Wielka Finlandia (fiń. Suur-Suomi) – koncepcja stworzona przez irredentystyczne fińskie ruchy nacjonalistyczne i faszystowskie[1] przed II wojną światową. Postulowała ona złączenie wszystkich ludów fińskich w ramach jednego państwa. Ludy te prócz Finów to: Karelowie, Estończycy, Ingrowie, Liwowie i Kwenowie. Idea Wielkiej Finlandii zyskała znaczną popularność po 1917 roku, ale przestała istnieć po tzw. wojnie kontynuacyjnej (1941–1944), przegranej przez Finlandię.

Obecne granice Finlandii zaznaczono na jasnoniebiesko. „Wielka Finlandia” miała łączyć wszystkie terytoria uważane za fińskie:

     wschodnia Karelia

     Estonia i Ingria

     część Finnmarku

     część doliny Torne

      Mapa przedstawia granice Finlandii ustalone przez Pokój z Tartu w 1920 i paryski traktat pokojowy z 1947 r.

Tereny mające wchodzić w skład Wielkiej Finlandii miały być ograniczone przez granice naturalne: Morze Białe, jezioro Onega, rzeki Swir i Newę (lub w bardziej umiarkowanych koncepcjach Sestrę) oraz Zatokę Fińską. Niektóre propozycje włączały w jej skład także Ingrię, Estonię, północny Finnmark i dolinę Torne. Niektórzy jeszcze do fińskich ziem zaliczali Łotwę, w której żył niewielki naród Liwów. W pewnych utopijnych lub humorystycznych wersjach Wielka Finlandia miała rozciągać się na terenach od Zatoki Botnickiej do Uralu, a nawet do terenów zachodniej Syberii, gdzie mieszkają ludy posługujące się językami uralskimi.

W Finlandii, zainteresowanie krajobrazem i kulturą Karelii zostało po raz pierwszy wyrażone w XX-wiecznym kulturowym fenomenie nazywanym karelianizmem, będącym formą romantycznego nacjonalizmu. Później pewne idee karelianizmu zostały przejęte przez zwolenników Wielkiej Finlandii.

Przypisy

edytuj
  1. F.L. Carsten, The rise of fascism, wyd. 2d ed, Berkeley: University of California Press, 1980, ISBN 0-520-04307-3, OCLC 6775739 [dostęp 2023-05-05].
  NODES
Idea 1
idea 1
INTERN 2