O pinyin tibetano (em tibetano: བོད་ཡིག་གི་སྒྲ་སྦྱོར་; chinês simplificado: 藏文拼音, pinyin: zàngwén pīnyīn) é o sistema de transliteração para o alfabeto latino da língua tibetana usado oficialmente na China. É baseado no dialeto de Lassa, cuja pronúncia reflete com relativa precisão, à parte de não marcar os tons. É usado na China como alternativa à transliteração Wylie. Segue a norma de romanização SASM/GNC (sigla de State Administration of Surveying and Mapping/Geographical Names Committee; "Administração Estatal de Topografia e Mapeamento/Comité de Nomes Geográficos")

Transliteração de caracteres tibetanos em pinyin tibetano

editar
Piyin tibetano AFI Alfassilabário
tibetano
Wylie
g [k] ཀ་ k
k [kʰ] ཁ་ ག་ kh, g
ng [ŋ] ང་ ng
j [tɕ] ཅ་ c
q [tɕʰ] ཆ་ ཇ་ ch, j
ny [ɲ] ཉ་ ny
d [t] ཏ་ t
t [tʰ] ཐ་ ད་ th, d
n [n] ན་ n
b [p] པ་ p
p [pʰ] ཕ་ བ་ ph, b
m [m] མ་ m
z [ts] ཙ་ ts
c [tsʰ] ཚ་ ཛ་ tsh, dz
  
Piyin tibetano AFI Alfassilabário
tibetano
Wylie
w [w] ཝ་ w
x [ɕ] ཞ་ ཤ་ zh, sh
s [s] ཟ་ ས་ z, s
y [j] ཡ་ y
r [ɹ] ར་ r
l [l] ལ་ l
h [h] ཧ་ h
gy [c] ཀྱ་ gy
ky [cʰ] ཁྱ་ གྱ་ ky
zh [tʂ] ཀྲ་ kr
ch [tʂʰ] ཁྲ་ གྲ་ khr, gr
sh [ʂ] ཧྲ་ hr
lh [ɬ] ལྷ་ lh

Em combinação com e .

Tibetano ཨ། ཨར། ཨག།
ཨགས།
ཨབ།
ཨབས།
ཨམ།
ཨམས།
ཨང།
ཨངས།
ཨན། ཨད།
ཨས།
ཨའུ།
Wylie a ar ag / ags ab/abs am/ams ang/angs an ad/as al/a'i a'u
Pinyin tibetano a ar ag ab am ang ain/än ai/ä ai/ä au
Tibetano ཨི། ཨིར། ཨིག།
ཨིགས།
ཨིབ།
ཨིབས།
ཨིམ།
ཨིམས།
ཨིང།
ཨིངས།
ཨིན། ཨིད།
ཨིས།
ཨིལ།
ཨིའི།
ཨིའུ།
Wylie i ir ig/igs ib/ibs im/ims ing/ings in id/is il/i'i i'u
Pinyin tibetano i ir ig ib im in i i iu
Tibetano ཨུ། ཨུར། ཨུག།
ཨུགས།
ཨུབ།
ཨུབས།
ཨུམ།
ཨུམས།
ཨུང།
ཨུངས།
ཨུན། ཨུད།
ཨུས།
ཨུལ།
ཨུའི།
Wylie u ur ug/ugs ub/ubs um/ums ung/ungs un ud/us ul/u'i
Pinyin tibetano u ur ug ub um ung ün ü ü
Tibetano ཨེ། ཨེར། ཨེག།
ཨེགས།
ཨེབ།
ཨེབས།
ཨེམ།
ཨེམས།
ཨེང།
ཨེངས།
ཨེན། ཨེད།
ཨེས།
ཨེལ།
ཨེའི།
ཨེའུ
Wylie e er eg/egs eb/ebs em/ems eng/engs en ed/es el/e'i e'u
Pinyin tibetano ê êr êg êb êm ên ê iu
Tibetano ཨོ། ཨོར། ཨོག།
ཨོགས།
ཨོབ།
ཨོབས།
ཨོམ།
ཨོམས།
ཨོང།
ཨོངས།
ཨོན། ཨོད།
ཨོས།
ཨོལ།
ཨོའི།
Wylie o or og/ogs ob/obs om/oms ong/ongs on od/os ol/o'i
Pinyin tibetano o or og ob om ong oin/ön oi/ö oi/ö

Vogais

editar
AFI Exemplo de Wylie Pinyin tibetano AFI Exemplo de Wylie Pinyin tibetano
[a] a a
[ɛ] al, a'i ai/ä [ɛ̃] an ain/än
[i] i, il, i'i i [ĩ] in in
[u] u u
[y] ul, u'i ü [ỹ] un ün
[e] e, el, e'i ê [ẽ] en ên
[o] o o
[ø] ol, o'i oi/ö [ø̃] on oin/ön

Nos topónimos, as vogais grafadas ai, ain, oi, oin passam a, respetivamente, ä, än, ö, ön。.

Na prática, geralmente simplificam-se os ê medianos por e.

Pares de vogais

editar
AFI Pinyin tibetano Exemplo de Wylie
[au] au a'u
[iu] iu i'u, e'u

Consoante final

editar
AFI Pinyin tibetano Exemplo de Wylie
[ʔ] n.d. d, s
[n] n
[k/q] g g, gs
[ŋ/ɴ] ng ng, ngs
[p] b b, bs
[m] m m, ms
[r] r r

Bibliografia

editar
  • Guójiā cèhuìjú dìmíng yánjiūsuǒ 国家测绘局地名研究所 (Institute for Place Names of the State Survey Bureau; ed.). Zhōngguó dìmínglù 中国地名录 / Gazetteer of China. (Pékin, Zhōngguó dìtú chūbǎnshè 中国地图出版社 1997); ISBN 7-5031-1718-4. Com a grafia oficial de topónimos.
  • Zàngwén pīnyīn jiàocái - Lāsàyīn 藏文拼音教材•拉萨音 / bod yig gi sgra sbyor slob deb, lha sa'i skad (Curso em transcrição do tibetano, dialeto de Lassa; Běijīng 北京, Mínzú chūbǎnshè 民族出版社 1983), ISBN 7-105-02577-8. Uma versão modificada da transcrição oficial, com letras de tons.
  • Germano, David; Tournadre, Nicolas. THL Simplified Phonetic Transcription of Standard Tibetan (Tibetan and Himalayan Library, 12 de dezembro de 2003).
  • Wylie, Turrell, A Standard System of Tibetan Transcription. In: Harvard Journal of Asiatic Studies, vol. 22, 1959, p. 261-267.
  NODES
admin 2