Wikipedysta:KamilGorDon/brudnopis
Ten artykuł dotyczy trwającego wydarzenia. Informacje w nim zamieszczone mogą się zmienić lub zdezaktualizować wraz z postępem zdarzenia, a początkowe doniesienia mogą być niepewne. Ostatnie zmiany tego artykułu mogą nie odzwierciedlać najbardziej aktualnych informacji.
| |||
| Hymn: Национальный гимн Донецкой Народной Республики[1] (Hymn narodowy Donieckiej Republiki Ludowej) | |||
| Stolica |
Donieck[2] | ||
|---|---|---|---|
| Data powstania |
12 maja 2014 | ||
| Populacja (01.01.2016) • liczba ludności |
| ||
| Waluta | |||
Doniecka Republika Ludowa, DRL (ros. Донецкая Народная Республика, Donieckaja Narodnaja Riespublika; ukr. Донецька Народна Республіка, Donećka Narodna Respublika, DNR) – państwo nieuznawane, działające na terenie części obwodu donieckiego Ukrainy. 12 maja 2014 roku dzień po referendum niepodległościowym ogłosiła swoją suwerenność. Kraj ten jest uznawany tylko przez siostrzaną Ługańską Republikę Ludową, Abchazję oraz Osetię Południową[5]. Region zamieszkały jest głownie przez ludność Rosyjskojęzyczną, która częściowo poparła powstanie. Władze DRL uznają rząd w Kijowie za nielegalny. Oskarżają Ukrainę o zbrodnie wojenne, porwania, tortury i zastraszanie ludności cywilnej w Donbasie[6]. Władze Ukrainy zaś uważają obwód doniecki za prawną część terytorium tego państwa oraz posądzają o podobne zbrodnie przeciwników, a terytoria kontrolowane przez rebeliantów za tymczasowo okupowane.
Historia
edytuj
Tendencje separatystyczne na wschodzie i południu Ukrainy są następstwem rewolucji z lutego 2014, zwanej Euromajdanem, która odsunęła od władzy prezydenta Wiktora Janukowycza. Przyczyną wybuchu masowych antyrządowych protestów na Ukrainie, które przerodziły się na ulicach Kijowa w rewolucję, było odłożenie podpisania umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską przez prezydenta Wiktora Janukowycza. Wobec tego zachodnia i centralna Ukraina zbuntowała się przeciwko władzy nastawionej prorosyjsko Partii Regionów.
Oprócz wybuchu separatystycznych tendencji na wschodzie i południu Ukrainy najważniejszymi skutkami przewrotu w Kijowie było rozpisanie przedterminowych wyborów prezydenckich na 25 maja 2014, powrót do konstytucji z 2004, uwolnienie z kolonii karnej byłej premier Julii Tymoszenko oraz podpisanie części politycznej umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską przez premiera Jaceniuka 21 marca 2014.
Do roku 2012 na całej Ukrainie z wyjątkiem Krymu jedynym językiem urzędowym był język ukraiński. Natychmiast po obaleniu Janukowycza Rada Najwyższa Ukrainy uchwaliła ustawę uchylającą prawo o językach regionalnych z 2012 (tzw. ustawę Kołesniczenki). Choć ustawa uchylająca została zawetowana przez p.o. prezydenta Ołeksandra Turczynowa i nie weszła w życie, jej uchwalenie wywołało kontrowersje wśród Rosyjskojęzycznych mieszkańców kraju i zaostrzyło sytuację. Przeciwnicy rewolucji na Majdanie odebrali to jako manifestację upokorzenia przez nowych przywódców kraju, pozbawienie ich podstawowych praw oraz zapowiedź dalszych represji ze strony nowych władz.
Po ucieczce prezydenta z Kijowa i odsunięciu go przez parlament z urzędu w dniu 22 lutego 2014, narosło niezadowolenie zwolenników tzw. „Antymajdanu”, popierających rządy Janukowycza. Jego elektorat zamieszkiwał głównie południowo-wschodnie części kraju. Po powstaniu nowego rządu z Arsenijem Jaceniukiem i p.o. prezydenta Ołeksandrem Turczynowem na czele doszło do zamieszek, o charakterze prorosyjskim i separatystycznym, gdzie rosyjskojęzyczne grupy zaczęły manifestować swoją odrębność od reszty Ukrainy. Pojawiły się tendencje separatystyczne, w tym chęć przyłączenia obwodu donieckiego do Rosji. 7 kwietnia 2014, separatyści zajęli budynek administracji obwodu i rady miasta w Doniecku[7], gdzie ogłosili powstanie Donieckiej Republiki Ludowej. Tydzień później aktywiści przejęli kontrolę nad licznymi budynkami administracyjnymi w wielu miastach obwodu donieckiego, takich jak Mariupol, Gorłówka, Makiejewka, Słowiańsk czy Kramatorsk.
11 maja 2014 odbyło się referendum niepodległościowe, a 16 maja 2014 na stanowisko premiera samozwańczej republiki został mianowany na to stanowisko przez Radę Najwyższą DNR Aleksandr Borodaj[8], obywatel rosyjski, generał major rosyjskiej Federalnej Służby Bezpieczeństwa[9][10][11].
24 maja 2014 Doniecka Republika Ludowa i Ługańska Republika Ludowa podpisały porozumienie o powstaniu Federacyjnej Republiki Noworosji[12][13].
początkiem lata zaczęły się działania wojenne na szeroką skalę. Ukraińscy żołnierze przejęli Mariupol, a także próbowali odciąć Republiki od Rosyjsko-Ukraińskiej granicy. Po prowadzeniu dwutorowej „antyterrorystycznej operacji”, polegającej na intensywnym ostrzale artyleryjskim i powietrznym podmiejskich osiedli mieszkaniowych oraz oczyszczeniu sobie w ten sposób przedpola i prowadzenia bezpośrednich walk, których celem było odbijanie dużych miast, 5 lipca 2014 ukraińska armia pod dowództwem Wasyla Krutowa opanowała Słowiańsk i Kramatorsk. Siły Striełkowa ze Słowiańska ewakuowały się do Gorłówki, z kolei siły obronne Kramatorska wycofały się do Doniecka. W czasie odwrotu rebelianci zapowiedzieli przegrupowanie i opór. Tymczasem powstańcy przeprowadzili udany atak na lotnisko w Ługańsku. Walki toczono również na strategicznym wzgórzu Saur-mogiła. Podczas tamtejszej bitwy według rebeliantów, śmierć poniosło lub ciężko zostało rannych 288 osób z batalionu „Azow”, który został rozgromiony. Dzięki temu sukcesowi żołnierzom DRL udało się otoczyć Ukraińców na południu co pozwoliło uzupełnić braki sprzętowe. Siły rządowe dokonały ataku na Artiomowsk. Miasto to padło 6 lipca 2014 podobnie jak Konstantynówka i Drużkiwka, leżące w jednej linii na południe od Słowiańska. Początkiem sierpnia siły podległe rządowi zaatakowały Donieck ale akcja skończyła się wielką porażką, kotłem w Iłowajsku i Amwrosiejewce gdzie zginęło ponad 1000 Ukraińskich żołnierzy. 24 sierpnia nad morzem Azowskim siły DRL rozpoczęły ofensywę przeciwko Zbrojnym siłą Ukrainy, po czterech dniach zajęli Nowoazowsk oraz przedmieścia Mariupola, co skłoniło Ukraińców do rozmów w Mińsku nt. zawieszenia broni które obowiązywało od 5 września 2014.
4 listopada 2014 odbyły się wybory głowy państwa, które wygrał w pierwszej turze kandydat ugrupowania Doniecka Republika Aleksander Zacharczenko.
W lutym 2015 siły rządowe prowadziły zmasowane ataki artyleryjskie na cele cywilne w Doniecku i Gorłówce które sprowokowały kolejną ofensywę żołnierzy Noworosji. Tym razem rebelianci zdobyli lotnisko w Doniecku i okrążyli siły Ukrainskie pod Debalcewem gdzie przejęli wiele sprzętu nieprzyjaciela oraz odbili węzeł kolejowy łączący Ługańsk z Donieckiem.15 lutego weszło w życie kolejne zawieszenie broni wynegocjowane w Mińsku przez przywódców Rosji, Niemiec, Francji i Ukrainy.
Ustrój polityczny
edytujGłową państwa jest głowa obecnie Aleksandr Zacharczenko wybierany powszechnych wyborach na pięcioletnią kadencję.Według konstytucji jedna osoba nie może sprawować tego urzędu więcej niż 2 razy z rzędu Глава ДНР tworzy i przewodniczy rządowi w którego skład wchodzą ministrowie i szefowie wiedomstw nie będący ministrami Skład i struktura rządu nie są regulowane przez prawo i są ustalane przez szefa republiki.
Izbą wyższą parlamentu jest Rada Ludowa Donieckiej Republiki Ludowej, obecnie jej przewodniczącym jest Denis Puszylin. Deputowani są wybierani w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję w systemie proporcjonalnym w okręgach wielomandatowych. W skład rady wchodzi 100 parlamentarzystów. W wyborach z 2014 roku zwyciężyła organizacja Doniecka Republika z której wywodzi się Aleksandr Zacharczenko zagłosowało na nią 662 tys. ludzi. Do parlamentu również dostał się ruch Wolny Donbas który otrzymał 306 892 głosów.
Najwyższa władza sądownicza w Republice należy do Sądu Najwyższego DRL. Jest odpowiedzialny za przestrzeganie prawa karnego, cywilnego i administracyjnego jest również najwyższą instancją od której nie można się odwołać. 17 sierpnia 2014 roku Prezydium Rady Ministrów DRL 2 zatwierdziło 2 dekrety: rozporządzenie o sądach wojskowych DRL oraz kodeks karny. w przyjętym dokumencie za morderstwa i przestępstwa w czasie wojny oraz w warunkach bojowych grozi kara śmierci. w strefie przyfrontowej zostały utworzone Wojskowe sądy polowe które zajmowały się takimi sprawami jak morderstwa, nieposłuszeństwo wobec dowódcy, zdrada państwa, szpiegostwo, dywersja, zniszczenie mienia, maruderstwo, rozbój, grabież uchylanie się od służby czy dezercja.
Geografia
edytujDoniecka Republika Ludowa położona na Wyżynie Donieckiej, w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego, kontynentalnego, zima jest krótka i łagodna, a lato długie i gorące. Średnia temperatura w styczniu wynosi -4 °C, a lipcu +21 °C. Średnia
roczna ilość opadów waha się między 380-550 mm³.
Powierzchnię republiki zajmują stepy i pagórkowate równiny poprzecinane dolinami rzek. W krajobraz wpisane są również hałdy oraz sztuczne zbiorniki wodne które są żródłem wody dla mieszkańców. Tereny te wykorzystywane są pod uprawę, gdyż znajdują się na nich żyzne szare gleby leśne i czarnoziemy. Region jest bogaty w złoża węgla kamiennego (koksowego i antracytu), rtęci, soli kamiennej, wapienia, gipsu, gliny, żwiru i piasku kwarcowego.
Po udanej kontrofensywie wojsko DRL zdobyło dostęp do morza w okolicy Nowoazowska ale nie posiada portu więc towary są przewożone przez port w Taganrogu, w Rosji[14].
24 października 2014 Rada Najwyższa DNR podjęła decyzję o całorocznym przejściu na Czas Moskiewski ale 2 dni później postanowiono o zmianie według której czas letni był równy z kijowskim, a zimowy z Moskiewskim[15][16].
Podział Administracyjny
edytujWedług konstytucji republika dzieli się na rejony i miasta wydzielone.
DRL zostało podzielone na 4 rejony i 14 miast wydzielonych: rejon amwrosiejewski, rejon nowoazowski, rejon starobieszeski i rejon telmanowski oraz miasta Donieck, Debalcewo, Gorłówka, Jenakijewo, Żdanowka, Kirowskoje, Makiejewka, Śnieżne, Torez, Szachtiorsk, Jasynowata, Charcyzk.
Powierzchnia kontrolowanych przez Doniecką Republikę Ludową rejonów i miast wynosi około 8,6 tys. km² co stanowi 32,3% terytorium obwodu Donieckiego
| Miasto/Rejon | Ludność
(01.01.2016)[17] |
|---|---|
| Donieck | 953233 |
| Gorłówka | 267544 |
| Debalcewo | 26490 |
| Dokuczajewsk | 23902 |
| Jenakijewo | 125539 |
| Żdanowka | 12526 |
| Kirowskoje | 27823 |
| Makiejewka | 381239 |
| Śnieżne | 68837 |
| Torez | 78181 |
| Charcyzk | 100961 |
| Szachtarsk | 60095 |
| Jasynuwata | 44604 |
| Rejon amwrosiejewski | 43884 |
| Rejon nowoazowski | 28030 |
| Rejon starobieszewski | 49146 |
| Rejon telmanowski | 14529 |
| Rejon szachtarski | 19691 |
Zbrodnie wojenne
edytujBojówki Donieckiej Republiki Ludowej oskarżane są o liczne zbrodnie wojenne.
17 lipca 2014 władze samozwańczej republiki zostały oskarżone o zestrzelenie samolotu pasażerskiego Boeing 777 należącego do Malaysia Airlines. Zgodnie z danymi wywiadu Ukrainy i Stanów Zjednoczonych, zestrzelenia dokonano przy pomocy systemu przeciwlotniczego BUK, obsługiwanego przez tzw. „zielonych ludzików” (bojowników w mundurach bez dystynkcji)[18].
Częste są porwania i egzekucje. W kwietniu bojówki DRL uprowadziły w Słowiańsku misję OBWE[19]. Członkowie misji byli przez kilka tygodni przetrzymywani na terenie Słowiańska. W Słowiańsku także uprowadzono i zamordowano wielu obywateli Ukrainy. Na terenie odbitego przez Ukraińców Słowiańska znaleziono masowy grób. Udało się zidentyfikować ciała czterech parafian lokalnego kościoła protestanckiego[20]. Według Służby Bezpieczeństwa Ukrainy bojówki Donieckiej Republiki Ludowej w połowie sierpnia 2014 roku przetrzymywały kilkuset uprowadzonych zakładników[21].
Przypisy
edytuj- ↑ [1]
- ↑ Konstytucja Donieckiej Republiki Ludowej. art. 55.
- ↑ [2]
- ↑ [3]
- ↑ В ДНР прибыли делегации дружественных стран
- ↑ Уполномоченный по правам человека в ДНР | Дарья Морозова Омбудсмен ДНР, ombudsmandnr.ru [dostęp 2016-06-24].
- ↑ Els manifestants pro russos proclamen la independència de Donetsk, a l’est d’Ucraïna. Ara.cat. (kat.).
- ↑ Ukraine: Donetsk People’s Republic elects PM. Turkish Press. (ang.).
- ↑ На Лубянку приходит новое руководство. [dostęp 2014-07-22].
- ↑ На Лубянку приходит новое руководство. 2002-07-27. [dostęp 2014-07-22]. (ros.).
- ↑ ЛУБЯНКА НАЧИНАЕТ ЖИТЬ ЗАВТРАШНИМ ДНЕМ. [w:] ru [on-line]. [dostęp 2014-07-22].
- ↑ Ucraïna dispara trets d’avís contra helicòpters russos que intentaven entrar al seu espai aeri. Ara.cat. (kat.).
- ↑ Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 810/2014 z dnia 22 lipca 2014 r. dotyczące wykonania rozporządzenia (UE) nr 269/2014 w sprawie środków ograniczających w związku z działaniami podważającymi integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażającymi. (CELEX: 32014R0810).
- ↑ Władze DRL planują sprzedaż węgla do Iranu, oraz Północnej Afryki przez port w Taganrogu, Novorossia Today [dostęp 2016-02-17] (pol.).
- ↑ Донецкая народная республика отказалась от киевского времени, РИА Новости [dostęp 2016-02-17].
- ↑ ДНР и ЛНР перешли на московское время, РБК [dostęp 2016-02-17].
- ↑ ГлавСтат ДНР, glavstat.govdnr.ru [dostęp 2016-02-17].
- ↑ Boeing 777 zestrzelony na Ukrainie. TVN24. (pol.).
- ↑ Znalazła się porwana misja OBWE. Oficerowie są gośćmi w piwnicy mera Słowiańska. Gazeta Wyborcza. (pol.).
- ↑ W Słowiańsku rozpoczęto ekshumację grobu zbiorowego mieszkańców miasta zabitych przez separatystów. Zik. (pol.).
- ↑ MSZ Ukrainy: Rebelianci na Donbasie przetrzymują co najmniej 350 zakładników. Gazeta.pl. (pol.).
Kategoria:Konflikt na wschodniej Ukrainie * Kategoria:Państwa nieuznawane międzynarodowo