Rezultat sprawdzenia adresu IP przez checkusera
Rejestr sprawdzeń rozszerzenia CheckUser

Checkuserzy – użytkownicy, którzy decyzją społeczności otrzymali uprawnienie do sprawdzania adresów IP zalogowanych użytkowników projektu, co ma im ułatwić wykrywanie wandali oraz nadużywania pacynek.

Uprawnienia checkuserów

Usługa ta umożliwia:

  • sprawdzenie adresów IP, spod których logował się zarejestrowany użytkownik;
  • sprawdzenie, jakie konta były używane do edycji z maszyn łączących się z podanego adresu IP lub zakresu adresów IP;
  • sprawdzenie wszystkich edycji i zawartości rejestru zmian dokonanych z określonego zakresu adresów IP, niezależnie od tego, czy były one robione przez użytkowników zarejestrowanych czy też przez anonimowych;
  • sprawdzenie wszystkich edycji i zawartości rejestru zmian dokonanych przez określonego użytkownika, wraz z podaniem adresów IP, z których nastąpiło połączenie;
  • sprawdzenie edycji obejmuje również wyciąg z informacji o oprogramowaniu użytkownika;
  • oprócz adresów IP mogą być widoczne adresy IP serwerów pośredniczących i mogą one być sprawdzane (tzn. może poprosić o podanie powyższych danych dla korzystających z danego serwera pośredniczącego);
  • w ramach rejestru dostępne są dodatkowo informacje, że:
    1. zarejestrowany użytkownik podlegający sprawdzeniu (po podaniu jego nazwy lub na podstawie sprawdzanego adresu IP) wysłał e-mail do innego użytkownika, przy czym adres odbiorcy ukazuje się zaszyfrowany (przy użyciu funkcji MD5), a więc można stwierdzić powtarzające się przypadki, ale nie można odkryć adresu odbiorcy,
    2. użytkownik (konto lub adres IP) podlegający sprawdzeniu skorzystał z funkcji odzyskania hasła,
    3. zostało automatycznie założone konto użytkownika (z użyciem konta uniwersalnego) w danym projekcie (np. w polskojęzycznej Wikipedii).

Informacje wykorzystywane przez tę usługę są przechowywane na serwerach Wikimedia przez 90 dni. Na serwerach jest przechowywany log wszystkich przypadków użycia tej usługi. Log ten jest dostępny wyłącznie dla osób z uprawnieniami checkusera.

Użytkownicy z uprawnieniami checkuser mogą w uzasadnionych przypadkach sprawdzać adresy IP danego użytkownika lub grupy użytkowników na prośbę ich samych albo społeczności wikipedystów. Mogą także sami sprawdzać podejrzanych użytkowników, jednak wszelkie nadużycia tych uprawnień mogą doprowadzić do ich odebrania przez jednego ze stewardów, na prośbę społeczności Wikipedii. Dokładniejszy opis, co jest rozumiane przez „uzasadnione przypadki”, znajduje się w sekcji „polityka prywatności”.

Odbieranie uprawnień

Uprawnienia są odbierane po okresie 365 dni nieaktywności zgodnie z procedurą opisaną na stronie Wikipedia:Odbieranie uprawnień nieaktywnym użytkownikom. Za aktywność uznaje się wykonanie widocznej w logach akcji związanej z posiadanymi uprawnieniami checkusera, w ciągu ostatnich 365 dni[1]. Weryfikacja aktywności checkusera odbywa się poprzez analizę rejestru operacji. Wniosek o odebranie uprawnienia może złożyć każdy zaufany użytkownik[2].

W przypadku stwierdzenia nadużycia tego narzędzia, stewardowi lub edytorowi z uprawnieniami checkusera uprawnienia te są niezwłocznie odbierane. Ma to miejsce w szczególności, gdy dany checkuser korzysta z tej usługi rutynowo bez podawania poważnego powodu jej użycia (linki i inne dowody takiego zachowania powinny być przedstawiane przez zgłaszającego nadużycie).

Jeżeli w Wikipedii będzie tylko jeden checkuser, społeczność będzie musiała jak najszybciej wybrać drugiego, aby ich było co najmniej dwóch.

Kontakt z checkuserami polskojęzycznej Wikipedii

Wnioski o użycie narzędzia checkusera można zgłaszać bezpośrednio jednemu z checkuserów (za pomocą jego strony dyskusyjnej, mailowo albo w jakikolwiek inny sposób) lub na stronie Wikipedia:Prośby do administratorów.

Przy składaniu wniosku należy zapoznać się najpierw z zasadami użycia tej usługi, opisanymi powyżej, a następnie jasno wyjaśnić powody zgłoszenia tego wniosku.

Lista checkuserów

Obecnie w polskojęzycznej Wikipedii jest pięciu checkuserów.

Pełna lista kont użytkowników, którzy mają uprawnienia checkuserów polskojęzycznej Wikipedii, znajduje się również tutaj.

  • Masti (wybrany 11 listopada 2008 roku)
  • Nux (wybrany 14 kwietnia 2024 roku)
  • Msz2001 (wybrany 20 kwietnia 2024 roku)
  • AramilFeraxa (wybrany 1 grudnia 2024 roku)
  • ptjackyll (wybrany 1 grudnia 2024 roku)

Lista byłych checkuserów

Rezygnacja

  • Ausir (wybrany 25 lutego 2006 roku, rezygnacja 22 grudnia 2007)
  • ABX (wybrany 7 kwietnia 2008 roku, rezygnacja 4 kwietnia 2009)
  • Szwedzki (wybrany 25 lutego 2006 roku, rezygnacja 19 listopada 2010)
  • ptjackyll (wybrany 26 lutego 2019 roku, rezygnacja 6 lutego 2022, wybrany ponownie 1 grudnia 2024)
  • Wojciech Pędzich (wybrany 2 kwietnia 2008 roku, rezygnacja 2 kwietnia 2009, ponownie wybrany 19 października 2011, rezygnacja 5 marca 2014, ponownie wybrany 6 lutego 2015, rezygnacja 6 kwietnia 2024)

Pozbawienie uprawnień

  • Lcamtuf (wybrany 29 października 2006 roku, uprawnienia odebrane 11 września 2007 w związku z niepodaniem danych osobowych Wikimedia Foundation – zob. uchwała o dostępie do poufnych danych)
  • taw (posiadał uprawnienia ograniczone tylko do użytkowników polskiej Wikipedii, bo pierwszy zgłosił chęć ich posiadania, odebrane 22 grudnia 2007 z powodu braku aktywności przez okres dłuższy niż rok)
  • MatthiasGor (wybrany 18 listopada 2005 roku, uprawnienia odebrane 10 lutego 2009 w związku z brakiem aktywności przez okres dłuższy niż rok)
  • WarX (wybrany 30 listopada 2007 roku, uprawnienia odebrane 25 grudnia 2009 w związku z brakiem aktywności przez okres dłuższy niż rok)
  • Polimerek (wybrany 18 listopada 2005 roku, uprawnienia odebrane 6 marca 2011 w związku z brakiem aktywności przez okres dłuższy niż rok)
  • Lzur (wybrany 18 listopada 2005 roku, uprawnienia odebrane 11 maja 2014 w związku z brakiem aktywności przez okres dłuższy niż rok)
  • Leinad (wybrany 26 kwietnia 2009 roku, uprawnienia odebrane 14 czerwca 2015 w związku z brakiem aktywności przez okres dłuższy niż rok)
  • Karol007 (wybrany 2 października 2009 roku, uprawnienia odebrane 19 lutego 2019 w związku z brakiem aktywności przez okres dłuższy niż rok)
  • Pundit (wybrany 14 września 2013 roku, uprawnienia odebrane 29 sierpnia 2020 w związku z brakiem aktywności przez okres dłuższy niż rok)
  • Saper (wybrany 15 kwietnia 2009 roku, uprawnienia odebrane 6 kwietnia 2024 w związku z brakiem aktywności przez okres dłuższy niż rok)
  • Nedops (wybrany 5 listopada 2017 roku, uprawnienia odebrane 24 listopada 2024 w związku z brakiem aktywności przez okres dłuższy niż rok)

Zasady użycia usługi

Poniższy opis jest tłumaczeniem zasad wypracowanych przez międzynarodową społeczność wikimedian oraz zaakceptowany przez Wikimedia Foundation i jako taki nie podlega dyskusji w ramach polskiej Wikipedii.

Zasady zachowania poufności

W projektach Wikimedia zasady zachowania poufności mają zasadnicze znaczenie. Dopóki ktoś w sposób skrajny nie narusza zasad projektu, w którym działa (na przykład masowy wandalizm, spamowanie czy trollowanie), ujawnianie numeru IP użytkownika, jego/jej miejsca pobytu, czy innych informacji umożliwiających jego/jej identyfikację stanowi poważne naruszenie polityki prywatności Wikimedia Foundation.

Stosowanie usługi checkuser wymaga tak wysokiego poziomu poufności, jaki ma zastosowanie do ochrony danych osobowych przyjętej przez Wikimedia Foundation. W Polsce nieuzasadnione udostępnienie tych danych może być ponadto traktowane jako naruszenie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej o ochronie danych osobowych i ustawy z dnia 10 maja 2018 o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1000 ze zmianami).

Udostępnianie informacji

Nawet jeśli wikipedysta dokonał nadużycia, to w większości wypadków nie wolno udostępniać jego danych osobowych, lokalizacji, adresu itp.

  • Zasadą ogólną jest nieudostępnianie numerów IP. Należy podać zainteresowanemu tylko ogólną informację w rodzaju: tych dwóch użytkowników korzysta z tej samej sieci/innej sieci, działa z tego samego zakresu numerów IP/innych numerów IP. Jeśli konieczne jest podanie szczegółowej informacji, należy się upewnić, że osoba której te dane się udostępnia jest godna zaufania i nie użyje tych informacji do dokonania nadużycia.
  • Jeśli użytkownik sam powie, że działa z określonego miejsca i kontrola jego numeru IP to potwierdzi, nie ma potrzeby udostępniania tej informacji osobom trzecim.
  • Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości czy w danym wypadku należy podać szczegółowe informacje, to nie przekazuj żadnych szczegółów.

Kiedy można, a kiedy nie korzystać z tej usługi

Narzędzie to służy zwalczaniu wandalizmu oraz nadużywaniu pacynek w przypadkach, gdy istnieje podejrzenie, że zostały one użyte do sfałszowania wyniku głosowania. Wolno tego narzędzia używać wyłącznie do zapobiegania niszczenia Wikipedii.

Nie wolno stosować tej usługi dla sprawowania kontroli politycznej, tworzenia nacisków na wikipedystę, jako formy walki z wikipedystą, z którym pozostaje się w osobistym konflikcie. Musi istnieć uzasadniony powód, aby sprawdzić IP użytkownika, przy czym konflikt z jednym z liderów projektu nie stanowi dobrego powodu.

Wolno używać tego narzędzia do sprawdzania IP użytkownika na jego własną prośbę, gdy ta prośba ma na celu upublicznienie tej informacji przez niego samego, w celu dowiedzenia jego/jej niewinności.

Dla przypomnienia, stosowanie pacynek nie jest generalnie zakazane. Każdy edytor ma prawo używać kilku kont. Zakazane jest nadużywanie pacynek – w szczególności fałszowanie wyników głosowań przez podwójne głosowanie. Tego rodzaju nadużycie jest szczególnie silnie piętnowane i niedozwolone.

Informowanie analizowanego użytkownika o fakcie jego sprawdzania nie jest obowiązkowe, aczkolwiek checkuser może powiedzieć o tym badanej osobie, jeśli uważa, że powinien to zrobić. Podobnie informowanie całej społeczności Wikipedii o fakcie sprawdzania użytkownika nie jest obowiązkowe, ale może mieć miejsce, o ile nie zostanie w ten sposób udostępniona informacja o charakterze prywatnym.

Skargi na naruszenia zasad poufności

Skargi na naruszenia zasad zachowania poufności przez administratorów, biurokratów, checkuserów, rewizorów lub arbitrów można zgłaszać bezpośrednio do Komisji Rzeczników Wikimedia Foundation. Komisja Rzeczników nie zajmuje się rozpatrywaniem sporów merytorycznych, ani naruszeniami innych zasad Wikipedii.

Kto ma dostęp do tej usługi

Dostęp do usługi checkuser może posiadać nieliczna grupa użytkowników Wikipedii oraz wszyscy stewardzi i członkowie Komisji Rzeczników. Polskojęzyczni wikipedyści mają dostęp do tej usługi jedynie w stosunku do innych polskojęzycznych wikipedystów. Z kolei stewardów obowiązuje zakaz używania tej usługi w ramach projektów, w które sami są bezpośrednio zaangażowani.

Komitet Arbitrażowy może ubiegać się o akceptację przez Wikimedia Foundation i uzyskać dostęp do usługi checkuser, w takim wypadku jedynie arbitrzy mogą być checkuserami. Są oni wybrani przez arbitrów; powinno ich być co najmniej dwóch. Nasz Komitet Arbitrażowy podjął decyzję o nieskorzystaniu z tej możliwości. Checkuserów wybieramy standardową procedurą. Kandydat musi wykazać się znajomością zasad polityki prywatności Wikimedia Foundation, musi mieć ukończone 18 lat i być uznanym za osobę pełnoletnią w miejscu swojego zamieszkania. Musi być również gotów do przedstawienia swojego dowodu tożsamości Wikimedia Foundation.


Przypisy

  1. Zasada dot. nieaktywności została zmodyfikowana 15 czerwca 2014, na podstawie konsensusu.
  2. Zasada dot. zgłaszania wniosku na meta została zmodyfikowana 15 czerwca 2014, na podstawie konsensusu.
  NODES
admin 6