Wikipedysta:Stefs/brudnopis/hold

Hołd carów Szujskich^[2] nazywany także hołdem ruskim^[3]^[4]^[5]^[6] - czyli hołd przebywającego w polskiej w niewoli zdetronizowanego cara Wasyla IV Szujskiego wraz z braćmi: Dymitrem – dowódcą sił rosyjsko-szwedzkich w bitwie pod Kłuszynem i Iwanem zwanym ros. Pugowką (pol. guzik) złożony Królowi Polski Zygmuntowi III Wazie i królewiczowi Władysławowi - ówczesnemu carowi Rosji, odbył się 29 października 1611 w sali senatu Zamku Królewskiego w Warszawie - zaliczany jest do największych tryumfów Polski^[7]^[5].

Hetman polny koronny Stanisław Żółkiewski odbył wjazd tryumfalny przez Krakowskie Przedmieście na Zamek Królewski, wiodąc ze sobą uwięzionych: cara rosyjskiego Wasyla IV Szujskiego, jego braci: Dymitra Szujskiego z żoną - wielką księżną Jekatieriną Grigoriewną^[8] i Iwana Pugowkę Szujskiego, Michaiła Szeina, patriarchę Filareta Romanowa.

Żółkiewski przedstawił ich Senatowi, podnosząc w swej przemowie zmienność szczęścia. Przed Zygmuntem III na tronie car Wasyl IV dotknął ziemi prawą ręką i ją ucałował, wódz wojsk moskiewskich Dymitr Szujski bił czołem o ziemię a Iwan Szujski uczynił to trzykrotnie^[9]^[10].

relacja

Z głośnemi okrzykami przyięty Zygmunt od Senatu i Iuda; lecz powiększył nierównie radość publiczną wjazd tryumfalny Hetmana Żółkiewskiego. Jak niegdys wodzowie Rzymscy, iak u nas Xzç Ostrogski i Tarnowski, wiódt Zótkiewski w trynmfie poymanych Carów. Wszyscy Pirfkownicy i Rotmistrze na bogato przybranych koniach postepowalî przodem, za niemi szto do 60 karet. W ostatniéy sam Zólkiewski, w bogatszym nad inne powozie otwartym, przez szesé biatych koni Tureckich ciagniçtym; z nim stracony Car Szuyski, dwóeh braci swoich maiacy po bokach, Kapitana od Gwardyi na przodzie. Cisnat sie lud zewszad día widzenia swiefnych ieúców, Car patrzacych smutnie lecz uprzeymie pozdrawiat. Sehin Rzadzca Smoleiiska, Patryarcha i przednieysi w osobnych wiezieni kolebkach, piechota i Kozacy Hetmaúscy caty zamykali poczet. Gdy wszyscy na dziedzieúcu zamkowym stançli, iuz Król Zygmunt na tronie, dostoyni Oycowie w krzestach swoich siedzieli; wszedt Hetman do Senatu, prowadzac za rçkç Cara, maiac braci iego za soba.: wszyscy w pysznych ztotogtowiach i sobolach przybrani. Rozlegat sie gmach

Julian Ursyn Niemcewicz, Dzieje panowania Zygmunta III tom III, Wrocław, 1822, ss. 13-14, opis uroczystości i hołdu carow Szujskich - pisownia oryginalna

Sytuacja przed hołdem

Konsekwencje

Pośrednio więc, konsekwencją były rozbiory Polski.

Upamiętnienia

Miejsce hołdu dziś nie jest bezpośrednio upamiętnione ani bezpośrednio na Zamku Królewskim w Warszawie ani na terenie Warszawy.

ikonografia

Dwa wielkie obrazy^[11] Tomasza Dolabelli Złożenie hołdu Zygmuntowi III przez carów Szujskich i Zdobycie Smoleńska zostały zrabowane przez wojska rosyjskie w 1707, gdy na Zamku Królewskim w Warszawie przebywał car Piotr I. Według innej wersji obrazy (plafony z sali senatu) te podarował król August II na usilne carskie prośby^[12] w 1716^[13]. - carowi Piotrowi I - dziś uważa się je za zaginione. Jeden z zaginionych obrazów Tomasza Dolabelli Złożenie hołdu Zygmuntowi III przez carów Szujskich znany jest ze sztychu Tomasza Makowskiego i kopii lub innego ujęcia hołdu Szujskich na obrazie pochodzącym z kolekcji w zamku w Podhorcach^[1].

Hołd carów Szujskich stał się tematem obrazu^[14] Jana Kantego Szwedkowskiego oraz dwóch obrazów Jana Matejki - młodzieńczego z 1853 i szkicu do nie namalowanego obrazu.

Kaplica Moskiewska - grobowiec carów Szujskich

Nie przetrwała do naszych czasów Kaplica Moskiewska - grobowiec - mauzoleum zmarłych w niewoli carów Szujskich.

tablica z kolumny Zygmunta

zachodnia tablica na Kolumna Zygmunta

Jedynym pośrednim upamiętnieniem sukcesów króla Zygmunta III jest zachodnia tablica tekstem po łacinie znajdująca się na kolumnie Zygmunta.

tekst łaciński	tłumaczenie polskie
SIGISMVUNDUS III LIBERIS SVFFRAGIIS POLONIAE HAEREDITATE SVCCESSIONE IVRE SVECIAE REX PACIS STVDIIS GLORIAQ INTER REGES PRIMVS BELLO ET VICTORIIS NEMINI SECVNDVS MOSCORVM DVCIBVS METROPOLI PROVINCIIS CAPTIIS EXERCITIBVS PROFLIGATIS SMOLENSCO RECVPERATO TVRCIA POTENTIA AD CHIOCIMVM REFRACTA QVADRAGINTA QVATVOR ANNIS REGNO IMPRENSIS QVADRAGESIMVS QVARTVS IPSE IN REGIA SERIE OMNIVM AEQVAVIT AVT IVNXIT GLORIAM	Zygmunt III z mocy wolnej elekcji król Polski, z tytułu dziedziczenia, następstwa i prawa – król Szwecji, w umiłowaniu pokoju i w sławie pierwszy pomiędzy królami, w wojnie i zwycięstwach nie ustępujący nikomu, WZIĄŁ DO NIEWOLI WODZÓW [MOSKIEWSKICH], STOLICĘ I ZIEMIE MOSKIEWSKIE ZDOBYŁ, WOJSKA ROZGROMIŁ, ODZYSKAŁ SMOLEŃSK, złamał pod Chocimiem potęgę Turcji, panował przez czterdzieści cztery lata, w szeregu czterdziesty czwarty król, dorównał w chwale wszystkim i przyjął ją [chwałę] całą

Przypisy

↑ ^a ^b Jan K. Ostrowski, Jerzy T. Petrus: Podhorce. Dzieje wnętrz pałacowych i galerii obrazów.. Kraków: Zamek Królewski na Wawelu, 2001, s. 400. ISBN 8390849151 9788390849157. OCLC 51292002. Cytat: il. 292 Stanisław Żółkiewski przedstawia królowi Zygmuntowi III i królewiczowi Władysławowi na sejmie 1611 r. pojmanych carów Szujskich, kopia wg Tomasza Dolabelli (?) kat. A.94. (pol.).
↑ wyszukiwanie frazy hołd carów Szujskich. w zasobach books.google.com, 2011-10-28. [dostęp 2011-10-27]. (pol.).
↑ Adam Węgłowski: Hołd ruski. Tygodnik Powszechny, 20-09-2011. [dostęp 2011-10-22]. (pol.).
↑ Józef Szaniawski: Hołd ruski. Nasz Dziennik, 21-09-2011. [dostęp 2011-10-22]. (pol.).
↑ ^a ^b Józef Szaniawski: Kłuszyn, Moskwa, hołd ruski. Nasz Dziennik, 30-06-2010. [dostęp 2011-10-27]. (pol.).
↑ wyszukiwanie frazy hołd ruski. w zasobach books.google.com, 2011-10-28. [dostęp 2011-10-27]. (pol.).
↑ Aldona Zadworska: Hołd ruski. Warszawska Gazeta, 21-09-2011. [dostęp 2011-10-27]. (pol.).
↑ córką Grigorija Maluty Skuratowa
↑ Julian Ursyn Niemcewicz: Dzieje panowania Zygmunta III tom III. Wrocław, 1822. s. 383-386. [dostęp 19 maja 2009]. (pol.).
↑ Jędrzej Moraczewski: Dzieje Rzeczypospolitej Polskiej. T. 7. Poznań: N. Kamieński i spółka, 1865, s. 93-94. OCLC 432293074.
↑ Stanisław Lorentz: Siedem wieków Zamku Królewskiego w Warszawie. Warszawa: PWN, 1972, s. 128. OCLC 567959377.
↑ Za spotkaniem się [króla] Augusta II z [carem] Piotrem [I] Alexiewiczem w Warszawie, Car naparł się tych obrazów a August odmówić nie umiał, iest wielce do podobieństwa, że malowania te zniszczone zostały (pisownia oryginalna ) przypis s. 14 [w:] Julian Ursyn Niemcewicz: Dzieje panowania Zygmunta III tom III. Wrocław, 1822. s. 460. [dostęp 19 maja 2009]. (pol.).
↑ Stanisław Lorentz, Jan Zachwatowicz, Piotr Biegański: Stare Miasto i Zamek Królewski w Warszawie. Warszawa: Arkady, 1971, s. 58. OCLC 8993543.
↑ Hołd carów Szujskich mal. Jan Kanty Szwedkowski, s. 106 [w:] Janusz Wałek: Dzieje Polski w malarstwie i poezji. Warszawa: Interpress, 1987, s. 311. OCLC 19761963.

Bibliografia

Janusz Byliński: Sejm z roku 1611. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970, s. 246. OCLC 575741424.
Historia dyplomacji polskiej t. II 1572-1795, Warszawa 1982
Historia polityczna Polski część II. 1923
Władysław Konopczyński, Chronologia sejmów polskich 1493-1793, Kraków 1948
Julian Ursyn Niemcewicz, Dzieje panowania Zygmunta III, t. III, Kraków 1860
Wojciech Polak: O Kreml i Smoleńszczyznę : polityka Rzeczypospolitej wobec Moskwy w latach 1607-1612. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1995, s. 369, seria: Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu: rocznik 87 zeszyt 1. ISBN 83-85196-54-4. OCLC 35360832.
Antoni Prochaska, Hetman Stanisław Żółkiewski, Warszawa 1927

[Podhorce-1] Jan K. Ostrowski, Jerzy T. Petrus: Podhorce. Dzieje wnętrz pałacowych i galerii obrazów.. Kraków: Zamek Królewski na Wawelu, 2001, s. 400. ISBN 8390849151 9788390849157. OCLC 51292002. Cytat: il. 292 Stanisław Żółkiewski przedstawia królowi Zygmuntowi III i królewiczowi Władysławowi na sejmie 1611 r. pojmanych carów Szujskich, kopia wg Tomasza Dolabelli (?) kat. A.94. (pol.).

[2] wyszukiwanie frazy hołd carów Szujskich. w zasobach books.google.com, 2011-10-28. [dostęp 2011-10-27]. (pol.).

[TP-3] Adam Węgłowski: Hołd ruski. Tygodnik Powszechny, 20-09-2011. [dostęp 2011-10-22]. (pol.).

[4] Józef Szaniawski: Hołd ruski. Nasz Dziennik, 21-09-2011. [dostęp 2011-10-22]. (pol.).

[ND-5] Józef Szaniawski: Kłuszyn, Moskwa, hołd ruski. Nasz Dziennik, 30-06-2010. [dostęp 2011-10-27]. (pol.).

[6] wyszukiwanie frazy hołd ruski. w zasobach books.google.com, 2011-10-28. [dostęp 2011-10-27]. (pol.).

[WG-7] Aldona Zadworska: Hołd ruski. Warszawska Gazeta, 21-09-2011. [dostęp 2011-10-27]. (pol.).

[8] órką Grigorija Maluty Skuratowa

[9] Julian Ursyn Niemcewicz: Dzieje panowania Zygmunta III tom III. Wrocław, 1822. s. 383-386. [dostęp 19 maja 2009]. (pol.).

[10] Jędrzej Moraczewski: Dzieje Rzeczypospolitej Polskiej. T. 7. Poznań: N. Kamieński i spółka, 1865, s. 93-94. OCLC 432293074.

[11] Stanisław Lorentz: Siedem wieków Zamku Królewskiego w Warszawie. Warszawa: PWN, 1972, s. 128. OCLC 567959377.

[12] Za spotkaniem się [króla] Augusta II z [carem] Piotrem [I] Alexiewiczem w Warszawie, Car naparł się tych obrazów a August odmówić nie umiał, iest wielce do podobieństwa, że malowania te zniszczone zostały (pisownia oryginalna ) przypis s. 14 [w:] Julian Ursyn Niemcewicz: Dzieje panowania Zygmunta III tom III. Wrocław, 1822. s. 460. [dostęp 19 maja 2009]. (pol.).

[13] Stanisław Lorentz, Jan Zachwatowicz, Piotr Biegański: Stare Miasto i Zamek Królewski w Warszawie. Warszawa: Arkady, 1971, s. 58. OCLC 8993543.

[14] Hołd carów Szujskich mal. Jan Kanty Szwedkowski, s. 106 [w:] Janusz Wałek: Dzieje Polski w malarstwie i poezji. Warszawa: Interpress, 1987, s. 311. OCLC 19761963.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]