Zając amerykański

Zając amerykański
	Lepus americanus
	Erxleben, 1777
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	zajęczaki
Rodzina	zającowate
Rodzaj	zając
Gatunek	zając amerykański
Synonimy
	Lepus hudsonius Pallas, 1778; Lepus nanus Schreber, 1789; Lepus virginianus Harlan, 1825; Lepus wardi Schinz, 1825; Lepus borealis Schinz, 1845; Lepus washingtonii S.F. Baird , 1855; Lepus bairdii Hayden, 1869; Lepus struthopus Bangs, 1898; Lepus bishopi J.A. Allen, 1899; Lepus klamathensis  Merriam, 1899; Lepus americanus macfarlani  Merriam, 1900; Lepus saliens Osgood, 1900; Lepus bairdi cascadensis Nelson, 1907; Lepus niediecki Matschie, 1907; Lepus washingtonii tahoensis Orr, 1933; Lepus bairdii oregonus Orr, 1934; Lepus americanus setzeri R.H. Baker, 1959;
Podgatunki
	L. a. americanus Erxleben, 1777; L. a. bairdii Hayden, 1869; L. a. cascadensis Nelson, 1907; L. a. columbiensis Rhoads, 1895; L. a. dalli Merriam, 1900; L. a. klamathensis Merriam, 1899; L. a. oregonus Orr, 1934; L. a. pallidus Cowan, 1938; L. a. phaeonotus J.A. Allen, 1899; L. a. pineus Dalquest, 1942; L. a. seclusus R.H. Baker & Hankins, 1950; L. a. struthopus Bangs, 1898; L. a. tahoensis Orr, 1933; L. a. virginianus Harlan, 1825; L. a. washingtonii S.F. Baird, 1855;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zając amerykański^[26] (Lepus americanus) – gatunek ssaka z rodziny zającowatych (Leporidae).

Zasięg występowania

Zając amerykański występuje w Ameryce Północnej zamieszkując w zależności od podgatunku^[27]:

L. americanus americanus – środkowa i wschodnia Kanada (południowo-zachodnie Terytoria Północno-Zachodnie, południowo-wschodni Nunavut, większość Alberty, Saskatchewan, Manitoba, południowe i południowo-wschodnie Ontario, Quebec, Labrador i Nowa Fundlandia), także w północno-środkowej części Stanów Zjednoczonych (północno-wschodnia Montana i Dakota Północna).
L. americanus bairdii – południowo-zachodnia Kanada (południowo-wschodnia Kolumbia Brytyjska i południowo-zachodnia Alberta) oraz zachodnio-środkowe Stany Zjednoczone (zachodnia i środkowa Montana, Idaho, zachodnie i południowo-środkowe Wyoming, północno-wschodnie i środkowe Utah, północno-zachodnie i środkowe Kolorado oraz północno-środkowy Nowy Meksyk).
L. americanus cascadensis – południowo-zachodnia Kanada (południowo-środkowa Kolumbia Brytyjska) i północno-zachodnie Stany Zjednoczone (południowo-środkowy, środkowy i północno-środkowy Waszyngton).
L. americanus columbiensis – Góry Skaliste w południowo-zachodniej Kanadzie (południowo-wschodnia Kolumbia Brytyjska, środkowo-zachodnia Alberta) i północno-zachodnich Stanach Zjednoczonych (północno-wschodni kraniec Waszyngtonu).
L. americanus dalli – Alaska (Stany Zjednoczone) i północno-zachodnia Kanada (północno-zachodnia Alberta, północna Kolumbia Brytyjska, Jukon z wyjątkiem północnego krańca, południowe i zachodnie Terytoria Północno-Zachodnie).
L. americanus klamathensis – zachodnie Stany Zjednoczone (południowo-zachodni Oregon i północna Kalifornia).
L. americanus oregonus – zachodnie Stany Zjednoczone (północno-wschodni i środkowy Oregon).
L. americanus pallidus – południowo-zachodnia Kanada (zachodnio-środkowa i środkowa Kolumbia Brytyjska).
L. americanus phaeonotus – zachodnie regiony Wielkich Jezior w południowo-środkowej Kanadzie (południowo-wschodni kraniec Saskatchewan, południowa Manitoba, południowo-zachodnie Ontario) i północno-środkowe Stany Zjednoczone (północno-wschodni kraniec Dakoty Północnej, Minnesota, północne Wisconsin i północne Michigan).
L. americanus pineus – południowo-zachodnia Kanada (południowo-środkowy kraniec Kolumbii Brytyjskiej) i północno-zachodnie Stany Zjednoczone (wschodni Waszyngton, północne Idaho, północno-zachodni kraniec Montany).
L. americanus seclusus – północno-środkowe Stany Zjednoczone (południowo-środkowy kraniec Montany, północno-środkowy kraniec Wyoming).
L. americanus struthopus – wschodnia Kanada (wschodni Quebec, Nowy Brunszwik, Nowa Szkocja, Wyspa Księcia Edwarda) i północno-wschodnie Stany Zjednoczone (Maine).
L. americanus tahoensis – zachodnie Stany Zjednoczone (wschodnio-środkowa Kalifornia i zachodnio-środkowa Nevada).
L. americanus virginianus – południowo-wschodnia Kanada (południowe Ontario, południowy Quebec) oraz północno-wschodnie i wschodnie Stany Zjednoczone (od Maine do Pensylwanii i skrajnie północno-wschodniego Ohio, Tennessee i Karoliny Północnej).
L. americanus washingtonii – południowo-zachodnia Kanada (południowo-zachodni kraniec Kolumbii Brytyjskiej) i północno-zachodnie Stany Zjednoczone (zachodni Waszyngton i zachodni Oregon).

Zając amerykański z nieznanego podgatunku został introdukowany na wyspy Kodiak (Alaska) i Anticosti (Quebec, Kanada).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1777 roku niemiecki przyrodnik Johann Christian Polycarp Erxleben nadając mu nazwę Lepus americanus^[2]. Holotyp pochodził z Fort Severn, w Ontario, w Kanadzie^[28].

L. americanus różni się taksonomicznie od innych gatunków z rodzaju Lepus i nie krzyżuje się z żadnym z nich^[27]. Ponieważ taksonomowie wciąż próbują wyjaśnić zróżnicowanie gatunkowe w obrębie Lepus, taksonomia podgatunkowa nie została jeszcze opracowana^[29]. Rozpoznanie podgatunków może nie być uzasadnione faktem, że zmienność ma charakter ekokliny i podlega gradientom klimatycznym^[29]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają piętnaście gatunek monotypowy^[27].

Etymologia

Lepus: łac. lepus leporis „królik, zając”^[30].
americanus: nowołac. Americanus Amerykanin, z Ameryki^[31].
bairdii: Spencer Fullerton Baird (1823–1887), amerykański ornitolog, kolekcjoner, pracownik Smithsonian Institution^[32].
cascadensis: Góry Kaskadowe (ang. Cascade Range), Ameryka Północna^[31].
columbiensis: Kolumbia Brytyjska, Kanada^[31].
dalli: William Healey Dall (1845–1927), amerykański przyrodnik^[33].
klamathensis: Fort Klamath, Klamath, Oregon, Stany Zjednoczone^[12].
oregonus: Oregon, Stany Zjednoczone^[31].
pallidus: łac. pallidus „blady”, od pallere „być bladym”^[31].
phaeonotus: gr. φαιος phaios „ciemny, brązowy”; -νωτος -nōtos „-tyły, -grzbiety”, od νωτον nōton „grzbiet, tył”^[31].
pineus: łac. pineus „sosnowy”, od pinus „sosna”^[34].
seclusus: łac. seclusus „oddalony, odosobniony, rozdzielony”, od secludere „rozdzielić”^[31].
struthopus: gr. στρουθοπους strouthopous, στρουθοποδος strouthopodos „z wróblimi łapkami, z małymi łapkami”, od στρουθος strouthos „wróbel”; πους pous, ποδος podos „stopa”^[31].
tahoensis: jezioro Tahoe, Nevada, Stany Zjednoczone^[17].
virginianus: Wirginia i Wirginia Zachodnia, Stany Zjednoczone^[31].
washingtonii: stan Waszyngton, Stany Zjednoczone^[31].

Morfologia

Zając amerykański w szacie zimowej

Długość ciała (bez ogona) 360–520 mm, długość ogona 25–55 mm, długość ucha 60–70 mm, długość tylnej stopy 112–150 mm; masa ciała 1,1–1,6 kg^[29]. Ubarwienie latem rdzawo lub szaro-brązowe, ciemniejsze wzdłuż grzbietu, brzuch biały, zimą białe z czarnymi końcami uszu. Uszy są krótsze niż u innych zajęcy. Samice są trochę większe od samców.

Tryb życia

Jego siedliskiem są otwarte przestrzenie, bagna, zarośla wzdłuż rzek i rowy. Prowadzą samotniczy tryb życia, ale w dużym zagęszczeniu. Aktywne głównie w nocy, nie zapadają w sen zimowy. Mają dobry słuch. Potrafią pływać – obserwowano przypadki przepływania małych zbiorników wodnych oraz ucieczki do wody przed drapieżnikami. Żyją do 5 lat, ale w warunkach naturalnych większość osobników ginie w pierwszym roku życia. Zające amerykańskie są zwierzętami roślinożernymi, zaobserwowano również padlinożerność^[35]

Rozród

Samica może urodzić w ciągu roku do czterech miotów złożonych z 2–8 młodych, które rodzą się w pełni owłosione i zdolne do samodzielnego poruszania się. Samica opiekuje się nimi przez 4 tygodnie.

Znaczenie

Stanowią pokarm wielu drapieżników. Czasem niszczą drzewa.

Zagrożenia i ochrona

Zające amerykańskie wykorzystują w walce z drapieżnikami kamuflaż i ucieczkę. Występują licznie w całym zasięgu występowania, a ze względu na dużą płodność nie są uważane za gatunek zagrożony wyginięciem.

Zając amerykański nie jest objęty konwencją waszyngtońską CITES. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (niskiego ryzyka)^[25].

Przypisy

↑ Lepus americanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b J.Ch.P. Erxleben: Systema regni animalis per classes, ordines, genera, species, varietates: cvm synonymia et historia animalivm: Classis I. Mammalia. Lipsiae: Impensis Weygandianis, 1777, s. 330. (łac.).
↑ P.S. Pallas: Novae species quadrupedum e Glirium ordine, cum illustrationibus variis complurium ex hoc ordine animalium. Erlangae: sumtu Wolfgangi Waltheri, 1778, s. 30. (łac.).
↑ J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungennach der Natur, mitBeschreibungen. Erlangen: Expedition des Schreber’schensäugthier- und des Esper’schenSchmetterlingswerkes, 1778, s. ryc. ccxxxiv.b. (niem.).
↑ R. Harlan: Fauna americana: being a description of the mammiferous animals inhabitating North America. Philadelphia: A. Finley, 1825, s. 196. (ang.).
↑ H.R. Schinz: Das Thierreich, eingetheilt nach dem Bau der Thiere als Grundlage ihrer Naturgeschichte und der vergleichenden Anatomie von den Herrn Ritter von Cuvier. Cz. 4: Zoophyten. Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’schen Buchhandlung, 1825, s. 428. (niem.).
↑ H.R. Schinz: Systematisches Verzeichniss aller bis jetzt bekannten Säugethiere oder Synopsis Mammalium nach dem Cuvier’schen System. Cz. 2. Solothurn: Verlag von Jent und Bakmann, 1845, s. 286. (niem.).
↑ S.F. Baird. Characteristics of some new species of North American Mammalia, collected chiefly in connection with the U. S. surveys of a railroad route to the Pacific. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 7, s. 333, 1855. (ang.).
↑ F.V. Hayden. A new species of hare. „The American naturalist”. 3, s. 115–116, 1869. (ang.).
↑ O. Bangs. The eastern races of the American varying hare, with descripton of a new subspecies from Nova Scotia. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 12, s. 81, 1898. (ang.).
↑ ^a ^b J.A. Allen. Descriptions of five new American rodents. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 11, s. 12, 1899. (ang.).
↑ ^a ^b C.H. Merriam. Results of a biological survey of Mount Shasta, northern California. „North American Fauna”. 16, s. 100, 1899. (ang.).
↑ Merriam 1900 ↓, s. 30.
↑ W.H. Osgood. Mammals of the Yukon region. „North American Fauna”. 19, s. 39, 1900. (ang.).
↑ E.W. Nelson. Descriptions of two new subspecies of North American mammals. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 20, s. 87, 1907. (ang.).
↑ P. Matschie: Übersicht über die vom der Derfasser aus seiner Reise gesammelten Tiere. A. Säugetiere. W: P. Niedieck: Kreuzfahrten im Beringmeer: neue Jagden und Reisen. Berlin: Verlag Paul Parey, 1907, s. 240. (niem.).
↑ ^a ^b R.T. Orr. A new race of snowshoe rabbit from California. „Journal of Mammalogy”. 14 (1), s. 54, 1933. DOI: 10.2307/1374035. (ang.).
↑ R.T. Orr. Description of a new snowshoe rabbit from eastern Oregon, with notes on its life history. „Journal of Mammalogy”. 15 (2), s. 152, 1934. DOI: 10.2307/1373986. (ang.).
↑ R.H. Baker. Substitute name for Lepus americanus seclusus Baker and Hankins. „Journal of Mammalogy”. 40 (1), s. 145, 1959. DOI: 10.1093/jmammal/40.1.145. (ang.).
↑ S.N. Rhoads. Notes on the varying hares of Washington and British Columbia with description of a new sub-species. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 47, s. 242, 1895. (ang.).
↑ Merriam 1900 ↓, s. 29.
↑ I.M. Cowan. Notes on the hares of British Columbia with the description of a new race. „Journal of Mammalogy”. 19 (2), s. 242, 1938. DOI: 10.2307/1374622. (ang.).
↑ W.W. Dalquest. Geographic variation in northwestern snowshoe hares. „Journal of Mammalogy”. 23 (2), s. 178, 1942. DOI: 10.2307/1375069. (ang.).
↑ R.H. Baker & R.M. Hankins. A new subspecies of snowshoe rabbit from Wyoming. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 63, s. 63, 1950. (ang.).
↑ ^a ^b L. Mills & A.T.L.M.& A.T. Smith L. Mills & A.T.L.M.& A.T., Lepus americanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-2 [dostęp 2021-09-23] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 58. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 288. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Lepus (Poecilolagus) americanus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-15].
↑ ^a ^b ^c S. Schai-Braun & K. Hackländer: Family Leporidae (Hares and Rabbits). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 135. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 373, 1904. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 26.
↑ Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 96.
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 175, OCLC 637083062 (ang.).
↑ Hares are cannibals and eat meat, surprising photos reveal. National Geographic, 2019-01-11. (ang.).

Bibliografia

C.H. Merriam. Papers from the Harriman Alaska Expedition. I. Descriptions of twenty-six new mammals from Alaska and British North America. „Proceedings of the Washington Academy of Sciences”. 2, s. 13–30, 1900. (ang.).
B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 1–567. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
N. Shefferly: Lepus americanus. Animal Diversity Web, 2007. [dostęp 2007-12-12]. (ang.).

[itis-1] Lepus americanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Erxleben-2] J.Ch.P. Erxleben: Systema regni animalis per classes, ordines, genera, species, varietates: cvm synonymia et historia animalivm: Classis I. Mammalia. Lipsiae: Impensis Weygandianis, 1777, s. 330. (łac.).

[Pallas-3] P.S. Pallas: Novae species quadrupedum e Glirium ordine, cum illustrationibus variis complurium ex hoc ordine animalium. Erlangae: sumtu Wolfgangi Waltheri, 1778, s. 30. (łac.).

[Schreber-4] J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungennach der Natur, mitBeschreibungen. Erlangen: Expedition des Schreber’schensäugthier- und des Esper’schenSchmetterlingswerkes, 1778, s. ryc. ccxxxiv.b. (niem.).

[Harlan-5] R. Harlan: Fauna americana: being a description of the mammiferous animals inhabitating North America. Philadelphia: A. Finley, 1825, s. 196. (ang.).

[Schinz1825-6] H.R. Schinz: Das Thierreich, eingetheilt nach dem Bau der Thiere als Grundlage ihrer Naturgeschichte und der vergleichenden Anatomie von den Herrn Ritter von Cuvier. Cz. 4: Zoophyten. Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’schen Buchhandlung, 1825, s. 428. (niem.).

[Schinz1845-7] H.R. Schinz: Systematisches Verzeichniss aller bis jetzt bekannten Säugethiere oder Synopsis Mammalium nach dem Cuvier’schen System. Cz. 2. Solothurn: Verlag von Jent und Bakmann, 1845, s. 286. (niem.).

[Baird-8] S.F. Baird. Characteristics of some new species of North American Mammalia, collected chiefly in connection with the U. S. surveys of a railroad route to the Pacific. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 7, s. 333, 1855. (ang.).

[Hayden-9] F.V. Hayden. A new species of hare. „The American naturalist”. 3, s. 115–116, 1869. (ang.).

[Bangs-10] O. Bangs. The eastern races of the American varying hare, with descripton of a new subspecies from Nova Scotia. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 12, s. 81, 1898. (ang.).

[Allen-11] J.A. Allen. Descriptions of five new American rodents. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 11, s. 12, 1899. (ang.).

[Merriam-12] C.H. Merriam. Results of a biological survey of Mount Shasta, northern California. „North American Fauna”. 16, s. 100, 1899. (ang.).

[CITEREFMerriam1900[https://www.biodiversitylibrary.org/page/8872034_30]-13] Merriam 1900 ↓, s. 30.

[Osgood-14] W.H. Osgood. Mammals of the Yukon region. „North American Fauna”. 19, s. 39, 1900. (ang.).

[Nelson-15] E.W. Nelson. Descriptions of two new subspecies of North American mammals. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 20, s. 87, 1907. (ang.).

[Matschie-16] P. Matschie: Übersicht über die vom der Derfasser aus seiner Reise gesammelten Tiere. A. Säugetiere. W: P. Niedieck: Kreuzfahrten im Beringmeer: neue Jagden und Reisen. Berlin: Verlag Paul Parey, 1907, s. 240. (niem.).

[Orr1933-17] R.T. Orr. A new race of snowshoe rabbit from California. „Journal of Mammalogy”. 14 (1), s. 54, 1933. DOI: 10.2307/1374035. (ang.).

[Orr1934-18] R.T. Orr. Description of a new snowshoe rabbit from eastern Oregon, with notes on its life history. „Journal of Mammalogy”. 15 (2), s. 152, 1934. DOI: 10.2307/1373986. (ang.).

[Baker-19] R.H. Baker. Substitute name for Lepus americanus seclusus Baker and Hankins. „Journal of Mammalogy”. 40 (1), s. 145, 1959. DOI: 10.1093/jmammal/40.1.145. (ang.).

[Rhoads-20] S.N. Rhoads. Notes on the varying hares of Washington and British Columbia with description of a new sub-species. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 47, s. 242, 1895. (ang.).

[CITEREFMerriam1900[https://www.biodiversitylibrary.org/page/8872033_29]-21] Merriam 1900 ↓, s. 29.

[Cowan-22] I.M. Cowan. Notes on the hares of British Columbia with the description of a new race. „Journal of Mammalogy”. 19 (2), s. 242, 1938. DOI: 10.2307/1374622. (ang.).

[Dalquest-23] W.W. Dalquest. Geographic variation in northwestern snowshoe hares. „Journal of Mammalogy”. 23 (2), s. 178, 1942. DOI: 10.2307/1375069. (ang.).

[Baker&Hankins-24] R.H. Baker & R.M. Hankins. A new subspecies of snowshoe rabbit from Wyoming. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 63, s. 63, 1950. (ang.).

[iucn-25] L. Mills & A.T.L.M.& A.T. Smith L. Mills & A.T.L.M.& A.T., Lepus americanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-2 [dostęp 2021-09-23] (ang.).

[Cichocki&inni-26] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 58. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-27] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 288. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-28] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Lepus (Poecilolagus) americanus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-15].

[Schai-Braun&Hackländer-29] S. Schai-Braun & K. Hackländer: Family Leporidae (Hares and Rabbits). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 135. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Palmer-30] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 373, 1904. (ang.).

[Jobling-31] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[CITEREFBeolensWatkinsGrayson200926-32] Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 26.

[CITEREFBeolensWatkinsGrayson200996-33] Beolens, Watkins i Grayson 2009 ↓, s. 96.

[Jaeger-34] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 175, OCLC 637083062 (ang.).

[35] Hares are cannibals and eat meat, surprising photos reveal. National Geographic, 2019-01-11. (ang.).

[26]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]