dziób

dziób (język polski)

dziób (1.1)

dziób (1.3) klarnetu

dziób (1.4)

dziób (1.5)

wymowa:

IPA: [d͡ʑup], AS: [ʒ́up], zjawiska fonetyczne: zmięk.• wygł. ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) zool. rogowe zakończenie głowy u ptaków oraz niektórych innych zwierząt służące najczęściej do chwytania pokarmów; zob. też dziób w Wikipedii

(1.2) pot. przen. twarz lub usta

(1.3) muz. rodzaj ustnika; zob. też dziób w Wikipedii

(1.4) mors. przednia część kadłuba statku; zob. też dziób w Wikipedii

(1.5) lotn. przednia część kadłuba samolotu; zob. też dziób samolotu w Wikipedii

(1.6) zwykle w lm ślad na skórze po przebytej ospie

czasownik, forma fleksyjna

(2.1) rozk. zob. dziobać

odmiana:

(1.1-2)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	dziób	dzioby / dzióby
dopełniacz	dzioba / dzióba	dziobów / dzióbów
celownik	dziobowi / dzióbowi	dziobom / dzióbom
biernik	dziób	dzioby / dzióby
narzędnik	dziobem / dzióbem	dziobami / dzióbami
miejscownik	dziobie / dzióbie	dziobach / dzióbach
wołacz	dziobie / dzióbie	dzioby / dzióby

(1.4-5)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	dziób	dzioby
dopełniacz	dziobu / dzioba	dziobów
celownik	dziobowi	dziobom
biernik	dziób	dzioby
narzędnik	dziobem	dziobami
miejscownik	dziobie	dziobach
wołacz	dziobie	dzioby

przykłady:

(1.1) Otwarł bocian dziób z klekotem…

(1.2) — Za pozwoleniem, to ja powinnam, bo jestem starsza i mam pierwszeństwo. — Za pozwoleniem, ale to ja wpadłam na ten pomysł. — Za pozwoleniem, zamknij dziób.

(1.4) Dziób okrętu, w którym oboje byli umieszczeni, wzlatywał w górę, a potem spadał jak szalony.

(1.6) — A nie będzie dziobów na polikach? — Nie zdrapuj, to przejdzie ci bez znaku, jak Nastusi.

składnia:

kolokacje:

dzioborożec, brzytwodziób, butodziób, grubodziób, krzyżodziób, szablodziób, trzewikodziób, żółtodziób

(1.2) zamknąć dziób

synonimy:

(1.2) twarz, usta

(1.5) nos

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. dziobak m, dzióbak m, dziobnik m, dziobacz m, dziobiec m, dzióbica ż, dziobanie n, dziobnięcie n, dziobnica ż, dziobówka ż

zdrobn. dziobek m, dzióbek m, dzióbeczek m

czas. dziobać, dzióbać, dziobnąć, dzióbnąć, podziobać, zadziobać, wydziobać, wydziobywać, obdziobać, obdziobywać

przym. dziobowy, dziobaty, dzióbaty

związki frazeologiczne:

dostać w dziób • kiedy ptaki w styczniu śpiewają, to im w maju dzioby zamarzają • kłapać dziobem • wsadzać dziób w nie swoje sprawy

etymologia:

uwagi:

zobacz też: Indeks:Polski - Zwierzęta • Indeks:Polski - Instrumenty muzyczne

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) beak; (1.2) kisser; (1.4) bow, prow; (1.5) nose; (1.6) pockmark
• arabski: (1.1) منقار
• baskijski: (1.1) moko; (1.2) mutur; (1.4) branka; (1.5) mutur
• białoruski: (1.1) дзюба ż
• bułgarski: (1.1) клюн m, човка ż
• czeski: (1.1) zobák m; (1.4) příď m
• duński: (1.1) næb n
• esperanto: (1.1) beko; (1.4) pruo
• fiński: (1.1) nokka
• francuski: (1.1) bec m; (1.4) proue ż
• gudźarati: (1.1) ચાંચ ż (cān̄ca)
• hawajski: (1.1) nuku
• hiszpański: (1.1) pico m; (1.2) jeta ż; (1.3) boquilla ż; (1.4) proa ż; (1.5) morro m; (1.6) cacaraña ż
• interlingua: becco, rostro
• islandzki: (1.1) nef n
• japoński: (1.1) 嘴 (くちばし, kuchibashi)
• jidysz: (1.1) שנאָבל m (sznobl)
• karaimski: (1.1) бурун
• krymskotatarski: (1.1) ğağa
• łaciński: (1.1) rostrum m
• niderlandzki: (1.1) snavel m, bek m
• niemiecki: (1.1) Schnabel m; (1.4) Bug m, Schiffsbug m; (1.6) Pockennarbe ż
• norweski (bokmål): (1.1) nebb n
• nowogrecki: (1.1) ράμφος n; (1.3) ράμφος n; (1.5) ράμφος n
• portugalski: (1.1) bico m
• rosyjski: (1.1) клюв m; (1.6) оспина ż
• slovio: zobak (зобак)
• słowacki: (1.1) zobák; (1.2) zobák; (1.4) prova ż
• staroegipski: (1.4) (ḥꜣt)
• suahili: (1.1) mdomo
• szwedzki: (1.1) näbb w; (1.4) bog w
• turecki: (1.1) gaga
• tuvalu: (1.1) isu
• ukraiński: (1.1) дзьоб m; (1.4) ніс m
• węgierski: (1.1) csőr; (1.6) ragya
• wilamowski: (1.1) dziub ż, šnōvł̥ m, šnōbl̥ m
• włoski: (1.1) becco m; (1.2) becco m

źródła: