Występował w objazdowych teatrach i regionalnych produkcjach. W 1985 podjął pracę jako instalator telefoniczny koło Nowego Jorku.

Kariera

Zadebiutował na scenie Broadwayu w dwóch spektaklach – Chłopaki zimy (The Boys of Winter, 1985) jako L. B. i Egzekucja sprawiedliwości (Execution of Justice, 1986) w potrójnej roli Richarda Pabicha, siostry Boom Boom i Sullivana^[8], a także wystąpił w sztuce Wole Soyinki Śmierć i królewski koniuszy (Death and the King’s Horesman). Przyłączył się także do podróżnej trupy aktorskiej Struttin'Street Stuff, występując w pobliskich parkach i szkołach.

Swoją karierę na dużym ekranie rozpoczął od udziału w komedii sportowej Dzikie koty (Wildcats, 1986) z Goldie Hawn jako zawodnik futbolu amerykańskiego Trumaine, dramacie sportowym Ulice złota (Streets of Gold, 1986) w roli utalentowanego boksera z Klausem Marią Brandauerem i Adrianem Pasdarem i serialu NBC Policjanci z Miami (Miami Vice, 1986). W 1987 wystąpił jako Mini Max w 17-minutowym teledysku Michaela Jacksona „Bad” w reżyserii Martina Scorsese jako przywódca gangu Mini Max^[9]. Jego kreacja sierżanta Bookmana w serialu HBO Opowieści wojenne z Wietnamu (Vietnam War Story, 1988) przyniosła mu nagrodę CableACE.

Po występie w komedii sportowej Pierwsza liga (Major League, 1989) u boku Toma Berengera, Charliego Sheena i Rene Russo oraz sensacyjnym dramacie kryminalnym Abla Ferrary Król Nowego Jorku (King of New York, 1990) z Christopherem Walkenem, Davidem Caruso i Laurence’em Fishburne’em, został zaangażowany do dwóch filmów Spike’a Lee – Czarny blues (1990)^[10] jako saksofonista jazzowy u boku Denzela Washingtona i Malaria (Jungle Fever, 1991).

Wystąpił potem w kasowych filmach: Biali nie potrafią skakać (White Men Can't Jump, 1992) z Woodym Harrelsonem jako uliczny koszykarz, Pasażer 57 (Passenger 57, 1992), Taniec na wodzie (Waterdance, 1992), Wschodzące słońce (Rising Sun, 1993) z Seanem Connerym, Człowiek demolka (Demolition Man, 1993) z Sylvestrem Stallone’em i Sandrą Bullock, Strefa zrzutu (Drop Zone, 1994), Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar, 1995) jako jedna z trzech drag queen, Pociąg z forsą (Money Train, 1995) z Woodym Harrelsonem i Jennifer Lopez, Fan (The Fan, 1996) jako gwiazdor baseballu z Robertem De Niro i Ellen Barkin oraz Wydział pościgowy (U. S. Marshals, 1998) u boku Tommy’ego Lee Jonesa i Roberta Downeya Jr.

Jest dwukrotnym laureatem nagrody Image; za rolę króla handlu narkotykami w dramacie kryminalnym Mario Van Peeblesa New Jack City (1991) i postać George’a Du Vaula w tele dramacie HBO Amerykański sen (America’s Dream, 1996). Za kreację reżysera z Los Angeles w dramacie Romans na jedną noc (One Night Stand, 1997) został uhonorowany Pucharem Volpiego dla najlepszego aktora na 54. MFF w Wenecji^[11].

Swoje umiejętności sztuk walki karate, kung-fu i capoeira zaprezentował na ekranie w roli dhampira Blade’a w filmie akcji Blade: Wieczny łowca (Blade, 1998), za którą odebrał nagrodę Blockbuster Entertainment, a także w sequelach – Blade: Wieczny łowca II (Blade 2, 2002) i Blade: Mroczna trójca (Blade: Trinity, 2004). Rolę odtworzył ponownie w Deadpool & Wolverine (2024).

Życie prywatne

Snipes z drugą żoną Nakyuang Park na Festiwalu Filmowym w Wenecji w 2009 roku

Od 1985 do 1990 był żonaty z April DuBois, z którą ma syna Jelaniego Asara (ur. 1988). Spotykał się z Halle Berry (1990), Jadą Pinkett Smith (1991), Jennifer Lopez (od listopada 1994 do marca 1995) i azjatycką modelką Donną Wong (1996–1998)^[12]. 17 marca 2003 poślubił koreańską artystkę malarkę Nakyung „Nikki” Park (ur. 1974). Mają czworo dzieci; synów: Akhenaten Kihwa-T (ur. 2001), Alaafia Jehu-T (ur. 2004) Alimayu Moa-T (ur. 2007) i córkę Iset Jua-T (ur. 2001).

W 1993 został zatrzymany za nielegalne posiadanie broni, a rok potem uciekając przed policją z prędkością ponad 200 km na godzinę spowodował wypadek i był aresztowany za przekroczenie prędkości na autostradzie. W 2008 sąd w stanie Floryda skazał aktora na 3 lata więzienia za przestępstwa podatkowe^[13]^[14]. Udowodniono mu umyślne uchylanie się od płacenia podatków federalnych w latach 1999–2001^[13]. Karę pozbawienia wolności rozpoczął 9 grudnia 2010 w więzieniu federalnym McKean Federal Correctional Institution^[15]^[16]^[17]. Z zakładu karnego został zwolniony 2 kwietnia 2013^[18].

Filmografia

Rok	Tytuł	Rola	Uwagi
1986	Dzikie koty	Trumaine
1987	Ulice złota	Roland Jenkins
1987	Vietnam War Story	Młody żołnierz
1988	Vietnam War Story II	Młody żołnierz	Bezpośrednio na video
1989	Pierwsza liga	„Willie Mays” Hayes
1990	Czarny blues	Shadow Handerson
1990	Król Nowego Jorku	Thomas Flanigan
1991	New Jack City	Nino Brown	Nominacja do MTV Movie Award: Najlepszy czarny charakter
1991	Malaria	Flipper „Flip” Purify
1992	Taniec na wodzie	Raymond Hill
	Biali nie potrafią skakać	Sidney „Syd” Deane
	Pasażer 57	John Cutter
1993	Punkt zapalny	Jimmy Mercer
	Wschodzące słońce	Lt. Webster „Web” Smith
	Człowiek demolka	Simon Phoenix
1994	Sugar Hill	Roemello Skugs
1994	Strefa zrzutu	Pete Nessip
1995	Ślicznotki	Noxeema Jackson
1995	Pociąg z forsą	John
1996	Fan	Bobby „Bob” Rayburn
1997	Morderstwo w Białym Domu	detektyw Harlan Regis
1997	Romans na jedną noc	Maximilian „Max” Carlyle	Puchar Volpi na Festiwalu Filmowym w Wenecji w 1997 r.
1998	Wydział pościgowy	Mark J. Sheridan/Warren/Roberts
	Blade: Wieczny łowca	Blade/Eric Brooks/The Daywalker	Także jako choreograf sztuk walki i producent
	Sport przyszłości	Obike Fixx	TV
	Wracając do korzeni	Will Sinclair	Także jako producent wykonawczy
2000	Zasady walki	Neil Shaw
2000	Stracone nadzieje	Franklin Swift	Także jako producent
2002	W zasięgu strzału	Joe
	Blade: Wieczny łowca II	Blade/Eric Brooks/The Daywalker	Także jako choreograf i koordynator sztuk walki oraz producent
	ZygZak	David „Dave” Fletcher
	Champion	Monroe „Undisputed” Hutchens	Także jako producent
2004	Antidotum	Dean Cage	Bezpośrednio na DVD
2004	Blade: Mroczna trójca	Blade/Eric Brooks/The Daywalker	Także jako producent
2005	7 sekund	Jack Tulliver	Bezpośrednio na DVD
	Strzelec wyborowy	Malarz	Bezpośrednio na DVD
	Teoria chaosu	Jason York/Scott Curtis/Lorenz
2006	Pieskie szczęście	Lucky	Bezpośrednio na DVD
2006	Detonator	Sonni Griffith	Bezpośrednio na DVD
2007	Zamachowiec	James Dial	Bezpośrednio na DVD
2008	Zasady walki II – Zdrada	Neil Shaw	Bezpośrednio na DVD
2009	Gliniarze z Brooklynu	Casanova „Caz” Phillips	Black Reel Award for Best Supporting Actor
2010	Zabójcza gra	agent Marcus
2012	Gallowwalkers	Aman
2014	Niezniszczalni 3	Doc
2015	Chi-Raq	Cyclops
2017	Zbrojna odpowiedź	Isaac
2017	Zanosi się na burzę	Łowca
2019	Nazywam się Dolemite	D'Urville Martin
2020	Bezlitosne miasto	Lawrence
2021	Książę w Nowym Jorku 2	Generał Izzi
2024	Deadpool & Wolverine	Blade/Eric Brooks/The Daywalker

Telewizja

Rok	Tytuł	Rola	Uwagi
1986	Policjanci z Miami	Silk	Odcinek „Streetwise"
1987	Vietnam War Story	Young Soldier	Odcinek „An Old Ghost Walks the Earth"
1989	A Man Called Hawk	Nicholas Murdock	Odcinek „Choice of Chance"
1989	The Days and Nights of Molly Dodd	Hood	Odcinek „Here’s Why You Should Always Make Your Bed in the Morning"
1990	H.E.L.P.	Lou Barton
1997	Happily Ever After: Fairy Tales for Every Child	The Pied Piper	Odcinek „The Pied Piper"
2002	The Bernie Mac Show	Duke	Rope-a-Dope

Inne

Rok	Tytuł	Rola	Uwagi
1986	Execution of Justice	Siostra Boom Boom	Broadway
1987	Bad	Mini Max	18 minutowy teledysk/krótki film
1987	Critical Condition	Kierowca ambulansu	Drobna rola
1995	Czekając na miłość	James Wheeler	Niewymieniony w czołówce
1998	Masters of the Martial Arts presented by Wesley Snipes	on sam	Dokument
1998	Jackie Chan: My Story	on sam	Dokument
1999	Kumpel do bicia	Kibic przy ringu	Drobna rola

Przypisy

↑ Wesley Snipes Actor, Producer. TVGuide.com. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
↑ Wesley Snipes. Listal. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
↑ Wesley Snipes. Walk of Fame. [dostęp 2022-08-25]. (ang.).
↑ Yvonne Villarreal: Hollywood Star Walk: Wesley Snipes. „Los Angeles Times”, 2010-03-02. [dostęp 2022-08-25]. (ang.).
↑ Wesley Snipes Biography (1962-). Film Reference. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
↑ Wesley Snipes. MYmovies. [dostęp 2012-11-11]. (wł.).
↑ Wesley Snipes – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2012-11-11]. (rum.).
↑ Wesley Snipes. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-02-07]. (ang.).
↑ Rebecca Flint Marx: Wesley Snipes Biography. AllMovie. [dostęp 2022-02-07]. (ang.).
↑ Biografia Wesley Snipesa. Rotten Tomatoes. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
↑ Wesley Snipes Awards. AllMovie. [dostęp 2022-02-07]. (ang.).
↑ Wesley Snipes Dating History. FamousFix. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
↑ ^a ^b Tax Evasion Wesley Snipes. Barnes Law LLP. [dostęp 2010-12-09]. (ang.).
↑ Travis Reed (2008-04-25): Wesley Snipes Gets 3 Years for Not Filing Tax Returns. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
↑ Bianca Carneiro: Wesley Snipes released from prison after serving three years for tax evasion. Daily Mail. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
↑ Wesley Snipes -- Released from Prison. TMZ.com. [dostęp 2016-11-14]. (ang.).
↑ Ann Oldenburg: Wesley Snipes finishes prison time for tax evasion. USA Today. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
↑ Camron Wiltshire (2013-08-20): Actor Wesley Snipes Free After Three Years in a Prison for “Tax Evasion”. Disinformation. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Wesley Snipes w bazie IMDb (ang.)
Wesley Snipes w bazie Filmweb
Wesley Snipes w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Wesley Snipes Actor, Producer. TVGuide.com. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).

[2] Wesley Snipes. Listal. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).

[3] Wesley Snipes. Walk of Fame. [dostęp 2022-08-25]. (ang.).

[4] Yvonne Villarreal: Hollywood Star Walk: Wesley Snipes. „Los Angeles Times”, 2010-03-02. [dostęp 2022-08-25]. (ang.).

[5] Wesley Snipes Biography (1962-). Film Reference. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).

[6] Wesley Snipes. MYmovies. [dostęp 2012-11-11]. (wł.).

[7] Wesley Snipes – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2012-11-11]. (rum.).

[8] Wesley Snipes. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-02-07]. (ang.).

[9] Rebecca Flint Marx: Wesley Snipes Biography. AllMovie. [dostęp 2022-02-07]. (ang.).

[10] Biografia Wesley Snipesa. Rotten Tomatoes. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).

[11] Wesley Snipes Awards. AllMovie. [dostęp 2022-02-07]. (ang.).

[12] Wesley Snipes Dating History. FamousFix. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).

[podatki-13] Tax Evasion Wesley Snipes. Barnes Law LLP. [dostęp 2010-12-09]. (ang.).

[14] Travis Reed (2008-04-25): Wesley Snipes Gets 3 Years for Not Filing Tax Returns. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).

[15] Bianca Carneiro: Wesley Snipes released from prison after serving three years for tax evasion. Daily Mail. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).

[16] Wesley Snipes -- Released from Prison. TMZ.com. [dostęp 2016-11-14]. (ang.).

[17] Ann Oldenburg: Wesley Snipes finishes prison time for tax evasion. USA Today. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).

[18] Camron Wiltshire (2013-08-20): Actor Wesley Snipes Free After Three Years in a Prison for “Tax Evasion”. Disinformation. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]