پریسٹینا
| راجگڑھ شہر
پریسٹینا Pristina 
| ||||||||||||||||||||
پریسٹینا دکھنی یورپ دے اک دیس کوسوو دا راجگڑھ تے سب توں وڈا شہر اے نال ای نال ایہ اس ناں دی میونسپلٹی تے ضلعے دا وی راجگڑھ اے ۔ 2011 دی گنتی باجون اکتھے 2،00،000 لوک وسدے نیں۔
13ویں صدی وچ پریسٹینہ اک راجگڑھ سی۔ 1389 وچ کوسوو دی لڑائی مگروں ایہ تھاں تے کوسوو ترکاں ہتھ لگے تے ویلے نال ایتھے دے لوک مسلمان ہوندے گۓ۔ 1918 وچ ایہ یوگوسلاویہ دی بادشاہت دا اک انگ سی۔بعد چ ایہ شہر یوگوسلاویہ اشتراکی لوکراج چ شامل رہیا تے یوگوسلاویہ دے ٹٹن مگروں کوسوو نے اپنی آزادی دا اعلان کیتا پر سربیا نے ملوزوری اس علاقے اتے مل ماری رکھیا ۔ 17 فروری 2008 نوں کوسوو دی ازادی نال پریسٹینا ایدا راجگڑھ بن گیا۔
2011ء دی جنگننا (مردم شماری) چ پریسٹینا دی لوک گنتی 1،98،000 (~2،00،000) سی ۔[۱]
شہر دی آبادی چ وڈی گنتی البانوی لوک نیں ، تے گھٹ گنتیاں چ بوسنیاک ، روما تے دوجے نیں ۔ ایہ کوسوو دا انتطامی ، رہتلی تے تعلیمی مرکز اے ۔ شہر دا وڈا تعلیمی مرکز پریسٹینا یونیورسٹی اے تے آواجائی لئی شہر چ پریسٹینا انٹرنیشل ایئرپورٹ اے ۔
ناں
سودھوشہر دا ناں سلاوی بولی دے لفظ *Prišьčь توں نکلیا اے ، جہڑا کہ ذاتی ناں *Prišьkъ دی پوزیسسو ایڈحیکٹیو شکل اے ،پرانی پول بولی دا ذاتی ناں Parzyszek اسدی ادھارن اے ۔ شہر دے واسی اپنے آپ نوں گھیگ البانوی چ Prishtinali یاں سربی بولی چ Prištevci (Приштевци) اکھواندے نیں ۔
تریخ
سودھوداردانی ویلہ چوتھی توں دوجی صدی ق م
رومی لوکراج/ رومی سلطنت 168 ق م—330ء
بازنطینی سلطنت 330ء—850ء
پہلی بلغاری سلطنت 850—1018
بازنطینی سلطنت c.1018—1040
پیٹر دیلیان (بلغاریہ) 1040—1041
بازنطینی سلطنت 1041—1072
قسطنطین بودن (بلغاریہ) 1072
بازنطینی سلطنت 1072—1180
وڈا سرب راجواڑا 1180–1217
دوجی بلغاری سلطنت 1218-1241
سربیا 1241–1389
سلطنت عثمانیہ 1389-1689
مقدس رومی سلطنت 1689-1690
سلطنت عثمانیہ 1690-1912
سربیا بادشاہت 1912-1915
بلغاریہ بادشاہت 1915-1918
سربیا بادشاہت 1918
Yugoslavia 1918-1941
البانیا بادشاہت (اٹلی بادشاہت) 1941–43
البانیا بادشاہت (نازی جرمنی) 1943–44
یوگوسلاویہ دی آزادی دی قومی کمیٹی 1944-1945
وفاقی اشتراکی لوکراج یوگوسلاویہ 1945-1992
سربیا تے مونٹینیگرو 1992-1999
اقوام متحدہ 1999–2008
کوسوو 2008–ہن تک
مڈھلی تریخ
سودھوپرانی تریخ
سودھوشروعاتی عثمانی ویلہ
سودھوشروع دے عثمانی ویلے چ اسلام اک شہری معاملہ سی تے ایہ ہولی ہولی شہراں چ وسوں باہجھوں پھیلیا ۔ پاندھی لکھاری اولیاء چلبی نے 1660ء دے دہاکے چ شہر ویکھیا تے اوہ پریسٹینا دے باغ تے تاکستان ویکھ کے بوہت متاثر ہویا ۔ اوس ویلے پریسٹینا ویچیتیرین سنجاک دا حصہ سی تے اس چ وسن آلے 2،000 ٹبر سلطنت عثمانیہ دے امن تے استحکام دے مزے لے رہے سن ۔ معاشی جیون گیلڈ سسٹم (esnafs) راہیں کنٹرول کیتا گیا سی ۔ مذہبی جیون اتے مذہبی تنظیماں دا اثر سی جہڑیاں اکثر مسیتاں یاں فوارے اسار دیاں سن یاں فیر غریباں دی مدد کر دیاں سن۔
آسٹری ترک لڑائی
سودھوعثمانیاں دا زوال تے بلقان لرائی
سودھوپریسٹینا دوجی وڈی لڑائی مگروں
سودھوپریسٹینا کوسوو دی لڑائی چ تے مگروں
سودھوجغرافیہ
سودھوپریسٹینا 42° 40' 0" شمال تے 21° 10' 0" مشرق جیوگرافیکل کوارڈینیٹس اتے واقع اے تے 572 مربع کلومیٹر تھاں گھیرے ہوئےاے۔ ایہ کوسوو دے اتلے چڑھدے حصے چ گولیاک پہاڑاں نیڑے وس ریا اے ۔ پریسٹینا توں کئی کلومیٹر دور کوسوو دے دکھن چ واقع شار پہاڑاں دا وی ودھیا نظارا کیتا جا سکدا اے ۔ پریسٹینا دو وڈے شہراں اوبیلیج تے کوسوو پولے لاگے واقع اے ۔ اصل چ پریسٹینا پچھلے کجھ ورہیاں توں کافی ودھیا تے ایہ کوسوو پولے نال مل گیا ۔جھیل بادوواج شہر دے دکھن چ کجھ کلومیٹر دی دوری اتے واقع اے ۔ ہن شہر دے وشکاروں کوئی دریا نئیں لنگھدا پر پہلے اک دریا سی ۔ ہن ایہ دریا انڈرگراؤنڈ سرنگاں راہیں شہر توں لنگھدا اے ۔اس دی وجہ اے وے کہ ایہ دریا اک مقامی منڈی کولوں لنکھدا سی تے ہو کوئی اپنا کورا اس چ سٹدا دا سی ، اس نال اک بھیڑی بو پیدا ہندی سی اس لئی دریا نوں ڈھکن دی لوڑ پئی ۔ ہن ایہ دریا پریسٹینا دے اتلے تے دکھنی مضافات توں لنگھدا اے ۔
موسم
سودھوپریسٹینا دا موسم براعظمی اثر آلا سمندری موسم اے ۔ شہر چ گرمیاں گرم تے سردیاں ٹھنڈیاں تے اکثر برفباری ہندی اے ۔
| پریسٹینا دا موسم | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مہینا | جنوری | فروری | مارچ | اپریل | مئی | جون | جولائی | اگست | ستمبر | اکتوبر | نومبر | دسمبر | سال |
| ودھ توں ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 15.8 (60.4) |
20.2 (68.4) |
26.0 (78.8) |
29.0 (84.2) |
32.3 (90.1) |
36.3 (97.3) |
39.2 (102.6) |
36.8 (98.2) |
34.4 (93.9) |
29.3 (84.7) |
22.0 (71.6) |
15.6 (60.1) |
۳۹.۲ (۱۰۲.۶) |
| اوسطاً ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 2.4 (36.3) |
5.5 (41.9) |
10.5 (50.9) |
15.7 (60.3) |
20.7 (69.3) |
23.9 (75) |
26.4 (79.5) |
26.7 (80.1) |
23.1 (73.6) |
17.1 (62.8) |
10.1 (50.2) |
4.1 (39.4) |
۱۵.۵ (۵۹.۹) |
| روزانہ اوسط سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | -1.3 (29.7) |
1.1 (34) |
5.0 (41) |
9.9 (49.8) |
14.7 (58.5) |
17.8 (64) |
19.7 (67.5) |
19.5 (67.1) |
15.9 (60.6) |
10.6 (51.1) |
5.1 (41.2) |
0.4 (32.7) |
۹.۸ (۴۹.۶) |
| اوسطاً گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | -4.9 (23.2) |
-2.8 (27) |
0.2 (32.4) |
4.2 (39.6) |
8.5 (47.3) |
11.4 (52.5) |
12.5 (54.5) |
12.3 (54.1) |
9.4 (48.9) |
5.0 (41) |
0.9 (33.6) |
-3.1 (26.4) |
۴.۴ (۳۹.۹) |
| گھٹ توں گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | -27.2 (-17) |
-24.5 (-12.1) |
-14.2 (6.4) |
-5.3 (22.5) |
-1.8 (28.8) |
0.5 (32.9) |
3.9 (39) |
4.4 (39.9) |
-4.0 (24.8) |
-8.0 (17.6) |
-17.6 (0.3) |
-20.6 (-5.1) |
−۲۷.۲ (−۱۷) |
| مینہہ م م (انچ) | 38.9 (1.531) |
36.1 (1.421) |
38.8 (1.528) |
48.8 (1.921) |
68.2 (2.685) |
60.3 (2.374) |
51.6 (2.031) |
44.0 (1.732) |
42.1 (1.657) |
45.4 (1.787) |
68.2 (2.685) |
55.5 (2.185) |
۵۹۷.۹ (۲۳.۵۳۹) |
| % نمی | 83 | 77 | 70 | 65 | 67 | 67 | 63 | 62 | 68 | 74 | 80 | 83 | ۷۱ |
| اوسطاً روزانہ مینہہ (≥ 0.1 mm) | 13.6 | 12.3 | 11.4 | 12.1 | 12.8 | 11.9 | 8.3 | 7.9 | 7.5 | 8.6 | 12.3 | 14.5 | ۱۳۳.۲ |
| دھپ (گھینٹے) | 70.8 | 96.0 | 143.0 | 184.0 | 227.9 | 246.3 | 299.3 | 289.6 | 225.8 | 173.5 | 96.9 | 70.2 | ۲,۱۲۳.۳ |
| جتھوں لیا: Republic Hydrometeorological Service of Serbia[۲] | |||||||||||||
پانی
سودھومعیشت
سودھوکاروباری مرکز
سودھوسیاحت
سودھووکھالے
سودھوپریسٹینا دا وڈا حمام
سودھوگرمیا پارک
سودھوکوسوو دا ایتھنولوجیکل خزانہ
سودھوکوسوو قومی آرٹ گیلری
سودھوتریخی نشان تے تھانواں
سودھوبازار
سودھورہتل
سودھوموسیقی
سودھوتھیٹر
سودھوقومی تھیٹر کوسوو
سودھومیلے تے تقریباں
سودھوچوپن پیانو فیسٹ
سودھوپریسٹینا دام میلہ
سودھومیلہ منڈیاں
سودھومیڈیا
سودھوماحول
سودھوتعلیم
سودھویونیورسٹیاں
سودھوکوسوو قومی لائبریری
سودھوکھیڈاں
سودھوڈیموگرافی
سودھواجوکی
سودھو1991ء دی جنگننا موجب (جسدا البانوی وڈی گنتی نے بائیکاٹ کیتا سی) پریسٹینا میونسپلٹی دی کل لوک گنتی 1،99،654 سی ، جنہاں چ 77.63% البانوی, 15.43% سرب تے مونٹی نیگرووی, 1.72% مسلم قومیتی ، تے دوجے سن ۔[۳] ایہ جنگننا ٹھیک نئیں سی کیونجے اسدی نیہہ پرانے ریکارڈاں تے آنکڑےآں اتے سی ۔
2004ء دے آنکڑے مرجب شہر دی لوک گنتی 5 لکھ دے نیڑے سی ، تے البانوی شہر دی لوک گنتی دا 98% سن ۔ شہن دے سرب آبادی 1999ء تون بوہت گھٹ گئی سی ، کوسوو دی لڑائی دے مگروں شہر دے سرب شہر توں نس گئے یاں نسا دتے گئے سن ۔1999ء دے شروع چ پریسٹینا دی لوک گنتی 2،30،000 سی ، جس چ 40،000 سرب تے 6،500 روما لوک سن تے باقی البانوی سن ۔
| نسلی ونڈ, آئی ڈی پی سنے1 | |||||||||
| سال | البانوی | % | سرب | % | روما | % | دوجے2 | % | کل |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1991 جنگننا3 | 161,314 | 78.7 | 27,293 | 13.3 | 6,625 | 3.2 | 9,861 | 4.8 | 205,093 |
| 19984 | ہے نئیں | ہے نئیں | ہے نئیں | ہے نئیں | ہے نئیں | ہے نئیں | ہے نئیں | ہے نئیں | 225,388 |
| فروری 2000 آنکڑا5 | 550,000 | 97.4 | 12,000 | 2.2 | 1,000 | 0.1 | 1,800 | 0.3 | 564,800 |
| Source: سانچہ:PDFlink, June 2006, page 2 (Table 1.1). 1. آئی ڈی پی: Internally displaced person. | |||||||||
پریسٹینا نسلی آڈا
سودھو| پریسٹینا | کل | نسلی ونڈ (2011 جنگننا) | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| البانوی | ترک | اشکالی | سرب | بوسنی | گورانی لوک | روما لوک | مصری | ہور | جواب نئین دتا | لبھے نئیں | ||
| کل[۴] | 198,897 | 194,452 | 2,156 | 557 | 430 | 400 | 205 | 56 | 8 | 334 | 79 | 220 |
| مرد | 99,361 | 97,347 | 1,060 | 281 | 204 | 107 | 99 | 31 | 3 | 110 | 37 | 82 |
| عورت | 99,536 | 97,105 | 1,096 | 276 | 226 | 293 | 106 | 25 | 5 | 224 | 42 | 138 |
| پریسٹینا | کل | ماں بولی (2001 جنگننا) | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| البانوی بولی | ترک بولی | سرب بولی | بوسنی بولی | رومانی بولی | ہور | لبھے نئیں | ||||||
| کل[۴] | 198,897 | 195,093 | 2,065 | 490 | 393 | 66 | 524 | 266 | ||||
| مرد | 99,361 | 97,646 | 1,019 | 227 | 114 | 35 | 210 | 110 | ||||
| عورت | 99,536 | 97,447 | 1,046 | 263 | 279 | 31 | 314 | 156 | ||||
مذہب
سودھوسیاست
سودھوآواجائی
سودھوپریسٹینا انٹرنیشل ایئرپورٹ
سودھواہم لوک
سودھوبین الاقوامی تعلقات
سودھوجڑواں شہر
سودھو|
پریسٹینا دے ایہ جڑواں شہر نیں: |
ہور ویکھو
سودھونوٹ
سودھوحوالے
سودھو- ↑ Official gov't census: http://esk.rks-gov.net/rekos2011/repository/docs/REKOS%20LEAFLET%20ALB%20FINAL.pdf
- ↑ «Monthly and annual means, maximum and minimum values of meteorological elements for the period 1961–1990» (به Serbian). Republic Hydrometeorological Service of Serbia. دریافتشده در ۲۰۱۲-۰۹-۰۸.
- ↑ Statistic data for the municipality of Priština – grad Archived 2012-07-22 at Archive.isسانچہ:Dead link
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ «Results of the 2011 census» (PDF) (به Albanian). ۳۱ مارچ ۲۰۱۲. دریافتشده در ۲۵ اگست ۲۰۱۴.
- ↑ «Kardeş Kentleri Listesi ve 5 Mayıs Avrupa Günü Kutlaması [via WaybackMachine.com]» (به Turkish). Ankara Büyükşehir Belediyesi - Tüm Hakları Saklıdır. بایگانیشده از روی نسخه اصلی در ۲۰۰۹-۰۱-۱۴. دریافتشده در ۲۰۱۳-۰۷-۲۱.
- ↑ "Turkey's Bursa, Kosovo's Pristina become sister cities" worldbulletin.net 2 September 2010 Link accessed 2 September 2010
- ↑ «Kardeş Şehirler». Bursa Büyükşehir Belediyesi Basın Koordinasyon Merkez. Tüm Hakları Saklıdır. بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۶-۰۵-۲۳. دریافتشده در ۲۰۱۳-۰۷-۲۷.
- ↑ «Twinning Cities: International Relations» (PDF). Municipality of Tirana. www.tirana.gov.al. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲۰۰۸-۰۲-۱۶. دریافتشده در ۲۰۰۹-۰۶-۲۳.
- ↑ Twinning Cities: International Relations. Municipality of Tirana. www.tirana.gov.al. Retrieved on 2008-01-25.
باہرلے جوڑ
سودھو| وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: Pristina |
- Pristina In Your Pocket city guide Archived 2006-12-05 at the وے بیک مشین
- سانچہ:Wikivoyage-inline
- University of Pristina Archived 2008-09-07 at the وے بیک مشین
- Pristina Airport
- Pristina Bus Timetables and Maps Archived 2011-10-23 at the وے بیک مشین
موسم
سودھو| یورپی دیساں دے راجگڑھ خطے دے حساب نال | |
|---|---|
| چڑھدا یورپ | |
| چڑھدا دکھن یورپ | |
| لہندا یورپ | |
| اتلا یورپ | |
| دکھن یورپ |
|
