Wstręt (film)

Wstręt (ang. Repulsion) – brytyjski film psychologiczny z 1965 roku w reżyserii Romana Polańskiego, nakręcony według scenariusza napisanego wraz z Gérardem Brachem. Film jest studium psychologicznym obłędu młodej kobiety Carol Ledoux, której rolę zagrała Catherine Deneuve.

Wstręt

Repulsion

Gatunek	film psychologiczny
Rok produkcji	1965
Data premiery	10 czerwca 1965 maj 1967 (Polska)
Kraj produkcji	Wielka Brytania
Język	angielski
Czas trwania	104 min
Reżyseria	Roman Polański
Scenariusz	Roman Polański Gérard Brach
Główne role	Catherine Deneuve Ian Hendry John Fraser Yvonne Furneaux Roman Polański
Muzyka	Chico Hamilton
Zdjęcia	Gilbert Taylor
Scenografia	Seamus Flannery
Montaż	Alastair McIntyre
Produkcja	Gene Gutowski
Wytwórnia	Compton Films Tekli British Productions
Dystrybucja	Compton Films

Opis fabuły

Carol Ledoux, młoda Belgijka pracująca jako manicurzystka w jednym z londyńskich gabinetów kosmetycznych, mieszka ze swoją siostrą Heleną, która ma romans z Michaelem – żonatym mężczyzną. Zmienna w usposobieniu, niezwykle wrażliwa, wydaje się sfrustrowana nieustannym przebywaniem w mieszkaniu kochanka siostry i protestuje kapryśnie przeciwko obecności jego przyborów toaletowych. Zakochany w Carol młodzieniec Colin nie może zrozumieć, że po wyjeździe Heleny i Michaela na wakacje do Włoch, Carol zaczyna tracić równowagę duchową i cierpieć na halucynacje. Zostaje zwolniona z pracy i barykaduje się w mieszkaniu. Colin, zaniepokojony brakiem możliwości połączenia się z Carol przychodzi do jej mieszkania. Nie mogąc otworzyć drzwi, wyważa je. Przerażona Carol zabija go, ciało wrzuca do wanny i ponownie próbuje zabarykadować rozbite drzwi. Po obelżywym telefonie żony Michaela przecina kabel aparatu, zrywając ostatecznie więź ze światem zewnętrznym. Następnie pojawia się gospodarz w celu pobrania komornego. Początkowo zaskoczony zastanym bałaganem, mylnie tłumacząc sobie stan Carol, gospodarz zaleca się do niej i ginie pod ciosami brzytwy. Po powrocie z wakacji Helena i Michael znajdują Carol na podłodze pod łóżkiem w stanie absolutnej apatii.

Obsada aktorska

• Catherine Deneuve – Carol Ledoux
• Ian Hendry – Michael
• John Fraser – Colin
• Yvonne Furneaux – Helen Ledoux
• Renee Houston – panna Balch
• Patrick Wymark – Landlord
• Valerie Taylor – pani Denise
• James Villiers – John
• Helen Fraser – Bridget
• Hugh Futcher – Reggie
• Monica Merlin – pani Rendlesham
• Imogen Graham – kosmetyczka
• Mike Pratt – robotnik
• Roman Polański – grający na łyżce

Produkcja

Scenariusz, napisany przez Polańskiego i Bracha w ciągu 17 dni w języku francuskim, nosił pierwotny tytuł Lovelihead.

Polska premiera filmu odbyła się w maju 1967 roku i był dystrybuowany z animowanym Kotem produkcji Studia Miniatur Filmowych z 1966 roku.

Odbiór

Peter Bradshaw z pisma „The Guardian” ocenił Wstręt jako „jeden z najgenialniejszych filmów Romana Polańskiego: głęboko niepokojący, przerażająco przekonujący thriller psychologiczny, który jest jednocześnie rzadkością: dreszczowcem, w którym kobieta może zabijać”. Jonathan Rosenbaum z pisma „Chicago Reader” pisał, że „pierwszy film Romana Polańskiego w języku angielskim (1965) jest do dziś jego najstraszniejszym i najbardziej niepokojącym dziełem”, w którym „mistrzowskie wykorzystanie dźwięku na wiele sposobów uruchamia wyobraźnię widzów”.

Konrad Eberhardt upatrywał we Wstręcie inspiracji Polańskiego filozofią egzystencjalną:

Wstręt bohaterki ma sens o wiele szerszy, to jak gdyby nagły skurcz odrazy, porażenie obrzydliwością codziennej egzystencji. Tak jakby zaćmienie umysłu mogło być wynikiem olśnienia: jestem właśnie tym, czym jestem, żyję w właśnie tak, a nie inaczej, otacza mnie taki, a nie inny świat. Jest on samą banalnością, trywialnością [...], zmusza Carol do odwrotu, zamknięcia się w azylu, [...] ale ściany, pomiędzy którymi szukała schronienia, pękają i grożą zawaleniem.

Nagrody

Rok	Instytucja	Nagroda	Odbiorca
1965	Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie	Nagroda Jury	Roman Polański
		Nagroda FIPRESCI	Roman Polański

Linki zewnętrzne

• Wstręt w bazie IMDb (ang.)
• Wstręt w bazie Filmweb
• Wstręt w bazie filmpolski.pl