میکس پلانک

میکس پلانک
جمن تھاں	{{{جمن تھاں}}}
جمن نی تاریخ	{{{جمن نی تاریخ}}}
دیس	جرمنی
ناگرکتا	{{{ناگرکتا}}}
کم	سینسدان، پروفیسر
سال سرگرم	{{{سال سرگرم}}}
گن	پلانک کانسٹنٹ، پلانک پاسچولیٹ تے کالی شے دی تابکاری دا قنون

میکس پلانک(23 اپریل 1858 -4 اکتوبر 1947) جرمن فزکس دا اک گرو سی۔ اودی کوانٹم تھیوری دی وجہ توں اونوں 20ویں صدی دے سب توں منے پرمنے سینسداناں چوں اک منیاں جاندا اے۔ اونوں 1918 چ فزکس وچ نوبل انعام دتا گیا۔

میونخ تے برلن توں پڑھن مگروں 1885 وچ کیل بلاوے تے گیا تے اوتھوں برلن گیا۔ دسمبر 1900 وچ اوہنے سائینسی دنیا نوں اک دلیر سوچ نال حیران کردتا جے چانن چھل دی انرجی لگاتار آن دے بجاۓ گٹھاں وچ نکلدی اے جنہاں نوں اوہنے کوانٹا دا ناں دتا۔ میکس پلانک دی ایہ سوچ اک نویں سائینس دا مڈھ رکھدی اے تے ایہ پرانی کلاسیکی سائینس توں وکھ سی۔ ایس دی نیو تے آئینسٹائن، نیلز بوہر تے ہور سینسدان اپنیاں سوچاں دی نیو رکھدے نیں تے اک نویں دنیا دا بوآ کھلدا اے۔

جیون

جم پل

میکس پلانک اک پڑھے لکھے ٹبر چ جمیا۔ اودے دادا تے پردادا گوٹنگن یونیورسٹی چ پروفسر سن تے اودا پیو کیل تے میونخ چ قنون دا پروفیسر سن تے اوہدا چاچا جج سی۔ میکس پلانک 23 اپریل 1858 نوں کیل، ہولسٹائن، جرمنی چ جمیا۔ اوہدے پیو دا ناں یولیس ولہلم پلانک تے ماں دا ناں ایما پاٹزگ سی۔ اوہدی ماں اوہدے پیو دی دوجی ٹبری سی تے پہلے ویاہ توں اوہدے دو پین پرا سن۔ اوہدا پورا ناں کارل ارنسٹ لڈوگ مارکس پلانک سی پر اوہ جدوں دس ورے دا سی تے اوہنے اپنے ناں مارکس نوں پلٹ کے میکس کرلیا تے فیر ایہ ای چلیا۔ اوہ اپنے کعر چ 6واں جواک سی۔

میونخ وچ پڑھائی:1867-1874

1867 چ اودا ٹبر میونخ آگیا تے اونے میکسیملن جمنیزیم سکول چ داخلہ لے لیا۔ اودے استاد ہرمن ملر نے اودے اتے خاص توجہ دتی تے اونوں ریاضی، فلکیات تے فزکس سکھائی۔ اوہ اک چنگا پڑھاکو سی تے اوہنوں استاد وی پسند کردے سن۔ ملر توں اوہنے انرجی دے بچاؤ دے قنون سکھے۔ اوہ سنگیت بنالیندا سی تے پیانو، وائلن، سیلو تے آرگن بڑے آر نال وجاندا سی۔ اوہ اوپرا تے گانے وی لخدا سی۔ پر فیر وی اونے سنگیت دی تھاں فزکس پڑن دا فیصلہ کیتا۔ اودے اک استاد فلپ فان جولی نے اوہنوں اے کیا جے فزکس چ ہر شے لبی جاچکی اے تے ایدے چ ہن کوئی نویں شے لبن جوگی نئیں۔ پلانک نے اے کیا جے اوہ کوئی نویں شے نیں لبنا چاندا اوہ فزکس دے مڈلے فنوناں نوں ای کھوجنا چاندا اے۔ اوسکر فان ملر، جرمن میوزیم دا موڈی وی اوہدے نال ای پڑھدا سی۔

میونخ تے برلن وچ پڑھائی:1874-1879

1874 چ اوہ میونخ یونیورسٹی چ پڑن پے گیا۔ ایتھے اونے جولی نال صرف اک تجربہ کیتا: گرم کیتی ہوئی پلاٹینیم وچوں ہائیڈروجن دا لنگانا۔ ۔ ایس مگروں اوہ تھیوریٹیکل فزکس ول مڑ گیا۔ اوہ میونخ 3 سال پڑدا ریا۔ 1877 دی بسنت وچ اوہ اٹلی پہاڑاں تے چڑھن سنگیاں نال گیا۔1877 وچ اک سال لئی پڑن برلن ٹر گیا۔ ایتھے ہرمن فان ہیلمہولٹز، گستاف کرچوف، کارل ویرشٹراس اودے گرو سن۔ ہیلمہولٹز نال اودی گوڑی یاری ہوگئی۔ ایتھے اونے روڈلف کلاسیس دیاں لکھتاں دی آپ پڑھائی کیتی تے گرمی تھیوری دی پڑھائی نوں اپنا پڑھائی ویڑہ چن لیا۔ اونے 1878 چ ڈگری لے لئی۔ کج چر اونے اپنے میونخ دے سکول چ میتھمیٹکس تے فزکس پڑھائی۔

میونخ تے کیل وچ لیکچرر:1880-1889

1878 چ

میکس پلانک نے جون 1880 چ اپنی تھیوری ایکویلبریم سٹیسٹس آف آئسوٹراپک باڈیز ایٹ ڈفرنٹ ٹیمریچرز (Equilibrium states of isotropic bodies at different temperatures) دتی۔ پلانک میونخ چ بنا پیسے لۓ استادی کیتی جدوں تک اونوں نوکری نا ملی۔ پہلے تے اونوں اکیڈیمک ٹولی چ کوئی پخھان ناں لبی پر اوہ گرمی تھیوری تے کم چ لگا ریا۔ اینوٹراپی تے کلازیس دے کم دے دوالے اودی سوچاں کم دیاں ریاں۔

اوہ اپریل 1885 چ کیل یونیورسٹی چ تھیوریٹیکل فزکس دا استاد لگ گیا۔ اینوٹراپی تے کم نوں ہور اگے ودایا۔ سوانتے ارہینیس، سویڈن دے اک سینسدان دے کم نوں اگے ودایا۔ چار وریاں دے اندر اونوں برلن یونیورسٹی چ کرچوف دی تھاں لب جاندا اے پر ایدے چ اودے پرانے استاد تے سنگی ہیلمہولٹز دا وی ہتھ سی۔ 1892 چ اوہ چ پورا پروفیسر بن جاندا اے۔ 1898 چ جرمن فزیکل سوسائیٹی دا صدر بن گیا۔ 1907 چ اونوں ویآنا چ پڑھان دا سدا آندا اے پر اوہ برلن ای ٹکیا ریا۔ 10 جنوری 1926 نوں اوہ رٹیر ہوجاندا اے۔

آئینسٹائن

1905 چ جدوں آئینسٹائن نے فزکس دے اک میگزین چ چھاپے تے پلانک نوں اک دم اوناں دی اہمیت دا اندازاہ ہوگیا۔ اوس ویلے آئینسٹائین ہلے گژنام سی اودی سپیشل تھیوری آف ریلیٹیوٹی نوں پلانک نے لوکاں چ عام کیتا۔ پلانک باجوں اے تھیوری جرمنی چ عام ہوئی۔ پلانک نیں آئینسٹائن دے ایس سوچ نوں ناں منیا ج چانن فوٹون ورگا وی ہوندا اے۔ 1910 دی سالوے کانفرنس چ آئنسٹائن ای چوگا ہویا جے ایس گل نوں منے۔ 1914 چ میکس پلانک نوں برلن یونورسٹی دا ڈین بنا دتا گیا تے ہن ایس جوگا سی جے آئینسٹائن لئی پروفیسری دا بندوبست کر سکے۔ دوویں گوڑے یار بن گۓ تے کٹھے موسیقی بجاندے سن۔ پہلی وڈی لڑائی چ اونے 93 سیانیاں دے اعلان تے دسخط کیتے۔ پہلی وڈی لڑائی مگروں

1907 چ اونوں ویانا چ بولتزمان دی جگہ دتی گئی پر اونے برلن چ رین دی خاطر اوہ ٹھکرا دتی۔ برلنچ اودے لیکچراں دا انگریزی چ ترمعہ کیتا گیا تے اوناں نوں کولمبیا یونیورسٹی نیویارک امریکہ چ پروفیسر ارنسٹ کیمٹن نے اپنے فزکس دے تجربیاں چ ورتیا۔

اوہ 10 جنوری 1926 چ برلن یونیورسٹی توں ریٹائیر ہوگۓ۔

ٹبر

میکس پلانک نے مارچ 1887 چ اپنی جمات دے اک سنگی دی بہن میری مرک نال ویاہ کر لیا اودے 4 بچے ایما کارل گرٹ تے ارون ہوۓ۔ برلن چ نوکری لبن تے اودا ٹبر برلن آگیا۔ اودا کعر دوجے پوفیسراں، گروواں تے سینسداناں دے کول سی۔ کئی جانے پچھانے سینسدان اودے کعر دا پھیرا لاندے ریندے سن جیناں چ آئینسٹائن وی ہے گا اے۔

کم

اونے کالی شے دی تابکاری دا مسئلہ حل کیتا جیڑا کے کئی دوجیاں آستے مسئلہ بنیا پیا سی۔ 1904 چ آینسٹائن نے اپنی ریلیٹوٹی دے تھویری دتی تے اونے سب توں پہلاں ایدی سچائی دسی تے اودے مشہوری دی وجہ توں اس تھیوری نوں مشہوری حاصل ہوئی۔ اس توں بعد اونے آئینسٹائن آستے نوکری دا بندوبست کیتا تے آئنسٹائین (1914) چ برلن آگیا تے اوہ دوویں بیلی بن گۓ۔

اعزاز

• پور لی میرٹ 1915
• فزکس چ نوبل انعام 1918
• لورینز میڈل 1927
• فرینکلن میڈل 1927
• میکس پلانک میڈل 1929
• کوپلے میڈل 1929

مرنا

پلانک دی بیوی 1922 چ مر گ‏ئی۔ اودا وڈا پتر 1916 چ جنگ چ ماریا گیا۔ اودیاں دوویں تیئاں وی مر گئیاں اودا نکا پتر ہٹلر نوں مارن دی کوشش چ پھڑیا گیا تے اونوں 1944 چ مار دتیا گیا اپنے پتر دے مرن تے اودا دل ٹٹ گیا تے اوہ 1947 چ مر گیا۔

بارلے جوڑ

کوپلے ٹکا لین والے (Copley Medallists)

جیمز کک · ہمفری ڈیوی · جارج اوہم · روڈلف کلاسیس · جوزف لسٹر · دمتری مندلیف · میچنیکوف · تھامسن · لورینٹز · ارنسٹ ردرفورڈ · ایلبرٹ آئینسٹائن · نیلز بوہر · جیمز چیڈوک · ہوورڈ فلورے · الساندرو وولٹا · میکس پلانک · رابرٹ براؤن · روڈلف ورچو · سٹیفن ہاکنگ

فزکس چ نوبل انعام لین والے

ولہیلم رونٹیگن · ہینڈرک لورینٹز · پیٹر زیمن · ہینری بیکرل · پیری کیوری · میری کیوری · لارڈ ریلے · فلپ لینارڈ · جے جے تھامسن · البرٹ اے مائیکلسن · گیبرل لپمان · کارل فرڈیننڈ براون‏ · مارکونی · یوہانس دائیڈیرک فان ڈی والز · ولیہلم ویین‏ · گستاف دالین · ھایک کامرلنگ اونس · میکس فان لائو · ولیم ہنری بریگ · ولیم لارنس بریگ · چارلس گلوور بارکلہ · میکس پلانک · یوہانز سٹارک · چارلس ایڈورڈ گیوم · ایلبرٹ آئینسٹائن · نیلز بوہر · رابرٹ اے ملیکنز · مان سیگباہن · گستاف ہرٹز · یان باپٹسٹے پیرن · آرتھر کومپٹن · چارلس تھامسن ریز ولسن · اون ولانز رچرڈسن · لوئی دوبروی · وینکٹا رامن · ورنر ہائسنبرگ · ارون شروڈنگر · پال ڈیراک · جیمز چیڈوک · کارل اینڈرسن · جارج پیجٹ تھامسن · اینریکو فرمی‏ · ارنسٹ لارنس‏ · اٹو سٹرن‏ · ولفگانگ پالی‏ · پرسی برجمین · ایڈورڈ وکٹر ایپلٹن‏ · پیٹرک بلیکٹ · ہائیڈکی یوکاوا · سیسل فرینک پاول‏ · جان کوککرافٹ · ارنسٹ والٹن · فیلکس بلوخ · ایڈورڈ ملز پرسل · فرتس زرنائیک · میکس بورن · والتھر بوتھے · ولیس لیمب · پولیکارپ کش · جان بردین · والٹر بریٹمین · والٹر بریٹمین · چین ننگ یانگ  · سنگ-ڈاؤ لی · پاول چرنکوف  · الیا فرینک · جان بردین · والٹر بریٹمین · ولیم شوکلے · چین ننگ یانگ  · پاول چرنکوف  · الیا فرینک · ایمیلیو سیگرے · اون چیمبرلین ‏  · ڈونلڈ گلاسر · ڈونلڈ گلاسر  · لیو لنداؤ · یوجین وگنر  · ماریا گوپرٹ مائر · ہانز جنسن ‏ · الیگزنڈر پروخروف · ہانز جنسن ‏ · چارلس ٹاؤنز · سن اتیرو ٹوموناگا · جولین شونگر · رچرڈ فائنمین · ایلفرڈ کیسلر · ہانز بیتھے · لوئیس الوارز · ہنس الفوین · لوئیس نیل · سرگ ہاروش · ڈیوڈ وائنلینڈ  · شوجی ناکامورا  · اسامو آکاساکی  · ہیروشی آمانو