sam
sam (język polski)
edytuj
- znaczenia:
zaimek przymiotny
- (1.1) bez nikogo / niczego innego, będący jedyny
- (1.2) podkreślenie: właśnie ten, a nie inny
- (1.3) właśnie taki (a nie inny)
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (2.1) pot. hand. sklep samoobsługowy
- (2.2) środ. mot. pojazd wykonany samodzielnie; zob. też sam (motoryzacja) w Wikipedii
zaimek
- (3.1) st.pol. dziś gw. (Górny Śląsk) tu
- odmiana:
- (1.1-3)
- (2.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik sam samy dopełniacz samu samów celownik samowi samom biernik sam samy narzędnik samem samami miejscownik samie samach wołacz samie samy
- przykłady:
- (1.1) Nie powinno się zostawiać małych dzieci samych w domu.
- (1.2) Mam autograf samego mistrza świata!
- (1.3) Morderca zostaje ujawniony na samym końcu książki.
- (2.1) Poszedłem do samu po bułki.
- (2.2) Dzień dobry, chciałbym zarejestrować sama.
- (3.1) Kajś sam żech widzioł nudelkula.
- składnia:
- synonimy:
- (3.1) tukej
- antonimy:
- hiperonimy:
- (2.1) sklep
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. samieństwo n, supersam m, samodzielność ż, samotność ż, samosia ż
- przym. samotny, samodzielny, samiutki, samiusieńki, samiuteńki, samiutenieńki
- przysł. samotnie, samodzielnie
- związki frazeologiczne:
- Bóg pomaga tym, co sami sobie pomagają • być samemu jak palec • czasem luty ostro kuty, czasem w luty same pluty • głupiego łacno poznać: sam się wyda • kto kogo łaje, niech sam przykład daje • kto pod kim dołki kopie, sam w nie wpada • kto późno przychodzi, sam sobie szkodzi • lekarzu, lecz się sam • maj, wołom daj i sam na piec uciekaj • na spółkę sam diabeł narzeka • pies ogrodnika – samemu nie zje i drugiemu nie da • sam sobie sterem, żeglarzem, okrętem • nie samym chlebem człowiek żyje • sam sobie powiedział, i sam się uśmiał • nie wisi syn za ojca, tylko sam za siebie • sam jak kołek w płocie • sam jak palec • sam na sam • sam sobie rad • śniadanie zjedz sam, obiadem podziel się z przyjacielem, a kolację daj wrogowi • uczący drugich sam się uczy • taki sam • ten sam • w sam raz • z jakim kto przystaje, takim się sam staje
- etymologia:
- (1.1-3) od prasł. *samъ[1][2] → sam (1.1)[1], od rdzenia praindoeur. *somo-[2]
- (1.1-3) por. białor. сам, bułg. сам, czes. sám, dłuż. sam, kasz. sóm, mac. сам, ros. сам, ros. самый, scs. самъ, słc. sám, słń. sam i ukr. сам
- (1.1-3) por. łac. similis
- (2.1) od samoobsługowy
- uwagi:
- tłumaczenia:
- albański: (1.1) vetëm; (1.2) vetëm; (1.3) vetëm
- angielski: (1.1) alone; (1.2) oneself (myself, himself itd.); (1.3) very, just
- arabski: (1.1) وحيد
- baskijski: (1.1) bakarrik; (2.1) autozerbitzu
- baszkirski: (1.1) бер үҙе, таҡ, тик, яңғыҙ; (1.2) тап, үҙе; (1.3) иң
- bośniacki: (1.1) sam
- bułgarski: (1.1) сам
- chiński standardowy: (1.1) 一 (yī)
- dolnołużycki: (1.1) sam; (1.2) samo
- duński: (1.1) alene; (1.2) selve, selveste; (1.3) selve
- esperanto: (1.1) mem
- francuski: (1.1) seul; (1.2) même (moi-même, toi-même, itd.); (1.3) juste
- hiszpański: (1.1) solo; (1.2) mismo; (1.3) mismo; (2.1) tienda autoservicio
- jaćwieski: (1.1) pats
- jidysz: (1.1) אַליין (alejn); (1.2) גופֿא (gufe)
- kaszubski: (1.1) sóm
- koreański: (1.1) 혼자, 스스로
- łaciński: (1.1) solum; (1.2) ipse
- niderlandzki: (1.1) alleen
- niemiecki: (1.1) allein; (1.2) selbst (persönlich); (1.3) ganz (2.1) SB-Markt m
- norweski (bokmål): (1.1) alene
- nowogrecki: (1.1) μόνος, μοναδικός; (1.2) ο ίδιος (όχι άλλος); (1.3) ακριβώς αυτός (όχι άλλος); (2.1) σελφ σέρβις σουπερμάρκετ
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1)
; (1.2) - rosyjski: (1.1) один; (1.2) сам
- rumuński: (1.1) singur
- szkocki: (1.1) alane
- szwabski: (1.1) alloi
- szwedzki: (1.1) ensam; (1.2) själv; (1.3) själv
- ukraiński: (1.1) сам
- wilamowski: (1.1) ałan, ałłaen; (1.2) zauwer, zaojwer
- włoski: (1.1) da solo; (1.2) solo
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1
Porada „nasamprzód i ladaco” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ 2,0 2,1 Hasło „sam” w: Hrvatski jezični portal.
sam (język angielski)
edytuj- wymowa:
- wymowa australijska
-
- znaczenia:
skrótowiec
rzeczownik
- (2.1) slang. federalny agent narkotykowy
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
sam (język bośniacki)
edytuj- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- wymowa:
- znaczenia:
zaimek
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- ↑ Amal Mruwat, Bosnisch - Wort für Wort, Reise Know-How Verlag Peter Rump GmbH, Bielefeld 2018, ISBN 978-3-8317-6546-1, s. 114.
sam (język chuuk)
edytuj- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- (1.1) ojciec
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz chuuk, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
sam (język dolnołużycki)
edytuj- wymowa:
- znaczenia:
przymiotnik
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- od prasł. *samъ, od rdzenia praindoeur. *somo-
- zob. polskie znaczenie
- uwagi:
- zobacz też: samo
- źródła:
sam (esperanto (morfem))
edytuj- wymowa:
- znaczenia:
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- uwagi:
- Morfem oficjalnie zatwierdzony w roku 1905 (Fundamento de Esperanto). Baza Radikaro Oficiala: grupa 2.
- źródła:
- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- сам
- wymowa:
- znaczenia:
przymiotnik
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
sam (język staroirlandzki)
edytuj- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski
- (1.1) lato
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz staroirlandzki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
sam (język szwedzki)
edytuj- wymowa:
- znaczenia:
czasownik, forma fleksyjna
- (1.1) nieregularny czas przeszły (preteritum) od simma
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- regularna forma czasu przeszłego (preteritum): simmade
- źródła:
sam (język zhuang)
edytuj- wymowa:
- znaczenia:
liczebnik główny
- (1.1) trzy
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz zhuang, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.