Ojczyzna
kraj pochodzenia lub zamieszkania, z którym dana osoba lub grupa ludzi czuje się związana
Ojczyzna – kraj pochodzenia, rodzinny, przodków.
A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż |
A
edytuj- A jeśli komu droga otwarta do nieba,
Tym, co służą ojczyźnie.- Autor: Jan Kochanowski, Pieśni, II, 12
- A ten… trzeci wasz poeta…
No, ten… hrabia… z dużym nosem,
Któremu każda kobieta,
Co ją ujrzał bez bielizny,
Była symbolem Ojczyzny,
A łóżko ofiarnym stosem!- Autor: Tadeusz Boy-Żeleński, Replika kobiety polskiej
- Zobacz też: bielizna, kobieta, Zygmunt Krasiński
B
edytuj- Bez historii, mowy, sztuki
Bez mądrości tej z nauki
naród się zamieni w bezimienny kraj
dziś ojczyzna jest w potrzebie
czeka ciebie, wierzy w ciebie
tysiąc lat historii patrzy w serce twe
Masz obronić co najlepsze
by służyło Polsce jeszcze
liczy na twą pomoc dziś ojczyzna twa
dziś ojczyzna twa.- Autor: Marek Grechuta, Ojczyzna
- Zobacz też: Kraków, Wawel
- Biada narodom, które kochają więcej wolność niż ojczyznę!
- Autor: Henryk Sienkiewicz, Wiry, 1910
- Bo kto siedzi w Ojczyźnie i cierpi niewolę, aby zachować życie, ten straci Ojczyznę i życie; a kto opuści Ojczyznę, aby bronił Wolności narażeniem życia swego, ten obroni Ojczyznę i będzie żyć wiecznie.
- Autor: Adam Mickiewicz, Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego
- Zobacz też: wolność
- Bóg, Honor, Ojczyzna.
- Opis: nieoficjalna dewiza narodowa Polski.
- Zobacz też: Bóg, honor
C
edytuj- Co to jest ojczyzna?
To dzień dobry po polsku.
To słowo „chleb”
w naszych ustach
Co to jest Polska?
Polska to moja ojczyzna.- Autor: Teresa Ferenc, fragment wiersza Polska to moja ojczyzna
- Źródło: Teresa Ferenc, Najbliższa Ojczyzna, wyd. Krajowa Agencja Wydawnicza, Gdańsk 1982, s. 48.
- Czym ta ziemia?
– Mą ojczyzną.
Czym zdobyta?
– Krwią i blizną.- Autor: Władysław Bełza, Katechizm polskiego dziecka, 1901.
D
edytuj- Dla mnie ojczyzna to trzy, cztery osoby.
- Autor: Jean Genet
F
edytuj- Fundamentem szacunku i umiłowania ojczyzny jest tylko Bóg.
- Autor: Marek Jędraszewski
- Źródło: Abp Jędraszewski odprawiał mszę w Warszawie. Przed kościołem manifestacja jego przeciwników, onet.pl, 1 marca 2020.
- Zobacz też: Bóg
G
edytuj- Gdy pytasz mnie czym ojczyzna jest odpowiem:
czyś chociaż raz chodził po rynku w Krakowie,
czyś widział Wawel, komnaty, krużganki,
miejsca gdzie przeszłość dodaje ci sił.- Autor: Marek Grechuta, Ojczyzna
- Zobacz też: Kraków, Wawel
- Gdy się wojna ustatkuje
Naród wieńce nam gotuje,
Wieńce za poczciwe blizny
Odebrane dla ojczyzny.- Autor: Franciszek Karpiński, Marsz dla żołnierzy
H
edytuj- Honor i Ojczyzna.
- Opis: dawna dewiza Wojska Polskiego; napis na budynku Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w Warszawie przy al. Ujazdowskich 1–4.
I
edytuj- I chociaż bije ziemia skalista i srebrna
pod tobą jest ojczyzna z drżącego płomienia.- Autor: Tadeusz Gajcy, Czas
- Idea Ojczyzny powinna zawsze zajmować pierwsze miejsce w życiu każdego Polaka.
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Źródło: „Zjawisko zwane Henryk Sienkiewicz” – czyli najkrótsza biografia autora „Trylogii”
- Zobacz też: Polacy
J
edytuj- Ja i ojczyzna to jedno,
Nazywam się Milijon –
bo za milijony kocham i cierpię katusze.- Autor: Adam Mickiewicz, Dziady, część III, scena II. Improwizacja, w. 260–261
- Jest rzeczą aż nadto jasną, że w dzisiejszym cywilizowanym świecie jednostka sama decyduje o swojej przynależności narodowej, o swoim związku z określoną tradycją historyczną i kulturową.
- Autor: Kiejstut Bacewicz
- Źródło: Małgorzata Janicka-Słysz, Idea kosmiczna w twórczości Vytautasa Bacevičiusa [w:] Jacek Szerszenowicz (red.), Skriabin: mistyczna droga muzyki, Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi, Łódź 2016, ISBN 978-83-60929-52-0, s. 179.
- Kochasz ojczyznę? Jak tak, to dobrze. Bo tak trzeba!
- Autor: anonim
K
edytuj- Kto ojczyźnie swej służy, sam sobie służy.
- Autor: Piotr Skarga
L
edytuj- Litwo, Ojczyzno moja, ty jesteś jak zdrowie ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie kto cię stracił.
- Autor: Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, Inwokacja, Księga I, w. 1–3
M
edytuj- Ma rację czy nie, to moja ojczyzna!
- Right or wrong, my country! (ang.)
- Autor: Stephen Decatur
- Miejsce, w którym człowiek jest syty, jest lepsze niż to, w którym się urodził.
- Opis: przysłowie tatarskie
- Źródło: Kobierzec z gwiazd i półksiężyców (seria Myśli Srebrne i Złote), wybór i tłum. Stanisław Kałużyński, Edward Tryjarski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967, oprac. części tatarskiej: Edward Tryjarski, s. 85.
- Miłość ojczyzny naszym prawem.
- Amor patriae nostra lex. (łac.)
- Opis: napis na frontonie Biblioteki Krasińskich w Warszawie.
- Miłość ojczyzny – o! to słońce świetne
Dla serc, co dumne, sieroce, szlachetne,
Całe się czystym miłościom oddadzą.
Jako żurawie, co łańcuch prowadzą,
Świetniejsze serca wylatują przodem;
Umrą – ich duchy lecą przed narodem.- Autor: Juliusz Słowacki, Wacław, fragment XXIX
- Zobacz też: miłość, naród
- Moja ojczyzna to nie dzień wczorajszy. Moja ojczyzna to jutro.
- Autor: Romain Rolland
- My Country is my home. Ojczyzna
Jest moim domem. Mnie w udziele
Dom polski przypadł. To – ojczyzna
A inne kraje są hotele.- Autor: Julian Tuwim, Kwiaty polskie
N
edytuj- Nie jestem żadnym emigrantem, nie mam żadnych tęsknot, znam smak pszenicy i skowronków, ale i inne smakują mi tak samo. Jestem Polakiem, nigdy nim nie przestanę być, ale te wszystkie ojczyzny, więzy nierozerwania, łkania i patryjotyczne rzępolenia to nie dla mnie. Polska jest dziś dla mnie takim samym krajem jak inny za żelazną kurtyną, krzywda Polaka w Krakowie boli mnie tak samo jak Czecha w Pradze czy Litwina lub Estończyka. Nie rozdzielam niczego, sprawy poszły już znacznie dalej poza pojęcia ojczyzny, kraju, „mojej ziemi”, to pojęcia z lamusa, naftalina.
- Autor: Andrzej Bobkowski
- Nie pytaj, co twój kraj może zrobić dla ciebie. Pytaj, co ty możesz zrobić dla swojego kraju.
- Autor: John Fitzgerald Kennedy
- Nie umiesz błogo,
Z spokojnym sercem spać w ojczyźnie.- Autor: Antoni Słonimski, Pożegnanie Czorsztyna
- Nie urodziliśmy się dla nas, lecz dla naszej ojczyzny
- Autor: Platon
- Niewdzięczna ojczyzno, nie będziesz miała nawet (moich) kości.
- Ingrata patria, ne ossa quidem habebis. (łac.)
- Opis: słowa przypisywane wodzowi rzymskiemu Scypionowi Afrykańskiemu.
O
edytuj- Odkryłem wtedy prawo nieszczęścia,
tron z okrwawionego złota,
wolność nierządną,
ojczyznę nagą
serce poranione i zmęczone
i wrzawę umarłych bez łez,
suchych jak spadające kamienie.
I wtedy przestałem być dzieckiem
bo zrozumiałem, że mojemu narodowi
nie pozwolono na życie
i odmówiono pogrzebu.- Autor: Pablo Neruda
- Ojczysta Ziemio, najważniejsza sprawo.
Pokonam wszystko, by poczuć dziś twój dumny ton.- Autor: Mariusz Szczerski, Dla ojczystego kraju
- Ojczyzna jest naszą matką ziemską. Polska jest matką szczególną. Niełatwe są jej dzieje, zwłaszcza na przestrzeni ostatnich stuleci. Jest matką, która wiele przecierpiała i wciąż na nowo cierpi. Dlatego też ma prawo do miłości szczególnej.
- Autor: Jan Paweł II
- Źródło: Mieczysław Maliński, Pielgrzymka wielkich nadziei, Wyd. Sióstr Loretanek, Warszawa 1985, s. 22.
- Ojczyzna moja wolna, wolna…
więc zrzucam z ramion płaszcz Konrada…- Autor: Antoni Słonimski, Czarna wiosna, II, 1919
- Ojczyzna nasza znalazła się nad przepaścią. Dorobek wielu pokoleń, wzniesiony z popiołów polski dom ulega ruinie. Struktury państwa przestają działać. Gasnącej gospodarce zadawane są codziennie nowe ciosy. Warunki życia przytłaczają ludzi coraz większym ciężarem.
- Autor: Wojciech Jaruzelski, przemówienie związane z wprowadzeniem stanu wojennego, 13 grudnia 1982
- Ojczyzna to ludzie, których rozumiemy i którzy nas rozumieją.
- Autor: Max Frisch
- Ojczyzna to trzy wielkie rzeczy wspólne: wspólna mowa, wspólna ziemia i wspólna pamięć.
- Autor: Bogusław Wolniewicz w programie telewizyjnym Pod prąd
- Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek.
- Autor: Cyprian Kamil Norwid, Memoriał o Młodej Emigracji (1850)
- Ojczyzna to Ziemia i Zmarli.
- Autor: Maurice Barrès, Scènes et doctrines du nationalisme
- Ojczyzną moją jest Bóg,
Duch, Syn i Ojciec wszechświata.
Na każdej z moich dróg
Ku Niemu dusza ulata.- Autor: Julian Tuwim
- Zobacz też: Bóg
- Ojczyzną moją jest muzyka. A ty jesteś jak nuta rzewna,
z którą na ustach, po latach, wraca się w muzykę jak do domu.- Autor: Konstanty Ildefons Gałczyński, Ojczyzną moją jest muzyka, 1945
- Zobacz też: muzyka, dom
- Ojczyznę kocha się nie dlatego, że wielka, ale dlatego, że własna.
- Autor: Seneka Młodszy
- Ojczyzny mojej stopy okrwawione
Włosami otrzeć na piasku
Padam: lecz znam jej i twarz, i koronę
Słońca słońc blasku.- Autor: Cyprian Kamil Norwid, Ojczyzna
- „Oto matka moja i moi bracia”. Może dlatego mówię tak, jak mówię, ponieważ to jest moja matka, ta ziemia! To jest moja matka, ta Ojczyzna! To są moi bracia i siostry! I zrozumcie, wy wszyscy, którzy lekkomyślnie podchodzicie do tych spraw, zrozumcie, że te sprawy nie mogą mnie nie obchodzić, nie mogą mnie nie boleć! Was też powinny boleć!
- Autor: Jan Paweł II
- Opis: w 1991.
- Źródło: „Papież Jan Paweł II – dar Polski dla świata”, kul.pl, 14 kwietnia 2014.
P
edytuj- Po Bogu więc, po Jezusie Chrystusie i Matce Najświętszej, po całym ładzie Bożym nasza miłość należy się przede wszystkim naszej ojczyźnie, mowie, dziejom i kulturze, z której wyrastamy na polskiej ziemi. I chociażby obwieszono na transparentach najrozmaitsze wezwania do miłowania wszystkich ludów i narodów, nie będziemy temu przeciwni, ale będziemy żądali, abyśmy mogli żyć przede wszystkim duchem, dziejami, kulturą i mową naszej polskiej ziemi, wypracowanej przez wieki życiem naszych praojców.
- Autor: Stefan Wyszyński
- Źródło: „Dla nas po Bogu największa miłość to Polska! Musimy po Bogu dochować wierności przede wszystkim naszej ojczyźnie”, wpolityce.pl, 28 maja 2011
- Zobacz też: Jezus Chrystus, Maria z Nazaretu
- Pocałunek złożony na ziemi polskiej ma jednak dla mnie sens szczególny. Jest to jakby pocałunek złożony na rękach matki – albowiem Ojczyzna jest naszą matką ziemską.
- Autor: Jan Paweł II
- Źródło: „Papież Jan Paweł II – dar Polski dla świata”, kul.pl, 14 kwietnia 2014.
- Pokój Tobie, Polsko, Ojczyzno moja.
- Autor: Jan Paweł II
- Źródło: Pokój Tobie Polsko, Ojczyzno moja, opoka.org.pl
- Popatrz! To twoja ojczyzna…
Na lewym boku krew, na prawym blizna
Ona leży tu, już jakiś czas
Taka niewinna…
Nieruchoma z zimna twarz
Ona jeszcze oddycha,
Jeszcze…
Ona jeszcze oddycha,
Jeszcze…
Pomóż jej! Pomóż jej wstać!
Pomóż jej! Pomóż jej wstać!- Autor: Happysad, Ojczyzna
S
edytuj- Są dwie potęgi, którym trzeba oddać wszystko, a w zamian nie brać nic – to Bóg i Ojczyzna.
- Autor: Maria Rodziewiczówna
- Źródło: „To wszystko nic. Byle Polska była!”. Dziś 76. rocznica śmierci Marii Rodziewiczówny. Dlaczego warto zacząć czytać jej powieści?, wpolityce.pl, 6 listopada 2020.
- Zobacz też: Bóg
- Słodko i zaszczytnie jest umrzeć za ojczyznę.
- Starajmy się tak postępować i tak żyć, by nikomu w naszej Ojczyźnie nie brakło dachu nad głową i chleba na stole, by nikt nie czuł się samotny, pozostawiony bez opieki.
- Autor: Jan Paweł II
- Źródło: Wizyta Ojca Świętego w Polsce 5–17 czerwca 1999 r., Ełk, 8.06.1999. Homilia wygłoszona podczas Mszy św., opoka.org.pl
Ś
edytuj- Święta miłości kochanej ojczyzny,
Czują cię tylko umysły poczciwe!
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,
Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe (…)
Byle cię można wspomóc, byle wspierać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.- Autor: Ignacy Krasicki, Hymn do miłości ojczyzny
T
edytuj- Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.
- Autor: Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, Księga I, inwokacja, w. 13
- Tam ojczyzna, gdzie (jest) dobrze.
- Ibi patria, ubi bene. (łac.)
- Autor: Cyceron, Rozmowy tuskulańskie
- Tam ojczyzna jest, gdzie są pieniądze.
- Opis: Arnold Boczek w 187. odc. serialu Świat według Kiepskich
- Zobacz też: pieniądze
- twój dom jest tam gdzie twoje serce
moje serce unosi się w powietrzu
i nie ma lepszej ojczyzny- Autor: Aleksander Rybczyński, Miejsce z tomu Światłoczułość
W
edytuj- W obcych miastach przychodzimy na świat,
nazywamy je ojczyzną, lecz niedługo
wolno nam podziwiać ich mury i wieże.- Autor: Adam Zagajewski, Jechać do Lwowa
- Ważne rocznice bardzo dobrze uświadamiają nam czym jest ojczyzna, nasz wspólny kraj, który dziedziczymy po przodkach i który powinniśmy w jak najlepszym stanie przekazać naszym potomkom.
- Autor: Lech Kaczyński
- Opis: 31 grudnia 2008.
- Źródło: Orędzie noworoczne Prezydenta RP, 31 grudnia 2008.
- Wpadam do Soplicowa, jak w centrum polszczyzny;
Tam się człowiek napije, nadysze Ojczyzny!- Autor: Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, Księga VII, w. 348–349
Z
edytuj- Z niej się wyłaniam… Gdy myślę Ojczyzna – By zamknąć ją w sobie jak skarb. Pytam wciąż, jak go pomnożyć (…) Ojczyzna: wyzwanie tej ziemi rzucone przodkom i nam, by stanowić o wspólnym dobru i mową własną jak sztandar wyśpiewać dzieje.
- Autor: Jan Paweł II
- Źródło: „Papież Jan Paweł II – dar Polski dla świata”, kul.pl, 14 kwietnia 2014.
- Za różane miej te blizny,
Coś dla miłej zniósł ojczyzny.- Autor: Jan Jurkowski, Tragedya o polskim Scylurusie…, 1604
Ż
edytuj- Żadna emigracja nie budowała Polski i miejscem naszym jest Ojczyzna.
- Autor: Bolesław Kontrym
- Źródło: Major Bolesław Kontrym „Żmudzin” i jego oprawca, niezalezna.pl, 3 października 2014.
- (…) żeby siła w ramionach,
żeby trud nasz wykonać –
przy stali i przy zbożu,
na lądzie i na morzu –
żeby blask szedł z dni naszych,
dni mozolnych, odważnych,
w wiek sławą złotolistną,
nuto święta, ojczyzno.- Autor: Konstanty Ildefons Gałczyński, Ojczyzna, 1952