अभिख्या
यन्त्रोपारोपितकोशांशः
सम्पाद्यताम्कल्पद्रुमः
सम्पाद्यताम्
 पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अभिख्या, स्त्री, (अभि + ख्या + अङ् ।) नाम । शोभा । कीर्त्तिः । इति मेदिनी ॥ आख्यानं । इति शब्दरत्नावली ॥ (शोभा । सौन्दर्य्यं । रमैति रघुवंशे । णीयता । “काप्यभिख्या तयोरासीत् व्रजतोः शुद्धवेशयोः” । “कामप्यमिख्यां स्फुरितैरपुष्य- दासन्नलावण्यफलोऽधरोष्ठः” । इति कुमारसम्भवे । यशः ॥)
अमरकोशः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अभिख्या स्त्री।
नाम
समानार्थक:आह्वय,आख्या,आह्वा,अभिधान,नामधेय,नामन्,संज्ञा,अभिख्या,गोत्र,प्रादुस्
3।3।156।2।2
कशेरुहेम्नोर्गाङ्गेयं विशल्या दन्तिकापि च। वृषाकपायी श्रीगौर्योरभिख्या नामशोभयोः॥
पदार्थ-विभागः : नाम
अभिख्या स्त्री।
शोभा
समानार्थक:शोभा,कान्ति,द्युति,छवि,अभिख्या,छाया,त्विष्,अर्चिस्
3।3।156।2।2
कशेरुहेम्नोर्गाङ्गेयं विशल्या दन्तिकापि च। वृषाकपायी श्रीगौर्योरभिख्या नामशोभयोः॥
: परमा_शोभा, अलङ्काररचनादिकृतशोभा
पदार्थ-विभागः : , द्रव्यम्, तेजः
वाचस्पत्यम्
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अभिख्या¦ स्त्री अभि + ख्या--अङ्।
१ अभिधाने,
२ शोभायां
“काप्यभिख्या तयोरासीत् व्रजतोः शुद्धवेशयोः रघुः।
३ कीर्त्तौ
४ अभितः ख्यातौ,
५ माहात्म्ये
“अन्धा अपश्या-नदभन्नभिख्याम्” ऋ॰
१ ,
१४
८ ,
५
“अभिख्यामभितःख्यातिं माहात्म्यं वा” भा॰। कर्त्तरि क्विप्।
६ अंभितोगन्तरि”
७ प्रसिद्धे च
“अभिख्या भासा वृहता शुशुक्कनिः” ऋ॰
८ ,
२३ ,
५
“अभिख्या अभिमुखं गच्छन्त्याऽभितः प्रसि-द्धया वा भासा” भा॰ धातोरातोलोपात् रूपम्।
८ प्रज्ञायां निरु॰।
शब्दसागरः
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अभिख्या¦ f. (-ख्या)
1. A name or appellation.
2. Calling, addressing.
3. Beauty.
4. Fame, glory. E. अभि, ख्या to speak, अङ् affix, and टाप् fem. aff.
Apte
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अभिख्या [abhikhyā], 2 P. Ved.
To see, perceive, view.
To be gracious, look graciously. -Caus. (˚ख्या...ख्यापयति) To tell, declare, make known, proclaim; कलहकण्टक इत्यभिख्यापिताख्यः Dk.136;171; Ms.8.25,9.262.
अभिख्या [abhikhyā], a. [कर्तरि क्विप्] Going towards; well-known, celebrated. -ख्या [ख्या-अङ्]
(a) Splendour, beauty, lustre; काप्यभिख्या तयोरासीद् व्रजतोः शुद्धवेषयोः R.1.46; सूर्यापाये न खलु कमलं पुष्यति स्वामभिख्याम् Me.82; Ku.1.43; 7.18. (b) A gracious look; अभिख्यानो मघवन्नाधमानान् Rv.1.112.1. (c) Look, view, appearance, aspect (Ved.).
Telling, declaring.
Calling, addressing.
A name, appellation.
A word, synonym.
Fame, glory; notoriety (in a bad sense); greatness (माहात्म्यम्).
Intellect (Nir.). अभिख्या-कीर्ति-माहा- त्म्यनामशोभास्वपि स्त्रियाम् Nm.
Monier-Williams
सम्पाद्यताम्|
पृष्ठभागोऽयं यन्त्रेण केनचित् काले काले मार्जयित्वा यथास्रोतः परिवर्तयिष्यते। तेन मा भूदत्र शोधनसम्भ्रमः। सज्जनैः मूलमेव शोध्यताम्। |
अभिख्या/ अभि- ( Subj. 1. 2. 3. sg. -ख्यम्, -ख्यस्and -ख्यस्, -ख्यत्; impf. 3. sg. अभ्य्अख्यत्Page61,3 ; ind.p. -ख्याय)to see , view , perceive RV. ; to cast a kind or gracious look upon any one , to be gracious RV. ; ( impf. 3. pl. अभि अख्यन्) TS. : Caus. -ख्यापयति, to make known Mn. etc.
अभिख्या/ अभि-ख्या f. a gracious look RV. x , 112 , 10
अभिख्या/ अभि-ख्या f. splendour RV. i , 148 , 5 and viii , 23 , 5
अभिख्या/ अभि-ख्या f. beauty Ragh. etc.
अभिख्या/ अभि-ख्या f. fame , glory Katha1s.
अभिख्या/ अभि-ख्या f. telling L.
अभिख्या/ अभि-ख्या f. " calling , addressing " , a name , appellation.