Astrachań
Astrachań (język polski)
edytuj
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy, nazwa własna
- (1.1) geogr. miasto w południowej części europejskiej Rosji, położone nad Wołgą, stolica obwodu[1]; zob. też Astrachań w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Astrachań Astrachanie dopełniacz Astrachania[2][3] Astrachani celownik Astrachaniowi Astrachaniom biernik Astrachań Astrachanie narzędnik Astrachaniem Astrachaniami miejscownik Astrachaniu Astrachaniach wołacz Astrachaniu Astrachanie
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) być / bywać / zamieszkać / mieszkać / pomieszkiwać / żyć / pracować / urodzić się / umrzeć / osiedlać się / osiedlić się w Astrachaniu • wyjeżdżać / wyjechać / jechać / dojechać / udać się / wprowadzać się / wprowadzić się do Astrachania • przyjeżdżać / przyjechać / jechać / wyprowadzać się / wyprowadzić się z Astrachania • być / stać się mieszkańcem / mieszkanką Astrachania • mieszkaniec / mieszkanka Astrachania • droga / ulica / plac / dom / budynek / mieszkanie / siedziba w Astrachaniu • pochodzić z Astrachania • przeprowadzać się / przeprowadzić się do Astrachania
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) miasto
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. astrachan m, astrachań ż, astrachanit m, astrakanit m, astrachańczyk mos, astrachanka ż, Astrachańczyk mos
- przym. astrachański
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- (1.1) Pochodzenie nazwy Astrachań stara się wyjaśnić wiele legend. Ze źródeł historycznych wiadomo natomiast, że w 1333 roku Astrachań odwiedził arabski podróżnik Ibn Battuta i odnotował jego nazwę jako Hadżi-Tarchan. Człon Hadżi w językach turkijskich oznacza tego, kto odbył hadż, czyli pielgrzymkę do Mekki, zaś tarchan swobodę od obowiązków feudalnych, podatków. Całość zatem oznaczałaby „miejscowość hadżiego, uwolniona od podatków”. Nazwę tę potwierdzają także znalezione monety pochodzące z XIV wieku. W późniejszym czasie pojawiają się w innych językach jej zniekształcenia: wołżańskotatarskie Acztarchan, czuwaskie Astarkan, Astarchan, Ast'archan[4].
- W języku polskim także w formach: „Astrachan” (D. Astrachanu[5] lub Astrachana), „Astrachań”[6][7] (D. Astrachani).
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) Astrakhan
- baskijski: (1.1) Astrakhan
- baszkirski: (1.1) Әстерхан
- białoruski: (1.1) Астрахань ż
- bułgarski: (1.1) Астрахан m
- czeski: (1.1) Astrachaň m
- esperanto: (1.1) Astraĥano
- estoński: (1.1) Astrahan
- fiński: (1.1) Astrahan
- hebrajski: (1.1) אסטרח
- hiszpański: (1.1) Astracán
- interlingua: (1.1) Astrakhan
- kataloński: (1.1) Àstrakhan m
- łotewski: (1.1) Astrahaņa
- niemiecki: (1.1) Astrachan n
- nowogrecki: (1.1) Άστραχαν n
- rosyjski: (1.1) Астрахань ż
- słowacki: (1.1) Astrachán m
- turecki: (1.1) Astrahan
- ujgurski: (1.1) ئاستىراخان
- ukraiński: (1.1) Астрахань ż
- węgierski: (1.1) Asztrahán
- włoski: (1.1) Astrachan' ż
- źródła:
- ↑
Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, oprac. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 2013, ISBN 978-83-254-1988-2, s. 220.
- ↑ Lech Ratajski, Janina Szewczyk, Przemysław Zwoliński, Polskie nazewnictwo geograficzne świata, PWN, Warszawa 1959, s. 183.
- ↑ Hasło „Astrachań” w: Wielki słownik ortograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Евгений Михайлович Поспелов, Географические названия России. Топонимический словарь [Nazwy geograficzne Rosji. Słownik toponimiczny], АСТ, Moskwa 2008, ISBN 978-5-17-054966-5, s. 87.
- ↑ Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki (1656-1688), Kraków, 1929.
- ↑ „Po poselstwie Staroszowem, Andrzej Taranowski do Turek wyprawion - który potem za ludźmi cesarza tureckiego posłany był z Carogroda z czauszem aż tam, gdzie wojsko tureckie ziemią i morzem szły ku ziemi moskiewskiej do Astrachani” w: Łukasz Górnicki (1527-1603), Dzieje w Koronie Polskiej od r. 1538 do r. 1572, s. 133, wydanie Józefa Turowskiego, Sanok 1855.
- ↑ „Tegoż roku Turków 25000 jezdnych, a janczarów 8000, Tatarów 80000 a galer 150 Zelim cesarz Turecki dobywać Astrachani pod Moskiewskim ziemią i wodą wyprawił. Ale im Moskwa naprzód galery z strzelbą odjęła na rzece Doniec u Perewłoki i janczarów pobiła, potym jezdni u Astrachani, głodem i nędzą strapieni gdy nazad ciągnęli, pozdychali, (…)” w: Maciej Stryjkowski, Kronika polska, litewska, żmudzka i wszystkiej Rusi, t. I, powtórzenie wydania z 1582, Warszawa, 1858.
