Akira Suzuki
ti Akira lja Suzuki (鈴木 章/ すずき あきら Suzuki Akira, 1930.9.12- )
 Akira Suzuki
| |
 | |
| physician | |
| kangadanan | 鈴木 章 |
| Gender | uqaljai |
| Kukka |  Dripun
|
| pinualjakan | 1930.9.12 |
| Dripun
| |
| sinsi | Herbert Charles Brown |
| gakku | Hokkaidō a Daigakku |
| kasusu | 2 a aljak |
Suzuki Akira, sinipualjak i 1930 a cavilj a kugacu a tapuluq kata drusa a qadavan, a sinsi a kinkiu tua 化學i ripun timadju, izua a pungadanngadan(有名的) a sinsi uta i 北海道大學 timadaju, saka sedjumak timadju ta “鈴木反應”, qaw pakaleva tjiamatju ta “文化勳章”kata “kinisamuljam nua kakudan(文化功勞)”
masa a kinasamuljan nimadju tua patjara “kemudakuda a 鈀催化交叉偶聯反應 na有機合成 ”sa pinakalevavan ta “諾貝爾化學獎”kata 理察·赫克, 根岸英一ka 2010 a cavilj.
kasucuayanga a sikavaljutan kata sinupuan
remasudj ta vincikan
kemasi a 北海道膽振綜合振興局管內鵡川町 i ripun timadju. nu daygakuanga timadju, kisupuanga ta katupu a 《有機化學手冊》（Textbook of Organic Chemistry）nua Louis Fieser kata 《硼氫化》（Hydroboration） na 赫爾伯特·布朗, sa papaqenetj tjiamadju a macepeliv a sugaku (數學) tua kitulu ta 化學, saka kitjaulanga i daygaku a 北海道大學, qaw qemacuvung ta hakasi nua 北大理學timadju nu navinecikanga ta lunubn (論文) a 《氫化菲衍生物的合成》（ヒドロフェナンスレン誘導体の合成）ka 1960 a cavilj.
ka 1961 a cavilj, masananga ta sinsi a 助理教授 timadju i 北大工學部, sa masan ta sinsi a kisanvenarung (教授) ka 1973 a cavilj. izua a tjelu a cavilj a kemasi 1963 a cavilj, tinulu a Suzuki Akira na 赫爾伯特·布朗 i daygaku a 普渡大學 i amilika, sa kitulutulu ta 有機硼化合物 timadju, mavananga a tjatjas nua kinasamuljan nimadju nutjaivirilj.
sengsengan
remasudj ta vincikanka 1970 a cavilj, kituluanan ti Suzuki Akira ta 偶聯反應 i daygaku a 北大, sa napacun kata kemeljang a “鈴木反應” timadju, qaw pakeljang ta zuma ka 1979 a cavilj. azua a “鈴木反應” a sikaqeljing a ravac a pucemel ta saqetjuan a 癌症, 愛滋病, kata malang ta 液晶, avan a manguanguaq nua 有機合成化學 kata 材料科學. nakinemnem timadju tua azua a “鈴木反應” mavananga a kinudan nua aicu a kuga nimadju, sa inika kinudan nimadju a macidilj. masa a kemudan na Suzuki Akira, saka maqati a tinulu a “偶聯反應” na zuma, manguaq tua tjuruvu a caucau patjetucu.
ka 1994 a cavilj, qemacuvung a sengsengan timadju i 北大理學部 a drusa a cavilj kata 工學部 a tjelu a puluq kata drusa a qecev na cavilj, sa masananga ta pungadanngadan(有名的) a sinsi i 北大. saka temulu timadju i daygaku i 岡山理科大學 kata 倉敷藝術科學大學 patje a 2002 a cavilj. katjivirilj ta 2009 a cavilj, temulu timadju kata 根岸英一 i daygaku i 國立臺灣大學 tua ita a cavilj, sa pinakalevavan timadju ta “諾貝爾化學獎” kata 理察·赫克, 根岸英一 ka 2010 a cavilj a ziugacu a unem a qadavan.
masa a patalidu ta 聯合國教科文組織（UNESCO）a 國際化學年 nua 2011 a cavilj, sa pinakalevavan tjai Suzuki Akira tua UNESCO官刊《教科文組織信使》a kitjaucikel, kata masananga a vinecikan a “a tigami tua maqacuvucuvung a 化學家” (〈致年輕化學家的信〉"Letter to a young chemist") a kipasasevalit.
pinakalevavan
remasudj ta vincikanka 1986 a cavilj- pinakalevavan ta “Weissberger-Williams Lectureship Award”
ka 1987 a cavilj- pinakalevavan ta “韓國化學會功勞獎”
ka 1989 a cavilj- pinakalevavan ta “日本化學會獎”
ka 1995 a cavilj- pinakalevavan ta “DowElanco Lectureship Award”
ka 2000 a cavilj- pinakalevavan ta “The H. C. Brown Lecture Award”
ka 2003 a cavilj- pinakalevavan ta “有機合成化學協會特別獎”
ka 2004 a cavilj- pinakalevavan ta “日本學士院獎（patjara kitulu ta 鈀催化的新有機合成反應）”
ka 2009 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta 英國皇家化學學會特別會士
ka 2009 a cavilj- pinakalevavan ta “Paul Karrer Gold Medal” （katjaivirilj ta中西香爾, avan a masannusalj a caucau i ripun）
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “諾貝爾化學獎（patjara kitulu ta有機合成中鈀催化偶聯反應）”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “kinisamuljam nua kakudan(文化功勞)”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “文化勳章”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “北海道功勞獎別獎”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta鵡川町特別名譽町民
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “鵡川町特別功勞獎”
ka 2010 a cavilj- pinakalevavan ta “江別市特別榮譽獎”
ka 2011 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta日本學士院會員.
ka 2012 a cavilj- pinakalevavan tua masan ta英國皇家化學學會榮譽會士
ka 2016 a cavilj- pinakalevavan tua sikamasanitalj a 國立成功大學榮譽講座（honorary chair professorship）
qinavu nimadju
remasudj ta vincikan-ka 2010 a cavilj a ziugacu a unem a qadavan, uri pinakalevavan a 諾貝爾化學獎 tjai Suzuki Akira, qaw qivu timadju: “ika masalu aken!” nu mangtjez ta 記者 i umaqan nimadju.
-naqivu a malailaing ti 蓮舫 ka 2009 a cavilj ta: “mavan a kisasusu angata ta masanitalj a sasupuin nua ripun? inia maqati a masanmusalj? " saka, kirivuan ti Suzuki Akira, “sa inika kemeljang a 科學 timadju!” “nu kitulutulu, mavan a kisasusu tua masanitalj, akumaya a masanmusalj? avan a kulugan a kivadaq!”
-ka 2010 a cavilj a ziunigacu a alu a qadavan, naqivu ti Suzuki Akira i daydaku a 斯德哥爾摩大學, tucu a cemel ta pucemel a qizingan na djamuq (血壓), izua a 鈴木反應 ljawa ika sinipukeljangan nimadja, sa maqati a cemekauanan.