Lantana pospolita

Lantana pospolita
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	werbenowate
Rodzaj	lantana
Gatunek	lantana pospolita
	Nazwa systematyczna
	Lantana camara L.; Sp. pl. 2:627. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lantana pospolita (Lantana camara L.) – gatunek rośliny z rodziny werbenowatych (Verbenaceae). Pochodzi z Ameryki Południowej (Wenezuela, Kolumbia), Karaibów, Ameryki Środkowej i Meksyku. Zawleczony został we wszystkich rejonach tropikalnych i subtropikalnych^[4]. Uznany został za jeden ze 100 najbardziej inwazyjnych gatunków na świecie^[5].

Morfologia i biologia

Pokrój: Wiecznie zielony półkrzew osiągający 3 m wysokości^[6].
Łodyga: Czterokanciasta, z nielicznymi zagiętymi cierniami, słabo drewniejąca.
Liście: Ulistnienie naprzeciwległe, liście jajowate, o długości do 10 cm. Mają pomarszczoną blaszkę liściową, brzegi piłkowane i szorstko owłosione. Roztarte nieprzyjemnie pachną^[6].
Kwiaty: Wyrastają w główkowatych kwiatostanach na szczycie łodygi, Są różniej wielkości: zewnętrzne kwiaty mają 8–10 mm średnicy i nierówne płatki korony, wewnętrzne są mniejsze i bardziej regularne. Kwitnie od wiosny do jesieni, najwcześniej zaczynają kwitnąć kwiaty zewnętrzne, na koniec środkowe. Charakterystyczną cechą jest, że podczas kwitnienia kwiaty zmieniają swoją barwę z żółtej, przez pomarańczową, na czerwoną^[6].
Owoce: Czarne pestkowce o kulistym kształcie i średnicy 5–7 mm. W środku mają 1–2 nasiona, które roznoszone są przez ptaki (ornitochoria)^[6].
Roślina trująca: Trujące są wszystkie części rośliny^[6].

Znaczenie

Roślina ozdobna. Pospolicie uprawiana w krajach o ciepłym klimacie, przy czym obecnie oferuje się w sprzedaży odmiany mniej inwazyjne^[7]. Wprowadzana jest do uprawy również w Polsce, uprawiana w pojemnikach dobrze nadaje się na balkony, tarasy, werandy, jednakże w Polsce nie jest w stanie przetrwać zimy i musi być zimą przetrzymywana w pomieszczeniach. Jesienią przed przeniesieniem należy ją przyciąć^[6].
Ma własności allelopatyczne, hamuje wzrost innych roślin w swoim otoczeniu^[8].
Sprowadzana jako roślina ozdobna, okazała się uciążliwym chwastem (może rosnąć w szerokim zakresie warunków klimatycznych i siedliskowych, obficie rozmnaża się generatywnie i wegetatywnie, łatwo regeneruje po uszkodzeniach, ma właściwości allelopatyczne, przez co skutecznie konkuruje z rodzimymi gatunkami i jako roślina trująca nie jest zjadana przez zwierzęta). W Indiach znana jako Curse of India (ang. przekleństwo Indii)^[7].
W medycynie ludowej wywar z liści jest używany przy obrzękach i bólach ciała. Kora jest cierpka i używana jako balsam przy leczeniu wrzodów w trądzie. W badaniach na zwierzętach doświadczalnych stwierdzono, że uzyskane z liści alkaloidy powodują obniżenie ciśnienia krwi, przyspieszenie oddychania i stymulują ruchy jelit^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2014-11-20].
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17].
↑ LoweL. S. LoweL. i inni, 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species A selection from the Global Invasive Species Database., The Invasive Species Specialist Group (ISSG) a specialist group of the Species Survival Commission (SSC) of the World Conservation Union (IUCN), 2004 [dostęp 2024-11-18] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Miejski Ogród Botaniczny w Zabrzu. Lantana camara – lantana pospolita. [dostęp 2014-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-11)].
↑ ^a ^b Rohwer J. G. 2002. Atlas roślin tropikalnych. Bertelsmann Media Sp z o.o. Warszawa. ISBN 83-7311-378-9
↑ ^a ^b National Tropical Botanical Garden. Lantana camara. [dostęp 2014-12-07].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).

[TPL-3] The Plant List. [dostęp 2014-11-20].

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17].

[100IUCN-5] LoweL. S. LoweL. i inni, 100 of the World’s Worst Invasive Alien Species A selection from the Global Invasive Species Database., The Invasive Species Specialist Group (ISSG) a specialist group of the Species Survival Commission (SSC) of the World Conservation Union (IUCN), 2004 [dostęp 2024-11-18] .

[zabrze-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Miejski Ogród Botaniczny w Zabrzu. Lantana camara – lantana pospolita. [dostęp 2014-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-11)].

[rohwer-7] Rohwer J. G. 2002. Atlas roślin tropikalnych. Bertelsmann Media Sp z o.o. Warszawa. ISBN 83-7311-378-9

[tropical-8] National Tropical Botanical Garden. Lantana camara. [dostęp 2014-12-07].

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]

[7]

[8]