Les Invalides
  L'Hôtel des Invalides a l'é un compless monumental d'edifissi ëd Paris ch'a formo un quadrilàter largh 390 méter e longh 540. A l'era n'ospidal militar e a l'é stàit costruì për órdin ëd Luis XIV antra 'l 1671 e 'l 1676, su proget ëd Libéral Bruant, l'architet ëd la Salpêtrière. Parèj dla Salpêtrière a l'é n'edifissi sever, articolà an tante ale ch'a formo vàire cort a l'anterior. L'Hôtel des Invalides a òspita ël Musé dl'armada e ël Musé dle machëtte dj'arcostrussion ëstòriche. L'ala a nòrdmodìficaLa fassada dël còrp prinsipal, ch'a dà a nòrd, a smon quatr órdin dë fnestre e as duverta al sènter con un grand portal jònich a arcade, con dëdzora un riliev ëd Guillaume Coustou dël 1735, arfàit torna ant ël 1815, ch'a arpresenta Luis XIV a caval trames a le statue dla Prudensa e dla Giustissia. L'ala a sudmodìficaL'ala sud a serv da fassada a la cesa ëd San Luis des Invalides, a tre navà con ëd tribun-e an sle navatele, ch'a goerna vàire testimonianse an arcòrd dij grand soldà dl'amper. Sò còro a resta tacà a col dël Dôme des Invalides, na ciadeuvra baròca, ëd sigura l'euvra pì amportanta ëd tut ël compless. Costruì da Jules Hardouin Mansart antra 'l 1679 e ël 1706, ël Dôme a l'é n'edifissi a pianta quadra, con fassada severa a doi órdin, l'un dzora l'àutr, ëd colòne dòriche e corinse, fronton triangolar e cùpola, andorà 'd recent, ampostà ansima a 'n tamborn àut a colòne cobià. A l'é àut 107 méter. L'antern, a cros greca con capele ai canton ch'a goerno vàire monument funerari a d'òm avosà (tanme ël marchèis ëd Vauban e ël viscont ëd Turenne) a l'é faussà ant le proporsion për avèj përdù sò sènter focal: an efet an sël paviment, pròpe sota la cùpola, Louis Visconti a l'ha fàit duverté la nicia ch'a òspita la tomba an pòrfid ross ëd Napoleon Bon-a-part, con dódes Vitòrie monumentaj ch'a-j fan la vijà scurpìe da James Pradier e ch'a simboliso le prinsipaj vitòrie napoleòniche. Ël còrp ëd Napoleon a l'é stàit trasportà dël 1840 da l'ìsola ëd Sant Élena. |