Marin Mersenne

Marin Mersenne Matemàtich e filòsof, ciamà ëdcò Mersennus. L'abà Marin Mersenne a l'era nassù a Oizé (Fransa) l'8 dë stèmber dël 1588 e a l'é mòrt a Paris ël 1m dë stèmber dël 1648. Apress d'esse intrà ant l'órdin dij mìnim dël 1611, Mersenne a l'ha studià matemàtica e a l'ha mostrala a j'àutri fra e a le seur dël convent dij mìnim ëd Nevers. Eut agn apress a l'ha tramudà a Paris, ant ël monasté dla Nonsià, davzin a piassa Real, leu ëd rancontr ëd j'anteletuaj. Mersenne a l'ha podù rancontré j'àutri matemàtich parisin, ma a l'é restà dësmarcorà da l'arzistensa ëd costi-sì a comuniché antra 'd lor e con chiel. Antlora chiel, për ancoragé ij matemàtich a partagé soe idèje e a travajé con spìrit ëd colaborassion, a l'é butasse a organisé dij rëscontr regolar. Pr'ëspantié j'anformassion an sij progress pì neuv, Mersenne a l'ha viagià an tuta la Fransa. Apress soa mòrt, a l'han trovà an soa stansia un baron ëd litre scrivùe da stanteut corëspondent diferent. Soe contribussion sientìfiche Dël 1615 a l'ha antroduvù la siclòida tanme ël leu dij pont dissegnà da 'n pont ëd na sirconferensa ëd raj b cand na sirconferensa consèntrica ëd raj a a rola sensa strusé an sna reta. An soa euvra Harmonie universelle, a l'ha studià la relassion antra l'autëssa dël son ëd na còrda ch'a vibra e la frequensa dle vibrassion. An contand ël nùmer ëd vibrassion al second ëd còrde longhe a l'ha riussì a determiné la costanta ëd proporsionalità k ant l'ugualiansa: frequensa=k${\frac {\sqrt {a}}{b{\sqrt {c}}}}$, anté che a=tension, b=longheur, c=massa për unità ëd longheur. Anviron dël 1636 a l'ha fàit la prima mzura dl'andi dël son, an ëmzurand l'antërval ëd temp antra 'l moment ch'as vëdìa la lòsna d'un canon ch'as trovava a na distansa conossùa e ël moment ch'as na sentìa ël tron. A pòrto sò nòm Nùmer ëd Mersenne. Euvre prinsipaj Harmonie universelle (1636-1637). Cogitata physico-mathematica (1644).