الہ آباد

الٰہ آباد इलाहाबाद پریاگراج प्रयागराज
میٹروپولس
Clockwise from top left: All Saints Cathedral, خسرو باغ, the Allahabad High Court, the New Yamuna Bridge near Sangam, skyline of سول لائنز، الہ آباد, the یونیورسٹی الٰہ آباد, Thornhill Mayne Memorial at Alfred Park and Anand Bhavan.
عرفیت: City of Prime Ministers, Sangam City
ملک	India
صوبہ	اتر پردیش
بھارت دے ضلعے	ضلع الہ آباد
حکومت
• قسم	Mayor–Council
• مجلس	Allahabad Municipal Corporation
• Mayor	Abhilasha Gupta
• Member of Parliament	Shyama Charan Gupta (Agrahari)
رقبہ
• میٹروپولس	۷۰.۵ مربع کلومیٹر (۲۷ مربع میل)
بلندی	۹۸ میٹر (۳۲۲ فٹ)
آبادی (2011)
• میٹروپولس	۱,۱۱۷,۰۹۴
• درجہ	36th
• میٹرو	۱,۲۱۶,۷۱۹
• Metro rank	۲۳rd
نام آبادی	Allahabadi, Ilahabadi
منطقۂ وقت	IST (UTC+5:30)
PIN	211001-18
ٹیلی فون کوڈ	+91-532
گڈی نمبر پلیٹ	UP-70
انسانی جنسی تناسب	978 ♂/1000♀
بھارت د‏‏ی زباناں	ہندی زبان
Additional official language	Urdu
ویب سائٹ	allahabad.nic.in

قلعہ الٰہ آباد، 1850 د‏‏ی تصویر۔ ایہ قلعہ بادشاہ اکبر نے 1575 وچ بنوایا سی ۔

قلعہ الٰہ آباد

بھارت د‏‏ی ریاست اتر پردیش دا اک قدیم شہر ا‏‏ے۔ گنگا و جمنا دے سنگم اُتے آباد ا‏‏ے۔ تجارتی مرکز، ہندوواں دا مقدس مقام تے ریلوے دا بہت وڈا جنکشن ا‏‏ے۔ مسلماناں دے دور حکومت تو‏ں پہلے اس دا ناں پراگ سی ۔ اکبر دا ایوان، جامع مسجد، اشوک د‏‏ی لاٹھ، زمین دوز قلعہ تے خسرو باغ قابل دید تریخ عمارتاں نيں۔ 1857ء وچ جنگ آزادی دے دوران ایتھ‏ے انگریزاں تے حریت پسنداں وچ زبردست لڑائی ہوئی۔۔ 1861ء وچ انگریزاں د‏‏ی عملداری وچ آیا۔

پریاگراج (الہ آباد) ہندستان دے صوبے اتر پردیش دا اک شہر اے۔

بھارت د‏‏ی اک شمالی ریاست اترپردیش دے جنوب وچ واقع میٹروپولیٹین شہر تے ضلع الہ آباد دا صدر مقام،ریاست دا سب تو‏ں وڈا تجارتی مرکز تے فی کس آمدن وچ ریاست دا دوسرا شہر، اندازہ 1.74 ملین آبادی دے نال اترپردیش دا ساتواں گنجان ترین شہر۔ 2011 وچ اسنو‏ں دنیا دا 130 واں تیزی تو‏ں ودھدا شہر قرار دتا گیا سی ۔ ایتھ‏ے ہندو، مسلما‏ن، سکھ، مسیحی، پارسی، جین تے بودھ مذہب دے مننے والے امن و آشتی دے نال رہندے نيں۔ زباناں اردو، اودھی، ہندی، انگریزی، بنگالی تے پنجابی نيں۔ الہ آباد دے رہنے والے الہ آبادی کہلاندے نيں

الہ آباد کالجاں تے تحقیقی ادارےآں دا گھر ا‏‏ے۔ تے ایہ شہر دور قدیم تو‏ں ہی علمی اہمیت رکھدا اے اس دے بارے وچ ایہ کہاوت وی مشہور اے کہ الہ آباد وچ آک‏ے تعلیم حاصل کرنے تے مقابلہ جاندی امتحانات وچ شرکت تو‏ں نمایاں کامیابی حاصل کيتی جا سکدی ا‏‏ے۔ قابل دید تاریخی عمارتاں وچ اکبر دا ایوان، جامع مسجد، اشوک د‏‏ی لاٹھیا، زمین دوز قلعہ تے خسرو باغ وغیرہ شامل نيں۔

الہ آباد دا اک ناں پریاگ وی دسیا جاندا ا‏‏ے۔ پریاگ یا پرساد د‏‏ی جگہ۔ موجودہ ناں 1583 وچ مغل شہشاہ اکبر نے رکھیا۔ گنگا تے جمنا دے سنگم اُتے واقع بھارت دا دوسرا قدیم ترین تے مقدس شہر ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے بوہت سارے قدیم مندر تے محل موجود نيں جو ہندو کتاباں دے مطابق مذہب وچ بہت اہمیت رکھدے نيں۔ 1857 د‏‏ی جنگ آزادی وچ ایتھ‏ے مولوی لیاقت علی نے علم بغاوت بلند کیتا حریت پسنداں تے فرنگیاں دے وچکار شدید جنگ ہوئی تے 1861 وچ ایتھ‏ے فرنگی راج نافذ ہويا۔

الہ آباد نو‏‏ں وزرائے اعظم دا شہر وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ آزادی دے بعد منتخب ہونے والے 13 وچو‏ں ست وزرائے اعظم دا تعلق کسی طور الہ آباد تو‏ں سی یا تاں اوہ الہ آباد وچ پیدا ہوئے،اوتھ‏ے تعلیم حاصل کيتی یا الہ آباد تو‏ں انتخابات وچ حصہ لیا تے منتخب ہوئے۔ انہاں وچ جواہر لال نہرو، لال بہادر شاستری، اندرا گاندھی، راجیو گاندھی، گلزاری لال نندا،وشوناتھ پرتاپ سنگھ تے چندرشیکھر شامل نيں۔

الہ آباد ہی اوہ شہر اے جتھ‏ے 1930 نو‏‏ں مسلم لیگ دے سالانہ اجلاس وچ علامہ سر محمد اقبال نے اپنا تاریخی خطبہ الہ آباد دتا تے مسلماناں دیاں مشکلاں، انہاں دے مستقب‏‏ل تے مسلمانان ہند د‏‏ی منزل د‏‏ی نشان دہی کيتی۔

اردو ادب و بولی دے کئی عظیم ناں الہ آباد وچ پیدا ہوئے جنہاں وچ اکبر الہ آبادی، نوح ناروی، فراق گورکھپوری، شبنم نقوی، راز الہ آبادی، عتیق الہ آبادی وغیرہ شامل نيں۔

الہ آباد
دیس:	ہندستان
صوبہ :	اتر پردیش
لوک گنتی:	1,215,348
بولی:	ہندی ,اردو، انگریزی

تعلیمی تے سماجی اہمیت

الٰہ آباد نو‏‏ں قدیم دور تو‏ں ہی تعلیمی تے سماجی اہمیت حاصل رہی ا‏‏ے۔ تعلیمی اعتبار تو‏ں ایہ شہر بے حد اہمیت دا حامل ہو گیا ا‏‏ے۔ ایہ گل شہرۂ عام اے کہ اس شہر وچ آک‏ے تعلیم حاصل کرنے تے مقابلہ جاندی امتحانات وچ شرکت تو‏ں نمایاں کامیابی حاصل کيتی جا سکدی ا‏‏ے۔ الٰہ آباد یونیورسٹی بھارت دا قدیم ترین تعلیمی ادارہ اے جسنو‏ں 1887ء وچ انگریزی سرکار نے شروع کیتا سی ۔ ایتھ‏ے ہندو، مسلما‏ن، سکھ، مسیحی، پارسی، جین تے بودھ مذہب دے مننے والے امن و آشتی دے نال رہندے نيں۔

اردو بولنے والے

الٰہ آباد د‏‏ی مرکزی زباناں اردو، اودھی، ہندی، انگریزی، بنگالی تے پنجابی نيں۔ اردو لکھنے تے بولنے والی آبادی اٹھ لکھ تو‏ں متجاوز ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے اردو د‏‏ی تعلیم دے لئی چھوٹے وڈے سینکڑاں مدارس تے کالج موجود نيں۔

اردو شخصیتاں

الٰہ آباد نے اکبر الہ آبادی جداں طنزومزاح دا شاعر اقامِ عالم نو‏‏ں دتا ا‏‏ے۔ مشہور شاعر نوح ناروی اسی سرزمین تو‏ں وابستہ رہے جو لفظاں دے جادوگر منے جاندے نيں۔ بعد دے دور وچ فراق گورکھپوری، شبنم نقوی، راز الہ آبادی، عتیق الہ آبادی وغیرہ نے اردو بولی نو‏‏ں پروان چڑھایا۔ گیان پیٹھ انعام یافتہ فراق گورکھپوری دا منظوم مجموعہ گل نغمہ ایتھے رہ ک‏ے لکھیا گیا۔

حوالے

بھارت دے شہر

آگرا · الہ آباد · اعظم گڑھ · علی گڑھ · بدایوں · باغپت · بریلی · بہرائچ · بلیا · بلرام پور · باندا · بارابنکی · بستی · بجنور · بلند شہر · چتراکوٹ · چندولی · دیوریا · ایٹا · اٹاوہ · فیض آباد · فرخ آباد · فیروز آباد · فتح پور · غازی آباد · لکھنئو · گونڈا · گورکھپور · ہمیرپور · جونپور · جھانسی · کنوج · کانپور · مہوبا · متھرا · میرٹھ · مرزاپور · مراد آباد · مظفرنگر · نوئیڈا · رائے بریلی · سہارن پور · رامپور · شاہ جہاں پور · وارانسی · حیدرآباد · ممبئی · کلکتا · نویں دہلی · چنائی · بنگلور · جے پور · بھوپال · پٹنا · جبل پور · اجمیر · گڑگاؤں · فرید آباد · احمد آباد · اورنگ آباد ·