La cesa 'd San GiacoËl topònim ëd Giaròli a derivo da la qualità dla tèra dla region, costituìa për la pì part ëd giàira për la vzinansa dël Pò. La vos latin-aglarea a ven peui diminuì an glareola e peui simplificà a la forma atual. Le orìgin dël pais a armonto a l'Età ëd mes: ij prim ansediament a dovìo trovesse d'antorn a la cesa 'd San Pé, anté che ancheuj as trova 'l camposant. Dël 4 dë dzèmber 1163, l'imperator Federich I Barbarossa a conced ai frèj Vido, Burgundio, Assalì e Rainé, cavalié 'd San Nazà, ël privilegi d'edifiché 'n castel dondsëssìa ch'a vorèisso ant ij lor possediment. Ij San Nazà a costruisso 'l castel a Giaròli e 'l prim document ch'a mostra la conclusion dij travaj a l'é dël 1277: a son completà ij fossà, ël pont levateuri, la tor d'intrà e n'arset. Dal 1200, j'abitant dël borghèt as tramudo pì davzin al castel. La cesa dij castlan, dedicà a san Giaco, a resta la paròchia dël pais fin al 1840. Tanme tut ël teritòri dj'anviron, Giaròli a intra sota la giurisdission dël Marcheisà ëd Monfrà e a ven anfeodà a jë sgnor locaj dij San Nazà "de Giarolis" che a manten-o 'l feod fin a la fin dël feodalésim e che a abito ant ël castel ancora ai nòst dì.
Dël 1708, an séguit a la Guèra 'd Sucession Ëspagneula e al sucessiv Tratà d'Utrecht, Giaròli a passa ansema a tut ël Monfrà al Ducà 'd Savòja 'd Vitòrio Medeo II, che pì tard a dventa Regn ëd Sardëgna. D'apress a l'época dla dominassion fransèisa ëd Napoleon Bon-a-part, dël 1814 a torna ant ël Regn ëd Sardëgna e a l'é aministrà sota a la Division (peui Provinsa) ëd Lissandria, a la Provinsa (peui Sircondari) ëd Casal e al Mandament d'Aussimian.
