dziadek
dziadek (język polski)
edytuj
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (1.1) ojciec ojca
- (1.2) ojciec matki
- (1.3) pot. starszy pan, mężczyzna w podeszłym wieku
- (1.4) karc. w brydżu: wymyślony gracz, który zastępuje brakującego partnera
- (1.5) daw. wojsk. Józef Piłsudski[1]
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
- (2.1) zob. dziadek do orzechów
- (2.2) środ. żegl. fala zalewająca pokład
- odmiana:
- (1.1-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik dziadek dziadkowie dopełniacz dziadka dziadków celownik dziadkowi dziadkom biernik dziadka dziadków narzędnik dziadkiem dziadkami miejscownik dziadku dziadkach wołacz dziadku dziadkowie depr. M. i W. lm: (te) dziadki
- przykłady:
- (1.1) Mój dziadek ma osiemdziesiąt lat.
- (1.4) Skoro jest nas tylko trzech, to zagrajmy chociaż z dziadkiem.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1-2) dziadek stryjeczny / wujeczny
- synonimy:
- (1.1) dziadek ojczysty, gw. (Górny Śląsk) starzyk, upa
- (1.2) dziadek macierzysty, gw. (Górny Śląsk) starzyk, upa
- (1.3) staruszek, gw. (Górny Śląsk) starzyk
- (2.2) dziad
- antonimy:
- (1.3) chłopiec, dziecko, młodzieniaszek, młodzieniec, młodzik
- hiponimy:
- holonimy:
- (1.1) dziadkowie
- (1.2) dziadkowie
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. dziad m, dziady nmos, dziadkowie mos, dziadostwo n, dziadzienie n, zdziadzienie n
- czas. dziadzieć ndk., zdziadzieć dk.
- przym. dziadkowy, dziadowski
- związki frazeologiczne:
- dziadek do orzechów • dziadek z miedzianą brodą • leśny dziadek • nie śmiej się, dziadku, z czyjegoś wypadku / nie śmiej się, dziadku, z czyjegoś wypadku – dziadek się śmiał i to samo miał • gdyby babcia miała wąsy, toby była dziadkiem
- etymologia:
- tłumaczenia:
- (2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: dziadek do orzechów
- afrykanerski: (1.1) oupa
- ajnoski: (1.1) エカㇱ
- angielski: (1.1) grandfather, granddad, grandpa; (1.2) grandfather, granddad, grandpa
- arabski: (1.1) جد m; (1.2) جد m
- baskijski: (1.1) aitona, aitaita; (1.2) aitona, aitaita
- białoruski: (1.1) дзядуля m; (1.2) дзядуля m
- bułgarski: (1.1) дядо m; (1.2) дядо m
- chiński standardowy: (1.1) 爷爷 (yéye); (1.3) 爷爷 (yéye)
- chorwacki: (1.1) djed m; (1.2) djed m
- czeski: (1.1) dědeček m, děd m, děda m; (1.2) dědeček m, děd m, děda mů (1.3) dědeček m
- czukocki: (1.1) миргын
- dolnołużycki: (1.1) starki m, stary nan m; (1.2) starki m, stary nan m; (1.3) źěd
- duński: (1.1) farfar w; (1.2) morfar w; (1.3) olding w
- esperanto: (1.1) avo
- estoński: (1.1) vanaema
- fiński: (1.1) isoisä; (1.2) isoisä
- francuski: (1.1) grand-père m, papy m; (1.2) grand-père m, papy m
- galicyjski: (1.1) avó m; (1.2) avó m
- górnołużycki: (1.1) dźěd m; (1.2) dźěd m
- grenlandzki: (1.1) aataq; (1.2) aataq
- gruziński: (1.1) ბაბუა
- hebrajski: (1.1) סב m (saw), סבא m (saba); (1.2) סב m (saw), סבא m (saba)
- hetycki: 𒄷𒀪𒄩𒀸
- hiszpański: (1.1) abuelo m; (1.2) abuelo m; (1.3) abuelo m
- ido: (1.1) avulo; (1.2) avulo
- irlandzki: (1.1) seanathair m
- islandzki: (1.1) afi m; (1.2) afi m
- jidysz: (1.1) זיידע m (zejde); (1.2) זיידע m (zejde)
- kabowerdeński: (1.1) donu m; (1.2) donu m
- kannada: (1.1) ತಾತ m; (1.2) ತಾತ m
- kaszubski: (1.1) stark m
- kataloński: (1.1) avi m, iaio m
- koreański: (1.1) 할아버지; (1.2) 외할아버지
- kurmandżi: (1.1) bapîr m; (1.2) bapîr m
- litewski: (1.1) senelis m; (1.2) senelis m
- luksemburski: (1.1) Grousspapp m; (1.2) Grousspapp m
- łaciński: (1.1) avus m; (1.2) avus m
- maltański: (1.1) nannu m; (1.2) nannu m
- marwari: (1.1) दादो m; (1.2) दादो m
- maya: (1.1) nohoch taat, nohoch taatah; (1.2) nohoch taat, nohoch taatah
- mongolski: (1.1) өвөө
- niderlandzki: (1.1) grootvader, opa; (1.2) grootvader, opa
- niemiecki: (1.1) Großvater m, Opa m; (1.2) Großvater m, Opa m; (1.3) Opa; (1.4) Tisch m, Strohmann m
- norweski (bokmål): (1.1) bestefar m; (1.2) bestefar m
- nowogrecki: (1.1) παππούς m; (1.2) παππούς m; (1.3) παππούς m
- ormiański: (1.1) պապ
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1-2)
- portugalski: (1.1) avô m
- rosyjski: (1.1) дедушка m; (1.2) дедушка m; (1.3) дедушка m
- sindhi: (1.1) ڏاڏو m; (1.2) نانو m
- słowacki: (1.1) dedo m, dedko m, starý otec m; (1.2) dedo m, dedko m, starý otec m
- słoweński: (1.1) dedek m; (1.2) dedek m
- suahili: (1.1) babu; (1.2) babu
- sycylijski: (1.1) nonnu m; (1.2) nonnu m
- szwedzki: (1.1) farfar w; (1.2) morfar w
- tajski: (1.1) ปู่
- tamilski: (1.1) தாத்தா
- tupinambá: (1.1) amỹîa
- tuvalu: (1.1) tupuna tagata
- tybetański: (1.1) སྤོ་ལགས; (1.2) སྤོ་ལགས
- ukraiński: (1.1) дід, дідусь m; (1.2) дід, дідусь m
- wenedyk: (1.1) potrun m
- węgierski: (1.1) nagyapa; (1.2) nagyapa
- wilamowski: (1.1) dziada m, dziodek m, dźjȧda m, dźada m, dźjada m; (1.2) dziada m, dziodek m, dźjȧda m, dźada m, dźjada m; (1.3) dziada m, dziodek m, dźjȧda m, dźada m, dźjada m
- włoski: (1.1) nonno; (1.2) nonno
- zazaki: (1.1) bakal; (1.2) bakal
- źródła:
- ↑ Stanisław Wędkiewicz, Z polskiej gwary żołnierskiej, „Język Polski” nr 5/1920, s. 153.