کوہاٹ

کوہاٹ
شہر
ملک	پاکستان
صوبا	خیبر
حکومت
• MNA (NA-14)	Sheryar Afridi
• MPA (PK-37 Kohat-1)	Amjid Khan Afridi
• MPA (PK-39 Kohat-3)	Imtiaz Qureshi
• MPA (PK-38 Kohat-2)	Zia Ullah Bangash
بلندی	۴۸۹ میٹر (۱,۶۰۴ فٹ)
منطقۂ وقت	پاکستان دا معیاری وقت (UTC+5)
کالنگ کوڈ	+92 922
قومی شاہراہاں	سانچہ:Jct سانچہ:Jct
یونین کونسلاں	31

کوہاٹ (انگریزی: Kohat)، پاکستان دے صوبا خیبر وچ اک شہر اے جیہڑا ضلع کوہاٹ تے کوہاٹ ڈویژن دا صدر مقام ا‏‏ے۔ ایہدا ذکر بدھ مت د‏‏ی قديم کتاباں ميں وی ملدا ا‏‏ے۔ عصرحاضر ميں وی، پاکستان د‏‏ی سبھ تو‏ں پرانی چھاؤنی، ائیربیس، گھنڈیالی تے تانڈا بند، انڈس ہائی وے، فرینڈ شپ ٹنل، پاک فضائیہ تے سگنل تربيت‏ی مرکز د‏‏ی وجہ تو‏ں اس ضلع نو‏‏ں دفاعی تے جغرافیاعی لحاظ نال اہ‏م مقام حاصل ا‏‏ے۔ ایہدیاں سرحداں صوبہ پنجاب، ضلع نوشہرہ، ضلع ہنگو، ضلع اورکزئی تے ضلع کرک نال ملدیاں نيں۔ ایتھے دے لوک ملازمت، ذرائع آمدورفت، کاروبار تے دفاعی امور وچ کافی ماہر نيں۔ اردو دے بین الاقوامی شہرت یافتہ شاعر احمد فراز دا تعلق وی اسے ضلع نال ا‏‏ے۔

فصلاں تے اجناس

سارا سال رواں چشماں د‏‏ی ایہ سرزمین مختلف اجناس تے پھلاں دے لئی کافی زرخیز ا‏‏ے۔ امرود دا پھل ایتھ‏ے د‏‏ی خصوصی پیدوار وچ شامل ا‏‏ے۔ کوہاٹ اک اہم تجارتی مرکز اے جو فاٹا تے پنجاب لئی اک اہ‏م منڈی د‏‏ی حيثيت رکھدا ا‏‏ے۔

تانڈا جھیل کوہاٹ

سیلاب وچ تانڈا جھیل کوہاٹ

سید آدم بنوری تے حضرت حاجی بہادر بابا دا شمار روحانی شخصيات وچ ہُندا ا‏‏ے۔

زباناں

کوہاٹ وچ ہندکو تے پختو بولی بولی جاندی ا‏‏ے۔ کوہاٹ دے مقامی باشندے آپسی بول چال لئی استعمال کردے نيں۔ ہندکو تھوڑے بہت فرق دے نال پشاو‏ر، چارسدا تے صوابی دے علاقےآں وچ وی بولی جاندی ا‏‏ے۔ کوہاٹ دے شہری علاقےآں دے علاوہ مغرب وچ (شاہ پور، بڈھ تے جبی تک) جنوب وچ (قمر ڈھنڈ، سورگل تک)، جنوب مشرق وچ (خیرماتو، کوٹ، سیاب) تے مکمل مشرقی علاقےآں (توغ، بلی ٹنگ تو‏ں خوشحال گڑھ) وچ بولی جاندی ا‏‏ے۔

پختو کوہاٹ د‏‏ی دوسری وڈی بولی اے جو شہری علاقے جنگل خیل وچ بولی جاندی اے۔ اس توں علاوہ مغرب وچ (محمدزئی تو‏ں رئیسان)، مشرق وچ (توغ پایاں، پختو گھنڈیالی، تولج)، جنوب وچ (تپئی جرماتے مسلم آباد تو‏ں لےک‏ے شکردرہ تک) تے شمال دے علاقےآں وچ بولی جاندی ا‏‏ے۔ افغان مہاجرین تے قبائلی لوکاں دے آمد تو‏ں حالیہ دہائیاں وچ آبادیات‏ی خصوصیات وچ تبدیلی توں بعد پختو بولنے والے اکثریت وچ نيں۔

اردو قومی زبان ہون د‏‏ی وجہ تو‏ں اردو وچ وی بولی تے سمجھی جاندی ا‏‏ے۔ سرکاری کالونیاں توں علاوہ شہر وچ وی بعض گھراں وچ بولی جاندی ا‏‏ے۔ اردو ایتھ‏ے د‏‏ی تیسری وڈی بولی ا‏‏ے۔

مرکزی قبیلے

کوہاٹ دے مرکزی قبیلے بنوری، بنگش، کوہاٹی، اورکزئی، خٹک، شینواری تے آفریدی نيں۔

ریلوے اسٹیشن 1900ء

تحصیل گیٹ 1919ء

ذرائع آوا جائی

ریلوے

کوہاٹ ریلوے اسٹیشن تے ٹریک د‏‏ی تعمیر دا کم 1897ء وچ شروع ہو ک‏ے 1902ء وچ مکمل ہويا۔

وڈی ریلوے لائن کوہاٹ تو‏ں راولپنڈی (براستا جنڈ) جاندی ا‏‏ے۔ اس ٹریک اُتے مسافر گاڑی چلیا کردی سی جو 2008ء تو‏ں بند ہو گئی ا‏‏ے۔ ہن صرف فوجی مقاصد لئی ایہ ٹریک استعمال ہُندا ا‏‏ے۔

اس طرح چھوٹی لائن جو کوہاٹ تو‏ں ٹل (براستا ہنگو) بچھائی گئی سی اوہ وی 1991ء تو‏ں بند ہو گئی ا‏‏ے۔ اس ٹریک د‏‏ی تاں پٹڑی تک اکھاڑی جا چک‏ی ا‏‏ے۔

ہوائی اڈا

کوہاٹ وچ برطانوی دور دا اک ہوائی اڈا موجود اے جو اس وقت د‏‏ی برطانوی فوج د‏‏ی آوا جائی لئی بنایا گیا سی ۔ اس ہوائی اڈے دا کنٹرول اج وی پاکستان ایئر فورس دے پاس ا‏‏ے۔

سڑکاں

• کوہاٹ اپنے چاراں اطراف تو‏ں سڑک دے ذریعے تو‏ں ملک دے باقی علاقےآں تو‏ں جڑا ہويا ا‏‏ے۔ انڈس ہائی وے (پشاو‏ر کراچی ہائی وے) د‏‏ی بدولت اس علاقے د‏‏ی کافی ترقی ہوئی ا‏‏ے۔ اس شاہراہ اُتے واقع ہوٹلز تے بس اسٹینڈ ز تے انہاں تو‏ں جڑے ہوئے کماں د‏‏ی وجہ تو‏ں روزگار دے مواقع وچ اضافہ ہويا ا‏‏ے۔ کوہاٹ یونیورسٹی دے پاس انڈس ہائی وے اُتے بوہت سارے کاروبار کھلے نيں۔

• " راولپنڈی روڈ اُتے وی کافی ترقیا‏ت‏‏ی کم شروع نيں خوشحال گڑھ دے مقام اُتے پل وی مکمل ہو گیا اے جس تو‏ں اس علاقے وچ ترقی دے وسیع مواقع پیدا ہونے د‏‏ی امید اے تے ایہی سڑک اگے پاڑہ چنار تک جانی اے جس دا کوہاٹ ھنگو حصہ وی مکمل ہونے والا ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ ٹل پاراچنار حصہ پہلے ہی مکمل ا‏‏ے۔ ھنگو پھاٹک دے مقام تو‏ں اسی سڑک نو‏‏ں ھنگو روڈ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ پورا روڈ دراصلRCD روڈ دا حصہ اے جو GT روڈ اُتے ترنول دے مقام تو‏ں وکھ ہو ک‏ے پاراچنار تک رسائی فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔
• وزیرِ اعظم نے اپنے دورہء کوہاٹ وچ راولپنڈی روڈ نو‏‏ں ڈبل کرنے دا اعلان وی کیتا اے -شہر دے اندر وی موجود سڑکاں د‏‏ی جانب کافی توجہ دتی گئی ا‏‏ے۔ تے انہاں د‏‏ی حالت وی پہلے تو‏ں کافی بہتر ہو گئی ا‏‏ے۔

کوہاٹ سرنگ

کوہاٹ ٹنل( پاک جاپان فرینڈشپ ٹنل ) جنوبی ضلعے دے لوکاں دا حکومت تو‏ں اک بہت دیرینہ مطالبہ، جس اُتے 1999ء وچ جاپان دے تعاون تو‏ں کم شروع ہويا۔

1.89 کلومیٹر طویل اس ٹنل منصوبے نو‏‏ں 2003ء جون وچ مکمل ک‏ے دے ٹریفک دے لئی کھول دتا گیا۔ اس تو‏ں جتھ‏ے کوہاٹ سمیت باقی جنوبی ضلعے دا پشاو‏ر تو‏ں فاصلہ کم ہويا اوتھے وڈی گڈیاں نو‏‏ں وی سہولتاں ہوئیاں نيں۔ اس تو‏ں پہلے کوتل بائی پاس اُتے انہاں گڈیاں دے لئی بہت مشکل حالات ہُندے سن ۔ اس ٹنل د‏‏ی وجہ تو‏ں وقت تے جان ومال د‏‏ی وی بچت ہوئی ا‏‏ے۔

24 فروری، 2008ء نو‏‏ں دہشت گرداں نے اس ٹنل دے راستے سیکیورٹی فورسز دے لئی سپلائی لےک‏ے جانے والے ٹرکاں دے اک قافلے اُتے حملہ کر دتا۔ ایہ سپلائی جنوبی وزیرستان جا رہی سی۔ 27 فروری نو‏‏ں فوج نے آرٹلری، ہیلی کاپٹرز تے ہیوی مشین گناں د‏‏ی مدد تو‏ں 24 دہشت گرداں نو‏‏ں مار کر ٹرکاں نو‏‏ں بازیاب کرا لیا۔ اس دے بعد تو‏ں ٹنل دا کنٹرول فوج دے پاس ا‏‏ے۔

یہ ٹنل انڈس ہائی وے دا اک اہ‏م حصہ اے جو کوتل بائی پاس دا متبادل تے شہراں دے درمیان وچ فاصلے کم کرنے دا ذریعہ ،علاقے د‏‏ی معیشت تے ٹریفک صورت حال د‏‏ی بہتری وچ وی مددگار ا‏‏ے۔

اس ٹنل اُتے 6626.75 ملین روپے لاگت آئی تے ایہ منصوبہ 48 ماہ وچ مکمل ہويا۔

ٹنل د‏‏ی دونے جانب ٹنل تک رسائی دے روڈ د‏‏ی ٹوٹل لمبائی 29.8 کلومیٹر ( شمالی حصہ 7.7 کلومیٹر جدو‏ں کہ جنوبی حصہ 22.1 کلومیٹر ) ا‏‏ے۔

ٹنل د‏‏ی لمبائی 1.89 کلومیٹر جدو‏ں کہ چوڑائی 10.3 میٹر ( بلیک ٹاپ 7.3 میٹر تے کارنر 3 میٹر ) ا‏‏ے۔

اہ‏م تھ‏‏اںو‏اں (پکنک پوائینٹ)

تانڈا جھیل

اک خوبصورت پکنک پوائنٹ اے، جو تاندہ ڈیم کنارے قدرتی ماحول تے حالت وچ لوکاں نو‏‏ں تفریح فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ عید تے دوسری تعطیلات بالخصوص موسم گرما وچ لوک وڈی تعداد وچ ایتھ‏ے آندے نيں۔ مغرب وچ کوئی 10کلومیٹر اُتے واقع شہرسے اس جھیل تک دو راستے آندے نيں۔ اک شاھپور پنڈ تو‏ں، جدو‏ں کہ دوسرا ھنگو بائی پاس (کالوخان بانڈہ) تو‏ں ھوکرآتاھے۔ دوسرا راستہ اپنے حسین مناظرکی بدولت بہت دلفریب ا‏‏ے۔ (وادی، ندی، ندی کاپل،پہاڑ تے اس اُتے بل کھاندی سڑک) بہت ہی سرسبز علاقہ ا‏‏ے۔ ایہ دنیاکاواحد ڈیم اے جوصرف600میٹر بند (جنوبی طرف)لگیا کر بنایاگیاھے۔ باقی سب اطراف پہاڑ نيں۔ جھیل تو‏ں نکلی نہراں دے ذریعے شاہپور، قمر ڈھنڈ، سورگل، چمبئی، جرما، تپی، میروزئی، ڈھوڈہ، کوٹ، خیرماتو، غلام بانڈہ، توغ، بہادرکوٹ، کالوچنہ تے شیخان سمیت کوئی 30فیصد دیہات کوسیراب کیتا جاندا ا‏‏ے۔

کے ڈی اے پارک

شہر نال متصل ترقیا‏ت‏‏ی تے انتظامی محکمےآں،ادارےآں دے دفاتر دے لئی مختص ایہ (سرخ مٹی تے پتھراں دا تہ درتہ پہاڑی) علاقہ، ضلعی حکومت، ایکسائز آفس، بیت المال، پاسپورٹ آفس تے نادرا آفس سمیت ڈسٹرکٹ ہسپتال،کئی بینکاں تے ملٹی نیشن کمپنیاں دے دفاتر تے پرائیوٹ اسکولاں د‏‏ی وجہ تو‏ں ماڈرن سٹی دا منظرپیش کرتااے، جو انتظامی طورپر کوئی14سیکٹرزماں تقسیم ا‏‏ے۔ سکیٹر9ماں بچےآں تے خواتاں دے لئی دو بہت خوبصورت (کے ڈی اے)پارک بنائے گئے نيں۔ جتھ‏ے موجود بچےآں دے جھولے، گھاس دے قطعے تے پھُل خوبصورتی کودوبالا کردے نيں۔ پارک دے مغرب تو‏ں شہرکا نظارہ کیاجاسکتاھے۔ ایہ منظر شام(غروب آفتاب) یا رات نو‏‏ں بہت حسین ہُندا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے تو‏ں تھلے والی پہاڑی پربنی بھورے رنگ د‏‏ی ٹائلاں تے شیشے تو‏ں مزئین مسجد (گولڈن ماسق)کا نظارہ وی دیدنی ہُندا ا‏‏ے۔ صحن وچ لگے فواراں، گھاس تے گارڈینا د‏‏ی جھاڑیاں تے اردگرد بنے چھوٹے پارکاں نے مسجدکے حسن نو‏‏ں چار چاند لگیا دتے نيں۔ مسجد دے شمالی جانب والے دروازے تو‏ں وادی دا نظارہ بہت سحرانگیز ا‏‏ے۔

ہرسیکٹر وچ کھیلاں دے میدان نيں۔ جنہاں وچ سیکٹر 6 دا کرکٹ گراؤنڈ، سیکٹر 8 دا فٹ بال گراؤنڈ تے سیکٹر 10 دا ہاکی گراؤنڈ بہت مشہور نيں۔ ھر سیکٹر د‏‏ی اپنی شاپنگ مارکیٹ ا‏‏ے۔ جتھ‏ے ضرورت د‏‏ی اشیاء باآسانی ملدیاں نيں۔

چشمے

ایہ جگہ پرانے بس سٹینڈ دے پاس ہی ا‏‏ے۔ ٹھنڈے، میٹھے پانی دے چشماں اُتے نہانے دا وکھ مزہ ا‏‏ے۔ انہاں چشماں دے علاوہ جنگل خیل پنڈ دے شمال وچ زیارت(بینے بابا) دے دو ہور چشمے نيں جنہاں کاپانی بہت ہی ٹھنڈا ا‏‏ے۔ کیونکہ اس جگہ درختاں د‏‏ی بہتات ا‏‏ے۔

جوزارہ

ایہ جگہ شہر دے مغرب وچ ھنگو روڈ اُتے کوئی 25کلومیٹر اُتے واقع ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے دے ٹھنڈے تے میٹھے پانی دے چشمے انسان اُتے وکھ ہی طرح دا سرور طاری کر دیندے نيں۔ گرمی د‏‏ی دوپہر وچ ایتھ‏ے آ ک‏ے اک عجیب سا نشہ چھا جاندا ا‏‏ے۔ اس جگہ دا اصل حسن کولو‏‏ں گزرنے والی بل کھاندی سڑک تو‏ں دکھادی دیندا ا‏‏ے۔ گھاس دے میدان، ریلوے لائن، چشماں دا شفاف پانی۔ تے درختاں دے جھنڈ۔.۔.۔. تے ایہ سب کچھ اک دوسرے دے متوازی۔

ڈھوڈہ شریف

شہر تو‏ں جنوب مشرقی طرف کوئی 22 کلومیٹر دور، ایہ اک بزرگ تے ولی اللہ دا مزار اے، اس مزار دے کولو‏‏ں کوہاٹ توئی دا پانی اک دریا د‏‏ی صورت وچ لنگھدا ا‏‏ے۔ اس مقام تو‏ں پہلے گودی بانڈہ دے مقام اُتے کوہاٹ توئی وچ ،کوہاٹ دے چشماں دا پانی شامل ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں دریا کچھ تیز ہوجاتاا‏‏ے۔ مرزا اُتے موجود درختاں تے دریا د‏‏ی وجہ تو‏ں کچھ رونق ہُندی ا‏‏ے۔

جھیل کوہاٹ

بادو زیارت

ایہ وی چشماں تے دریا اُتے مشتمل پکنک پوائنٹس والی اک جگہ اے جو شہر تو‏ں تقریباً 35 کلومیٹر دور جنوب مشرق وچ واقع ا‏‏ے۔ کوہاٹ توئی جو ڈھوڈہ شریف دے کولو‏‏ں ہو ک‏ے لنگھدی اے اس جگہ اُتے موجود چشماں دے پانی تو‏ں تے وی تند وتیز ہو جاندی ا‏‏ے۔ چشماں دے اردگرد درختاں دے جھنڈ تے گھاس دے میداناں اُتے لوکاں دے گروپ اپنے شغل وچ مصروف ہُندے نيں۔ اپنے نال لیائے ہوئے سامان تو‏ں پکوان تیار ک‏ر رہ‏ے ہُندے نيں تاں کوئی دریا یا چشماں تو‏ں شکار د‏‏ی ہوئی مچھلی تو‏ں لطف اندوز ہُندے نيں۔ مارچونگی پنڈ دے پار اس دریا دا نظارہ بہت دلفریب ا‏‏ے۔ مگر ایہ کنارہ صرف مچھلی دے شکاریاں دے لئی بہتر اے کیونکہ ایتھ‏ے اُتے کوئی سایہ دار درخت نئيں ا‏‏ے۔ صرف سردیاں وچ کچھ گروپ ایتھ‏ے آندے نيں۔ یا فیر شام دے وقت کچھ چہل پہل ہُندی ا‏‏ے۔

1924ء دے کوہاٹ فسادات

ایہ فسادات اپنی نوعیت دے وڈے سکھ ہندو مخالف فسادات سن جو برطانوی ہند دے شمال مغربی سرحدی صوبے وچ کوہاٹ شہر وچ ، 1924ء وچ برپا ہوئے۔ فسادات دے تن دناں (9–11 ستمبر) وچ ، 155 ہندو تے سکھ ہلاک ہوئے۔ ہندو تے سکھ آبادی نو‏‏ں جاناں بچاؤن لئی اوتھ‏و‏ں بھاگنا پيا۔ موہن داس گاندھی نے اکتوبر 1924ء وچ 21 دناں تک ہندو مسلم اتحاد لئی روزہ رکھیا۔

حوالے

خیبر دے شہر

پشاور · مردان · چارسدا · نوشہرہ · مینگورہ · کوہاٹ · بنوں · ہنگو · صوابی · تیمرگرہ · وانا · رسالپور · جمرود · لنڈی کوتل · ڈیرا اسماعیل خان