żyto
żyto (język polski)
edytuj
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) bot. roln. Secale L.[1], zbożowa roślina jednoroczna, dwuletnia lub wieloletnia z rodziny wiechlinowatych; zob. też żyto w Wikipedii
- (1.2) spoż. roln. ziarno żyta (1.1)
- (1.3) pot. wódka żytnia
- (1.4) uczn. ładna dziewczyna[2]
czasownik, forma fleksyjna
- odmiana:
- (1.1-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik żyto żyta dopełniacz żyta żyt celownik żytu żytom biernik żyto żyta narzędnik żytem żytami miejscownik życie żytach wołacz żyto żyta
- przykłady:
- (1.1) Ziemia jest tu na ogół piaszczysta i kamienista, zdatna pod uprawę tylko kartofli, żyta, owsa i lnu[4].
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) kłosy żyta • łan / pole / zagon żyta • uprawiać żyto • pszenżyto
- (1.2) tona / worek żyta • skup / eksport / import żyta • zemleć żyto
- (1.3) pić żyto • kieliszek / butelka żyta
- antonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- czuć wilka w życie • dziura w worze, gość w komorze, piasek w mące, woda w łące, kąkol w życie, złość w habicie — rzeczy niecne • póki żyta – póki byta • wozić żyto na Zawiśle[5]
- uwagi:
- tłumaczenia:
- afrykanerski: (1.1) rog; (1.2) rog
- angielski: (1.1) rye; (1.2) rye
- baskijski: (1.1) zekale
- białoruski: (1.1) жыта n; (1.2) жыта n
- duński: (1.1) rug w; (1.2) rug w
- esperanto: (1.1) sekalo; (1.2) sekalo
- fiński: (1.1) ruis; (1.2) ruis
- francuski: (1.1) seigle m
- hiszpański: (1.1) centeno m
- interlingua: (1.1) secale
- islandzki: (1.1) rúgur m
- jidysz: (1.1) קאָרן m
- kaszubski: (1.1) żëto n
- kataloński: (1.1) sègol m
- niemiecki: (1.1) Roggen m
- norweski (bokmål): (1.1) rug m; (1.2) rug m
- norweski (nynorsk): (1.1) rug m; (1.2) rug m
- nowogrecki: (1.1) σίκαλη ż
- rosyjski: (1.1) рожь ż
- słoweński: (1.1) rž ż
- suahili: (1.1) ngano
- szwedzki: (1.1) råg w
- ukraiński: (1.1) жито n; (1.2) жито n
- wilamowski: (1.1) kuyn n, kiün n
- źródła:
- ↑
Hasło „Secale” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
- ↑ Jolanta Ignatowicz-Skowrońska, Motywy roślinne w slangu młodzieżowym i żargonie przestępczym, „Acta Universitatis Wratislaviensis” no 2282, Język a Kultura, t. 16, Wrocław 2001, s. 239.
- ↑ Porada „W średniowieczu żyto w ciemnocie...” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ Czesław Miłosz, Dolina Issy, 1955, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Jan Miodek, Póki żyta – póki byta, w: Odpowiednie dać rzeczy słowo. Szkice o współczesnej polszczyźnie, Wrocław 1987.
- ↑ Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny, oprac. Monika Zaśko-Zielińska, Tomasz Piekot, wydawnictwo Europa, Wrocław 2002, s. 809.