jabłko
jabłko (język polski)
edytuj- wymowa:
- IPA: [ˈjap.w̥kɔ] lub [ˈjap.kɔ], AS: [i ̯a.pu̯̦ko] lub [i ̯a.pko], zjawiska fonetyczne: utr. dźw.
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj nijaki
- (1.1) spoż. owoc jabłoni
- (1.2) przedmiot w kształcie jabłka (1.1) lub je przypominający
- (1.3) złota kula z krzyżem, symbol władzy królewskiej; zob. też jabłko królewskie w Wikipedii
- (1.4) pot. rzepka w kolanie
- (1.5) pot. wystająca grdyka u mężczyzn, jabłko Adama
- (1.6) zob. jabłka – plamy w maści konia
- (1.7) spoż. owoc granatowca
- (1.8) daw. spoż. ziemniak[1]
- odmiana:
- (1.1-8)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik jabłko jabłka dopełniacz jabłka jabłek celownik jabłku jabłkom biernik jabłko jabłka narzędnik jabłkiem jabłkami miejscownik jabłku jabłkach wołacz jabłko jabłka
- przykłady:
- (1.1) Nieprawdą jest, że jedno jabłko wieczorem zastąpi umycie zębów.
- (1.3) Króla pochowano w koronie i z jabłkiem w dłoni.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) kupić / zerwać / obierać / zjeść jabłko • niedojrzałe / dojrzałe / czerwone / zielone / rumiane / zgniłe / obite / smaczne / kwaśne jabłko • ciasto / naleśnik / ryż z jabłkami • poczęstować jabłkiem • kompot / wino / deser / sok / przecier z jabłek • kilogram jabłek • kosz pełen jabłek
- synonimy:
- (1.1) gw. (Górny Śląsk) jabko, płónka, st.pol. jabło
- (1.5) jabłko Adama
- (1.8) bałaban, bulba, gajda, gajdak, grul, harcak, knul, pątak, perka, ziemiak, jabłko ziemne[1]
- antonimy:
- hiponimy:
- (1.1) reneta, szara reneta, złota reneta, ligol, malinówka, papierówka, antonówka, koksa
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. jabłoń ż, jabłonka ż, jabłecznik m, jabłczanka ż, jabol m, jabcok m, jabłkowity mzw
- przym. jabłkowy, jabłeczny, jabłoniowy, jabłkowaty, jabłkowity
- przysł. jabłkowo
- związki frazeologiczne:
- amator kwaśnych jabłek • jabłko Adama • jabłko niezgody • zbić na kwaśne jabłko • złote jabłko • świńskie jabłka • rajskie jabłka • przysłowia: niedaleko pada jabłko od jabłoni • święta Jadwiga ostatnie jabłka dźwiga
- etymologia:
- prasł. *ablъko < praindoeur. *h₂ébōl, praindoeur. *h₂ébl̥
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Owoce
- tłumaczenia:
- afrykanerski: (1.1) appel
- alabama: (1.1) takkólchoba
- albański: (1.1) mollë ż
- aleucki: (1.1) yaavluka
- amharski: (1.1) ፖም (pom); (1.5) ማንቁርት (manqurt)
- angielski: (1.1) apple; (1.2) apple; (1.3) orb; (1.4) kneecap; (1.5) Adam's apple
- arabski: (1.1) تفاحة ż, marok. arab. تفاح
- aragoński: (1.1) mazana ż
- arumuński: (1.1) mer ż
- asamski: (1.1) আপেল (āpel)
- asturyjski: (1.1) mazana ż
- azerski: (1.1) alma
- baskijski: (1.1) sagar
- baszkirski: (1.1) алма
- bengalski: (1.1) সেব (seb), আপেল (āpel)
- białoruski: (1.1) яблык m (jablyk)
- birmański: (1.1) ပန်းသီး
- bretoński: (1.1) aval m
- bułgarski: (1.1) ябълка ż; (1.2) ябълка ż; (1.3) държава ż; (1.4) капачка ż, капаче n, патела ż; (1.5) адамова ябълка ż
- buruszaski: (1.1) báalt
- cerkiewnosłowiański: (1.1) аблъко n (ablŭko), ꙗблъко n (jablŭko)
- chiński standardowy: (1.1) uproszcz. 苹果 / trad. 蘋果 (píngguǒ)
- chorwacki: (1.1) jabuka ż; (1.2) jabuka ż; (1.3) kraljevska jabuka ż; (1.4) iver m; (1.5) Adamova jabučica ż
- czeski: (1.1) jablko n; (1.2) jablko n; (1.3) královské jablko n; (1.4) čéška ż; (1.5) ohryzek m, Adamovo jablko n
- czirokeski: (1.1) ᏒᎦᏔ (sǝgata)
- dolnołużycki: (1.1) jabłuko n
- duński: (1.1) æble n; (1.3) rigsæble n
- elfdalski: (1.1) eppel n
- esperanto: (1.1) pomo; (1.2) pomo; (1.3) regnoglobo; (1.4) patelo, genuosto; (1.5) adampomo, tireoido
- estoński: (1.1) õun
- farerski: (1.1) súrepli n
- fiński: (1.1) omena
- francuski: (1.1) pomme ż; (1.2) pomme ż; (1.3) orbe crucigère ż; (1.4) rotule ż, patella ż; (1.5) pomme d'Adam ż
- galicyjski: (1.1) mazá ż
- gocki: (1.1) 𐌰𐍀𐌻𐌿𐍃 (aplus) m
- górnołużycki: (1.1) jabłuko n
- grenlandzki: (1.1) iipili
- gruziński: (1.1) ვაშლი (vašli)
- gudźarati: (1.1) સફરજન (sapʰarjan)
- hawajski: (1.1) ʻāpala, poma
- hebrajski: (1.1) תפוח m (tapuach)
- hindi: (1.1) सेब m (seb)
- hiszpański: (1.1) manzana ż
- ido: (1.1) pomo
- interlingua: (1.1) malo
- irlandzki: (1.1) úll m
- islandzki: (1.1) epli n
- jaćwieski: (1.1) ałm
- japoński: (1.1) 林檎 (りんご, ringo)
- jawajski: (1.1) apel
- jèrriais: (1.1) pomme ż
- jidysz: (1.1) עפּל m (epl)
- karpatorusiński: (1.1) ябко n (jabko), яблоко n (jabloko)
- kaszubski: (1.1) jabkò n
- kataloński: (1.1) poma ż
- kazachski: (1.1) алма
- kirgiski: (1.1) алма
- konkani: (1.1) सेबु (sebu)
- koreański: (1.1) 사과 (sagwa)
- kornijski: (1.1) aval m
- kurmandżi: (1.1) sêv
- litewski: (1.1) obuolys m; (1.4) girnelė ż
- lojban: (1.1) plise
- luksemburski: (1.1) Apel m
- łaciński: (1.1) malum n; (1.4) patella ż
- łatgalski: (1.1) uobeļs m
- łotewski: (1.1) ābols m; (1.4) ceļa kauls m
- macedoński: (1.1) јаболко n (jabolko); (1.2) јаболко n (jabolko); (1.3) шар m; (1.4) капаче n; (1.5) адамово јаболко n
- malediwski: (1.1) އާފަލު (āfalu)
- maltański: (1.1) tuffieħa ż
- marathi: (1.1) सफरचंद (sapʰarcaṃd)
- mongolski: (1.1) алим
- nepalski: (1.1) स्याउ (syāu)
- niderlandzki: (1.1) appel m
- niemiecki: (1.1) Apfel m; (1.2) Apfel m; (1.3) Reichsapfel m; (1.4) Kniescheibe ż; (1.5) Adamsapfel m
- norweski (bokmål): (1.1) eple n
- norweski (nynorsk): (1.1) eple n
- norweski (riksmål): (1.1) eple n
- nowogrecki: (1.1) μήλο n; (1.2) μήλο n; (1.4) επιγονατίδα ż
- nowopruski: (1.1) ābli ż
- ormiański: (1.1) խնձոր (xnjor)
- osetyjski: (1.1) фӕткъуы
- pendżabski: (1.1) ਸਿਓ (sio), ਸੇਬ (seb)
- perski: (1.1) سیب (sib)
- plautdietsch: (1.1) Aupel m
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)
- połabski: (1.1) jobťü n
- portugalski: (1.1) maçã ż; (1.2) maçã ż; (1.3) orbe m; (1.4) rótula ż, patela ż; (1.5) pomo-de-adão m, maçã-de-adão ż
- północolapoński: (1.1) eppel
- prowansalski: (1.1) poma ż
- romansz: (1.1) mail m, dial. meil m, mel m, pom m
- romski: (1.1) phabaj ż
- rosyjski: (1.1) яблоко n; (1.2) яблоко n; (1.3) держава ż; (1.4) надколенник m; (1.5) кадык m, адамовое яблоко n
- rumuński: (1.1) măr n; (1.2) măr n; (1.4) patelă ż, rotulă ż; (1.5) mărul lui Adam n
- sanskryt: (1.1) सेव m (sevaḥ)
- sardyński: (1.1) mela ż
- serbski: (1.1) јабука (jabuka) ż; (1.2) јабука (jabuka) ż; (1.3) шар (šar) m; (1.4) ивер (iver) m; (1.5) Адамова јабучица (Adamova jabučica) ż
- shona: (1.1) apuro
- sindhi: (1.1) صوف (ṣūfu)
- skolt: (1.1) jabll
- slovio: (1.1) jablok, йаблок
- słowacki: (1.1) jablko n; (1.2) jablko n; (1.3) kráľovské jablko n; (1.4) jabĺčko n, patela ż; (1.5) ohryzok m, Adamovo jablko n
- słoweński: (1.1) jabolko n; (1.2) jabolko n; (1.3) vladarsko jabolko n; (1.4) pogačica ż; (1.5) Adamovo jabolko n
- sorani: (1.1) سێو
- staroangielski: (1.1) æppel / æpl / appel m
- starobretoński: (1.1) abal
- starofrancuski: (1.1) pon / pom m
- starofryzyjski: (1.1) appel m
- starogrecki: (1.1) μῆλον n (mêlon)
- staroirlandzki: (1.1) uball m, ubull n
- staronordyjski: (1.1) epli n
- staroruski: (1.1) аблъко n (ablŭko)
- starosaksoński: (1.1) appul m
- staroszwedzki: (1.1) æple n
- staro-wysoko-niemiecki: (1.1) apful / apfel m
- suahili: (1.1) tofaa; (1.2) tofaa; (1.5) kikoromeo
- sycylijski: (1.1) pumu m
- syngaleski: (1.1) ඇපල් (æpal)
- szkocki: (1.1) aipple
- szkocki gaelicki: (1.1) ubhal m
- szwabski: (1.1) Epfl m
- szwedzki: (1.1) äpple n
- śląski: (1.1) jabko
- średnioangielski: (1.1) appel
- średnio-dolno-niemiecki: (1.1) appel m
- średnio-wysoko-niemiecki: (1.1) apfel m
- tadżycki: (1.1) себ
- tagalski: (1.1) mansanas
- telugu: (1.1) కాయ (kāya)
- turecki: (1.1) elma; (1.2) elma; (1.4) diz kapağı; (1.5) Âdem elması
- turkmeński: (1.1) alma
- tuvalu: (1.1) āpolo
- tybetański: (1.1) ཀུ་ཤུ
- ujgurski: (1.1) ئالما
- ukraiński: (1.1) яблуко n; (1.2) яблуко n; (1.4) наколінок m, надколінок m, надколінник m; (1.5) кадик m, борлак m, адамове яблуко n
- urdu: (1.1) سیب (sēb) m
- volapük: (1.1) pod
- walijski: (1.1) afal ż
- węgierski: (1.1) alma; (1.2) alma; (1.3) országalma; (1.4) térdkalács; (1.5) ádámcsutka
- wietnamski: (1.1) quả táo
- wilamowski: (1.1) opuł m, oppuł m, epuł m
- włoski: (1.1) mela ż; (1.2) mela ż; (1.3) globo (crucigero) m; (1.4) rotula ż, patella ż; (1.5) pomo d'Adamo m; (1.6) pomellatura ż; (1.7) melagrana ż
- źródła: