Zło
pojęcie etyczne
Zło – jedna z dwóch, podstawowych wartości moralnych, przeciwieństwo dobra.
A B C Ć D E F G H I J K L Ł M N O Ó P Q R S Ś T U V W X Y Z Ź Ż |
A
edytuj- Absurdalność Zła Absolutnego jest oczywista dla każdego, kto myśli w kategoriach racjonalnych. Dlatego autor Hioba każe Szatanowi zjawiać się przed Panem w uznaniu jego zwierzchnictwa; dlatego w naśladowanym z Hioba prologu Fausta Goethego Mefistofeles uzasadnia kpiąco dyplomatyczne stosunki, jakie utrzymuje z Bogiem. Bóg zaś ze swej strony widzi w nim mimowolnego sojusznika.
- Autor: Artur Sandauer, Bóg, Szatan, Mesjasz i…?, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1983, ISBN 8308010636, s. 284.
- Absurdem jest dzielić ludzi na dobrych lub złych. Ludzie są albo czarujący, albo nudni.
- Autor: Oscar Wilde
- Zobacz też: absurd
- Aby zło zatriumfowało, wystarczy, by dobry człowiek niczego nie robił.
- Autor: Edmund Burke
- Zobacz też: człowiek
- A ja myślę, że całe zło tego świata bierze się z myślenia. Zwłaszcza w wykonaniu ludzi całkiem ku temu nie mających predyspozycji.
- Autor: Andrzej Sapkowski, Narrenturm, postać: Zawisza Czarny w czasie podróży z Reynevanem
- Zobacz też: myślenie
B
edytuj- Bezwzględne zło wywołuje konieczność istnienia bezwzględnego dobra.
- Autor: Aldous Huxley
- Boję się, że aby powstrzymać rozprzestrzenianie się dobra, wystarczy egoizm, ale żeby powstrzymać zło, żeby móc to zrobić, potrzebne jest przebaczenie, a cóż może być od niego trudniejsze?
- Autor: Sad Sirub, Porwany w Iraku
- Zobacz też: dobro, egoizm, przebaczenie
- Brak pieniędzy jest źródłem wszelkiego zła.
- Autor: Mark Twain
- Zobacz też: pieniądze, źródło
C
edytuj- Czasami trzeba jako dobro oceniać mniejsze zło.
- Autor: Niccolo Machiavelli
- Całe prawie zło bierze się stąd, że ktoś nie przestrzegał Dekalogu, że ktoś kogoś zabił, albo zranił, albo oczernił, albo obmówił, albo dał fałszywe świadectwo, (…) że ktoś zdradził żonę, porzucił rodzinę, bo mówił, że ma prawo do szczęścia. Nikt nie ma tymczasem prawa do szczęścia na czyimś nieszczęściu.
- Autor: abp Stanisław Wielgus
- Charaktery z natury złe nie zmieniają się.
- Autor: Menander
- Człowiek z natury niereligijny czeka i szuka wyjścia z biedy, i szuka zadośćuczynienia jedynie tylko przed śmiercią. Człowiek o żywym poczuciu religijnym czeka tych rekompensat życiowych przede wszystkim po śmierci. Skłonny jest wierzyć, że dobro i zło, nagroda i kara, to nie są kategorie czysto życiowe, związane wyłącznie z życiem społecznym pewnych ssaków, tylko rad wierzy, że to są kategorie kosmiczne, które mają znaczenie we wszechświecie zawsze i wszędzie (…).
- Autor: Władysław Witwicki, Psychologia, t. 2, PWN, Warszawa 1963, s. 271.
- Zobacz też: dobro
- Czy nie lepiej byłoby zamiast tępić zło szerzyć dobro?
- Autor: Antoine de Saint-Exupéry
D
edytuj- Dane mi było doświadczyć osobiście „ideologii zła”. To jest coś, czego nie da się zatrzeć w pamięci. Najpierw nazizm. To, co się widziało w tamtych latach, było okropne. A wielu wymiarów nazizmu w tamtym okresie przecież się nie widziało. Rzeczywisty wymiar zła, które przeszło przez Europę, nie wszystkim nam był znany, nawet tym spośród nas, którzy żyli w samym jego środku. Żyliśmy pogrążeni w jakimś wielkim „wybuchu” zła i dopiero stopniowo zaczęliśmy sobie zdawać sprawę z jego rzeczywistych wymiarów. Odpowiedzialni za zło starali się bowiem za wszelką cenę ukryć swe zbrodnie przed oczami świata. Zarówno naziści w czasie wojny, jak i potem komuniści na wschodzie Europy starali się ukryć przed opinią światową to, co robili. Zachód długo przecież nie chciał uwierzyć w eksterminację Żydów. Dopiero potem wyszło to na jaw w całej pełni. Nawet w Polsce nie wiedziało się o wszystkim, co robili naziści z Polakami, co Sowieci zrobili z oficerami polskimi w Katyniu, a tragiczne dzieje deportacji znane były tylko po części.
- Autor: Jan Paweł II
- Źródło: Jan Paweł II – Pamięć i Tożsamość. Miara wyznaczona złu w dziejach Europy, radiomaryja.pl
- Dobro i Zło mają to samo oblicze, wszystko zależy jedynie od momentu, w którym staną na drodze człowieka.
- Autor: Paulo Coelho, Demon i panna Prym
- Zobacz też: oblicze
- Dobro i zło muszą istnieć obok siebie, a człowiek musi dokonywać wyboru.
- Autor: Mahatma Gandhi
- Dobro i zło, czy rzeczywiście dzieli je wyraźna linia?
- Autor: Alex Kava, Dotyk zła
- Dobro jest zadłużone po uszy u zła.
- Autor: Ryszard Nowosielski, Aforyzmy i myśli
- Dobrzy ludzie naprawdę nie rozumieją zła.
- Autorka: Agatha Christie, Tajemnica Bladego Konia
- Dwa zła w sumie nie dadzą jednego dobra.
- Autor: Mahatma Gandhi
G
edytuj- Głupota nie zawsze czyni złym, złość zawsze czyni głupim.
- Autor: Françoise Sagan
- Zobacz też: głupota
I
edytuj- Istnieje tylko Zło i Wielkie Zło, a za nimi oboma, w cieniu, stoi Bardzo Wielkie Zło. Bardzo Wielkie Zło, Geralt, to takie, którego nawet wyobrazić sobie nie możesz, choćbyś myślał, że nic już nie może cię zaskoczyć. I widzisz, Geralt, niekiedy bywa tak, że Bardzo Wielkie Zło chwyci cię za gardło i powie: „Wybieraj, bratku, albo ja, albo tamto, trochę mniejsze”. (…) Mniejsze zło istnieje, ale my nie możemy wybierać go sami. To Bardzo Wielkie Zło potrafi nas do takiego wyboru zmusić. Czy tego chcemy, czy nie.
- Autor: Andrzej Sapkowski, Mniejsze zło, Renfri do Geralta
- Istotne przyczyny zła tkwią dzisiaj przede wszystkim w niezrozumiale wielkim potencjale akceptacji byle czego. Ludzie stali się tak samo cierpliwi jak papier.
- Autor: Andrzej Bobkowski
J
edytuj- Jedyne zło, jakie prasa może wyrządzić człowiekowi, to wydrukować wiadomość o jego śmierci.
- Autor: Eugène Ionesco
K
edytuj- Każde środowisko jest dobre i złe zarazem.
- Autor: Antoni Kępiński
- Zobacz też: środowisko
- Każdy dzień przynosi jakieś zło.
- Źródło: przysłowia abisyńskie
- Zobacz też: dzień
- Kto jest bierny wobec zła, ten jest jego współuczestnikiem.
- Autor: Zofia Kossak-Szczucka
- Kto sam jest zły, ten niechętnie mówi dobrze o drugim bliźnim.
- Autor: Jan Chryzostom
M
edytuj- Małżeństwo jest złem, ale jest to zło konieczne.
- Autor: Menander
- Zobacz też: małżeństwo
- Mądrość i cnota złym zdaje się zdrożna,
Gnój pachnie gnojkom.- Wisdom and goodness to the vile seem vile:
Filths savour but themselves. (ang.) - Autor: William Shakespeare, Król Lir, akt IV, scena II, przekład Józef Paszkowski
- Opis: wypowiedź Księcia Albanii do Goneryli.
- Wisdom and goodness to the vile seem vile:
- Mniejsze zło jest zwykle trwalsze.
- Autor: Wiesław Brudziński
- Musisz popełnić zło, aby umieć czynić dobro.
- Autor: Nikołaj Gogol
N
edytuj- Największe zło to tolerować krzywdę.
- Autor: Platon
- Nauczcie się nazywać białe białym, a czarne czarnym; zło złem, a dobro dobrem. Nauczcie się grzech nazywać grzechem, a nie wyzwoleniem i postępem.
- Autor: Jan Paweł II
- Opis: 26 marca 1981.
- Źródło: Papież Franciszek do Polaków: nauczcie się nazywać zło złem, a dobro dobrem, wpolityce.pl, 22 marca 2017.
- Zobacz też: dobro, grzech, wyzwolenie, postęp
- Nawet diabeł nie może wszystkiego zniszczyć, bo sam przestałby istnieć, jak wszystko. Najgorsze nawet istoty nie pragną zniszczenia wszystkiego; one chcą tylko wyzyskiwać wszystko dla własnej korzyści.
- Autor: Orson Scott Card, Siódmy syn
- Nie czyń zła, aby cię zło nie pochłonęło.
- Źródło: Biblia, Mądrość Syracha, 7,1
- Nie czyń zła. Wtedy także nie doznasz trwałego bólu.
- Źródło: przysłowia asyryjskie
- Zobacz też: ból
- Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj.
- Autor: Paweł z Tarsu
- Źródło: Biblia Tysiąclecia, List do Rzymian, 12,21
- Nie ma większej siły przeciwko złu na świecie niż miłość mężczyzny i kobiety w małżeństwie.
- There is no greater force against evil in the world than the love of a man and woman in marriage (ang.)
- Autor: kard. Raymond Leo Burke
- Źródło: Exclusive interview: Cardinal Burke says confusion spreading among Catholics „in an alarming way”, lifesitenews.com, 24 marca 2015.
- Nie można być tak oślepionym przez patriotyzm, by nie widzieć rzeczywistości. Zło jest złem, obojętnie kto je wyrządza czy wypowiada.
- Autor: Malcolm X
- Nie na bierności, lecz na czynności polega zło i dobro rozumnej istoty społecznej.
- Autor: Marek Aureliusz
- Nie to, co wchodzi do ust, czyni człowieka złym, ale co z ust wychodzi, to go czyni złym.
- Autor: Jezus Chrystus,
- Źródło: Ewangelia Mateusza, 15,18
- Nie wart wspomnienia ten, który tylko unika zła. Dopiero ten dobry, który robi dobrze; to, co do niego należy. A nie wart żyć taki, co nie robi źle i nie robi dobrze – i nic, tylko unika zła. Unikać życia, trudu na swoim polu i męki, jak wypadnie, to wstyd dla człowieka. Wstyd dla żywej istoty. Zła nie unikać, tylko je zwalczać warto i naprawiać. I w drugich i w sobie samym. Ale nie w czterech ścianach – to jest życie godne stonogi; tylko w warsztacie, w fabryce, w szkole, w polu, w domu, w sklepie, w biurze, w żywej współpracy z drugimi.
- Autor: Władysław Witwicki, Rozmowa z pesymistą, K. Jakubowski, Lwów 1928, s. 9.
- Nie zawsze nieznajomość zła jest złem.
- Autor: Aureliusz Augustyn z Hippony
P
edytuj- Przyjemność jest sama przez się dobrem, a cierpienie złem.
- Autor: Jeremy Bentham
R
edytuj- Ręce wasze pełne są krwi.
Obmyjcie się, czyści bądźcie!
Usuńcie zło uczynków waszych
sprzed moich oczu!
Przestańcie czynić zło!
Zaprawiajcie się w dobrem!- Autor: Izajasz
- Źródło: Księga Izajasza 1,15–17
S
edytuj- Siła złego na jednego.
- Źródło: przysłowie
- Słusznym jest, aby nieszczęśliwy cierpiał. Jego ból i upokorzenia wynikają z praw natury, a dla realizacji celów natury potrzebne jest zarówno istnienie cierpiącego, jak też i tych, którzy przysparzając mu strapień sami cieszą się powodzeniami. Ta właśnie prawda powinna stłumić wyrzut sumienia w duszy tyrana czy złoczyńcy. Nie musi się powściągać, winien dopuszczać się śmiało wszystkich czynów, które rodzą się w jego imaginacji, gdyż to głos natury mu je podsuwa.
Jeśli tajemne inspiracje natury wiodą nas do zła, to widocznie zło jest naturze niezbędne.- Autor: markiz de Sade
T
edytuj- Ten kto biernie akceptuje zło, jest za nie tak samo odpowiedzialny jak ten, co je popełnia.
- Autor: Martin Luther King
- Tyle wart jest nasz rok, ile zdołaliśmy zapłacić dobrem za wyrządzane nam zło.
- Autor: Stefan Wyszyński
- Źródło: Ksiądz kardynał Wyszyński: „tyle wart jest nasz rok”, dzielneniewiasty.pl, 1 stycznia 2021
W
edytuj- Wiara w nadnaturalne pochodzenie zła jest zbyteczna. Ludzie sami umieją się zdobyć na każdą niegodziwość.
- Autor: Joseph Conrad
- Wolność sumienia nie może prowadzić do równoważności dobra i zła.
- Autor: kardynał Jean-Marie Lustiger zacytowany przez bpa Kazimierza Nycza w rozmowie wydrukowanej przez miesięcznik „Znak” nr 540, maj 2000
- W rzeczy samej, nic nie jest złem ani dobrem samo przez się, tylko myśl nasza czyni to i owo takim.
- Autor: William Shakespeare, Hamlet, akt II, scena 2
- Wybieraj zawsze mniejsze zło, większe zachowaj na czarną godzinę.
- Autor: Wiesław Brudziński
Z
edytuj- Złe towarzystwo wciąga dobrych w zgubę.
- Autor: Leonardo da Vinci
- Zło czynione przez wielu pozostaje bezkarne.
- Autor: Lukan
- Zło jak fala odbija od brzegu i wraca.
- Autor: Henryk Sienkiewicz
- Źródło: Mała księga cytatów, red. Halina Lipiec, STON I, Radom 1994, ISBN 8390113228, s. 193.
- Zło jest bez wątpienia kuszące. Bardziej urozmaicone niż dobro. Bardziej atrakcyjne.
- Autorka: Swiatłana Aleksijewicz, Wojna nie ma w sobie nic z kobiety, tłum. Jerzy Czech, Wołowiec 2018, s. 13.
- Zobacz też: dobro
- Zło jest fenomenem specyficznie ludzkim (…) Zło jest jednak nie tylko ludzkie, zło jest tragiczne.
- Autor: Erich Fromm, Serce człowieka
- Zło na świecie płynie niemal zawsze z niewiedzy, dobra zaś wola może wyrządzić tyleż szkód co niegodziwość, jeśli nie jest oświecona.
- Autor: Albert Camus, Dżuma
- Zło nie jest czymś nadludzkim. Jest czymś podludzkim. Przestępca jest kimś, kto chce być ważny, ale nigdy nie będzie, ponieważ jest czymś mniej niż człowiekiem.
- Autorka: Agatha Christie, Tajemnica Bladego Konia
- Zło nie jest tym, co wchodzi do ust człowieka. Zło jest tym, co z nich wychodzi.
- Autor: Paulo Coelho, Alchemik
- Opis: nawiązanie do Ewangelii wg Mateusza 15, 18.
- Zobacz też: człowiek
- Zło nie mija bezpowrotnie, dlatego poeci czuwają. Nauka dobra i piękna jest wymagająca, szczególnie współcześnie, gdy łatwiej ulec iluzji, utopii. Poczucie wolności zniewala najszybciej. O tym też musimy pamiętać.
- Autor: Dawid Jung, Medale Młodej Sztuki, z wywiadu dla „Głosu Wielkopolskiego” nr 48 (21.289) 27 lutego 2014, s. 10.
- Zło to zło. Mniejsze, większe, średnie, wszystko jedno, proporcje są umowne a granice zatarte (…), jeżeli mam wybierać pomiędzy jednym złem a drugim, to wolę nie wybierać wcale.
- Autor: Andrzej Sapkowski, Mniejsze zło, Geralt do Stregobora
- Zło nam wyrządzone, nawet największe, nie jest jednak i nie może być usprawiedliwieniem zła, które sami wyrządziliśmy.
- Autor: Jan Józef Lipski
- Opis: wypowiedziane w 1981.
- Zło zaczyna się wtedy, gdy wynika krzywda ludzka.
- Autor: Edward Abramowski
- Zło zależy od punktu widzenia.
- Autor: Anne Rice, Wywiad z wampirem
- Zły śpi spokojnie.
- Opis: tytuł jednego z filmów Akiry Kurosawy.
- Z mojego punktu widzenia, to jedi są źli!
- Opis: odpowiedź Dartha Vadera na słowa Obi-wana Kenobiego; „Sithowie są źli”.
Ź
edytuj- Źródłem rozmaitych przejawów zła w społeczeństwie jest własność prywatna.
- Autor: Emmanuel Mounier
Ż
edytuj- Żadna inna książka nie była chętniej czytana i żadna nie wyrządziła więcej zła.
- Autor: Fryderyk Nietzsche
- Opis: o Biblii.