Wikipedystka:Cynamon7/brudnopis

<<https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedystka:Cynamon7/wtjk>>
<<https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedystka:Cynamon7/brudnopis2>>

Psy (film)

Psy

Gatunek	sensacyjny
Data premiery	31 grudnia 1992
Kraj produkcji	Polska
Język	polski oraz epizodycznie niemiecki, rosyjski
Czas trwania	101 min
Reżyseria	Władysław Pasikowski
Scenariusz	Władysław Pasikowski
Główne role	Bogusław Linda, Marek Kondrat, Janusz Gajos, Cezary Pazura, Agnieszka Jaskółka, Olaf Lubaszenko
Muzyka	Michał Lorenc
Zdjęcia	Paweł Edelman
Scenografia	Andrzej Przedworski
Kostiumy	Elżbieta Radke
Montaż	Wanda Zeman, Zbigniew Niciński
Produkcja	Juliusz Machulski
Kontynuacja	Psy 2. Ostatnia krew

Psy – polski fabularny film sensacyjny z 1992 w reżyserii Władysława Pasikowskiego. Polska premiera odbyła się 20 listopada. Oglądanie filmu jest .

Był najbardziej kasowym filmem lat 90.  Obecnie jest nazywany filmem kultowym, a cytaty z dialogów weszły na stałe do języka. Rola Franza Maurera wykreowała nowy wizerunek Bogusława Lindy. Wywołał gwałtowne reakcje krytyki, zdobył kilka prestiżowych nagród i odniósł sukces finansowy. Kontynuacją jest produkcja Psy 2. Ostatnia krew z 1994.

W 2012 film przeszedł rekonstrukcję cyfrową obrazu i dźwięku.

Obsada

• Bogusław Linda (por. Franciszek „Franz” Maurer)
• Marek Kondrat (por. Olgierd „Olo” Żwirski)
• Janusz Gajos (mjr Gross, „Siwy”)
• Cezary Pazura (ppor. Waldemar „Nowy” Morawiec)
• Agnieszka Jaskółka (Angelika Wenz)
• Maciej Kozłowski (Barański, człowiek Grossa)
• Jan Machulski (mjr Walenda)
• Edward Linde-Lubaszenko (kpt. Tadeusz Stopczyk)
• Zbigniew Zapasiewicz (senator Wencel, członek komisji weryfikacyjnej)
• Ryszard Pietruski (adwokat Jaromił, członek komisji weryfikacyjnej)
• Sławomir Orzechowski (poseł Rutecki, członek komisji weryfikacyjnej)
• Olaf Lubaszenko (Krzysztof „Młody”)
• Tadeusz Szymków (Jerzyk)
• Marek Frąckowiak (Kazek)
• Ryszard Fischbach (Dziadek)
• Zbigniew Bielski (Kaniewski)
• Witold Bieliński („Student”)
• Aleksander Bednarz (major Bień)
• Jerzy Bończak (Roman Bluszcz „Chemik”)
• Tadeusz Huk (Marian „Wielki” Słaby, producent amfetaminy)
• Dariusz Odija (Zenon Słaby, producent amfetaminy)
• Artur Żmijewski (Radosław Wolf)
• Andrzej Jurczak
• Jerzy Zass (Rewizor)
• Andrzej Musiał (Ochocki, człowiek Grossa)

• Edyta Olszówka (pielęgniarka w szpitalu)
• Tomasz Dedek (Wawro)
• Mariusz Pilawski (wychowawca w domu dziecka)
• Tadeusz Falana (Holender zabity przez Grossa)
• Marek Kasprzyk

Opis fabuły

Jest rok 1990. Grupa byłych oficerów PRL-owskiej Służby Bezpieczeństwa po przejściu weryfikacji zostaje wcielona do oddziałów policji w powstającej Rzeczypospolitej Polskiej. Jednym z nich jest por. Franciszek Maurer, zwany przez kolegów Franz, SB-ek „po przejściach”, porzucony przez żonę, ma kłopoty z odnalezieniem się w nowej rzeczywistości. Franz, z wykształcenia prawnik, ma za sobą 10 lat służby w resorcie dzięki małżeństwu z córką byłego wiceministra spraw wewnętrznych. Podczas pracy w Ministerstwie otrzymał 31 nagan i 18 pochwał, a także medale, z których jeden został mu przyznany za zastrzelenie z odległości 220 metrów kapitana Nowakowskiego, kolegi Franza ze studiów, próbującego założyć w milicji wolne związki zawodowe. Komisja weryfikacyjna przenosi Franza wraz z innymi kolegami do policji, ze starej ekipy pracy nie otrzymuje tylko Olgierd Żwirski, który wkrótce rozpoczyna współpracę z mafią.

Nowo utworzony oddział byłych SB-eków, kierowany przez ppor. Waldemara Morawca, otrzymuje zadanie zatrzymania gangu złodziei samochodów. Nieprzystosowani do nowych warunków byli esbecy nie potrafią sprostać zadaniu, wskutek czego akcja kończy się śmiercią trzech policjantów. Zszokowani pojmują, że nie tylko utracili dawną władzę, ale także mają do czynienia z czymś o wiele poważniejszym niż handel kradzionymi samochodami. Franz domyśla się również, że za śmiercią jego kolegów mogą stać ich byli współpracownicy. Kierowany chęcią odwetu za śmierć kolegów, postanawia rozpocząć poszukiwania byłych esbeków, którzy po upadku komunizmu postanowili zasilić szeregi mafii.

Franz, nieświadomy związków Olgierda z mafią, postanawia odnaleźć starego przyjaciela by ten pomógł mu wytropić przestępców. Wkrótce jednak nielegalna działalność Ola wychodzi na jaw. Franz dowiaduje się również, że jego nowa dziewczyna, Angela Wenz, porzuciła go dla Olgierda, który, dzięki nielegalnej działalności, szybko się wzbogacił. Franz brutalnie rozprawia się z członkami mafii i demaskuje związki przestępców ze stróżami prawa, co wkrótce prowadzi go do utraty pracy w policji za samowolne działania. Niedługo potem pojawia się na spotkaniu mafii, gdzie zabija szefa gangu, Grossa. Wkrótce odnajduje również Ola, na którym mści się za uwiedzenie Angeli. Po wszystkim Franz postanawia popełnić samobójstwo, które nie udaje mu się tylko dlatego, że w jego broni zabrakło już naboi. Zostaje wkrótce aresztowany i osadzony w więzieniu.

Nagrody

• 17. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni 1992:
  • Wanda Zeman: najlepszy montaż
  • Zbigniew Niciński: najlepszy montaż
  • Agnieszka Jaskółka: najlepsza drugoplanowa rola kobieca
  • Michał Lorenc: najlepsza muzyka
  • Władysław Pasikowski: najlepszy reżyser
  • Bogusław Linda: najlepsza główna rola męska
• Złota Kaczka dla najlepszego filmu polskiego, 1993
• Władysław Pasikowski: najlepszy reżyser Festiwalu Kina Akcji i Przygody w Valenciennes.
• Bogusław Linda: nagroda aktorska Festiwalu Kina Akcji i Przygody w Valenciennes.
• Złota Kaczka w 2012 w kategorii: najlepszy film sensacyjny po 1945 roku

Produkcja

Zdjęcia

Odbiór

Film Władysława Pasikowskiego odniósł sukces. Świeży, kontrowersyjny temat, treść oraz forma przekazu to cechy, które pozwoliły Psom zapisać się na stałe w historii polskiego kina, z miejsca odnotowując ogromną frekwencję i szybko zyskując miano filmu kultowego . Transformacja ustrojowa Polski została przedstawiona przez reżysera w formie właściwej amerykańskim filmom policyjnym, co też zauważa filmoznawca Marek Haltof w książce „Kino Polskie”:

Reżyseria jest ewidentnie amerykańska: nawiązania do kina amerykańskiego pojawiają się nieomal w każdej scenie. Widzimy „amerykańskie” przestrzenie (luksusowe wnętrza, mokre od deszczu ulice, podziemne parkingi, opuszczona fabryka), brutalną przemoc, pokazywaną na zwolnionych zdjęciach, słyszymy wulgarny język i twardą mowę twardych mężczyzn. Film opiera się na akcji, a nie na dialogu, co odróżnia go od większości polskich produkcji. Operator Paweł Edelman często stosuje jazdy kamery i zwolnione zdjęcia, a także kompozycje kadru przypominające żywe obrazy.

{{Cytat}} Brakujące pola: treść. Przestarzałe pola: 2.Tworząc film o przemianach ustrojowych Polski widzianych z perspektywy funkcjonariuszy SB, Pasikowski odchodzi od charakterystycznego dla ówczesnego kina etosu okresu Solidarności. Kontrowersyjny obraz podzielił publikę - oburzeni krytycy nazwali Psy kinem bandyckim . Film wzbudził wiele kontrowersji, m.in. ze względu na brutalność niektórych scen i częste użycie wulgaryzmów w dialogach. Kontrowersyjne dla niektórych osób oceniających film były także wybór i sposób przedstawienia głównego bohatera – byłego funkcjonariusza SB. W tym kontekście krytykowana była zwłaszcza scena, w której pijani esbecy wynoszą na ramionach nieprzytomnego kolegę, śpiewając znaną m.in. z Człowieka z żelaza Andrzeja Wajdy Balladę o Janku Wiśniewskim opowiadającą o masakrze robotników w Grudniu 1970. Wywołało to sprzeciw uczestników protestów na Wybrzeżu oraz byłych działaczy opozycji solidarnościowej.

Na życzenie widzów Franz nie został uśmiercony w sequelu (jak miał planować Pasikowski) .

Andrzej Wajda w prasowym wywiadzie z 1996 roku skomentował reakcję publiczności na film Pasikowskiego: „Zrozumiałem, że w Polsce coś ważnego się wydarzyło, co może mieć nieobliczalne konsekwencje”.

Niezwykłej popularności filmu dowodzi sukces jego sequela - film Psy 2. Ostatnia krew pod względem frekwencji przewyższył część pierwszą, zdobywając ponad 1 mln widzów w polskich kinach.

Rekonstrukcja

Film został poddany cyfrowej rekonstrukcji na zlecenie państwowego Cyfrowego Repozytorium Filmowego w ramach cyklu Kinoklasyka. Cyfrowa rekonstrukcja obrazu składającego się ze 160 tys. klatek obrazu została wykonana w firmie DI Factory przez specjalistów z reKINO. Prace trwały prawie dwa miesiące w pięcioosobowym zespole. Obejmowały one stabilizację obrazu, usunięcie uszkodzeń i zabrudzeń negatywu oraz naprawę podniszczonych klatek obrazu. Wyzwaniem dla rekonstruktorów było wymalowanie bardzo dużej ilości rys, a także kilku szerokich, pionowych, niebieskich pasów, przemieszczających się w prawej części kadru. Michał Wielgosz, dyrektor techniczny z reKINO, wyjaśnia:

Prace nad wymalowaniem tych artefaktów zajęły nam prawie dwa tygodnie z racji dużej dynamiki ujęć, a także braku odpowiednich algorytmów w dedykowanych programach do rekonstrukcji obrazu

{{Cytat}} Brakujące pola: treść. Przestarzałe pola: 2.Korekcja barwna została wykonana w Di Factory na największym postprodukcyjnym ekranie w Polsce pod nadzorem Pawła Edelmana. Prace objęły spasowanie ze sobą ujęć i scen oraz poprawę niedoskonałości powstałych podczas procesu fotochemicznego oraz na skutek uszkodzeń negatywu. Głównym założeniem prac było wykorzystanie wszystkich możliwości współczesnego gradingu przy zachowaniu oryginalnego wyglądu. Kolorysta Michał Herman z Di Factory komentuje:

Oczywiście oryginalny wygląd nie oznacza 100-procentowej zgodności z ówczesną kopią, gdyż nikt dzisiaj nie byłby w stanie orzec, jak film dokładnie wyglądał, a żadna zachowana kopia nie jest miarodajna. Opieraliśmy się na założeniach, które Paweł Edelman wówczas poczynił oraz które pamięta do dziś

{{Cytat}} Brakujące pola: treść. Przestarzałe pola: 2. Procesom rekonstrukcji poddano również ścieżkę dźwiękową.Prace obejmowały przepisanie taśmy magnetycznej, usunięcie trzasków i szumów oraz proces synchronizacji obrazu z dźwiękiem. Wykonano także remiks całego filmu

Premiera zrekonstruowanej wersji Psów odbyła się 9 maja w krakowskim Kinie Kijów na festiwalu Off Plus Camera 2014. Od 16 maja 2014 rozpoczęto projekcję filmu w kinach studyjnych w całej Polsce.

Bibliografia

• Mocne kino polskie. Psy. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2011. ISBN 978-83-7477-931-9.{{Cytuj książkę}} Nieznane pola: "czasopismo" oraz "wolumin". Brak numerów stron w książce
• Jan Lewandowski: 100 filmów polskich. Chorzów: Videograf II, 2004. ISBN 83-7183-326-1.
• Mirosław Przylipiak, Jerzy Szyłak: Kino najnowsze. Kraków: 1999, s. 178-187.
• Grażyna Stachówna: Władcy wyobraźni. Kraków: Znak, 2006, s. 104-109. ISBN 83-240-0711-3.

Linki zewnętrzne

• Psy w bazie filmpolski.pl
• Psy w bazie IMDb (ang.)
• „Psy” w film.onet.pl
• „Psy” w filmweb.pl
• Zdjęcia z filmu Psy w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”

Olgierd Żwirski

Olgierd „Olo” Żwirski fikcyjna postać i bohater filmu Władysława Pasikowskiego Psy. W jego rolę wcielił się Marek Kondrat.

Życiorys

Przeszłość

Olgierd to najlepszy przyjaciel Franza. Pracował w Departamencie IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Zajmował się tam inwigilacją kościołów i związków wyznaniowych. Po upadku komunizmu brał udział w niszczeniu dokumentacji resortu. W 1990 zostaje postawiony przed komisją weryfikacyjną wraz z kolegami z SB, nie przechodzi jednak weryfikacji, po czym traci pracę.