Đoko Pavićević

Đoko Pavićević (Do Pješivački, kod Nikšića, 6. maj 1872 — Nikšić, SR Crna Gora, 4. jun 1970) je bio veteran balkanskih ratova i prvog svetskog rata, narodni heroj iz Crne Gore i verovatno najstariji partizanski borac Jugoslavije (imao je preko sedamdeset godina tokom Narodnooslobodilačke borbe).

ĐOKO PAVIĆEVIĆ
Đoko Pavićević
Datum rođenja	6. maj 1872.
Mesto rođenja	Do Pješivački, kod Nikšića Crna Gora
Datum smrti	4. jun 1970. (98 god.)
Mesto smrti	Nikšić, SR Crna Gora SFR Jugoslavija
Profesija	vojno lice
Član KPJ od	1943.
Učešće u ratovima	Balkanski ratovi Prvi svetski rat Narodnooslobodilačka borba
Služba	Crnogorska vojska Jugoslovenska vojska NOV i PO Jugoslavije
Čin	pukovnik
Narodni heroj od	27. novembra 1953.
Odlikovanja	Orden narodnog heroja Orden partizanske zvezde Orden bratstva i jedinsta Orden za hrabrost Partizanska spomenica 1941.

Umro je 1970. godine u svojoj 99-oj godini.

Biografija

Rođen je 6. maja 1872. godine u Dolu Pješivačkom, kod Nikšića. Rođen je i vaspitavan u staroj crnogorskoj ratničkoj porodici. Bio je oficir Crnogorske vojske, u kojoj je najpre završio podoficirsku, a potom oficirsku školu. Učestvovao je u Balkanskim i Prvom svetskom ratu. Tokom Prvog svetskog rata istakao se kao komandir čete u Lovćenskoj brigadi.

Nije bio pristalica kralja Nikole, zbog njegovog despotskog načina vladavine. Godine 1918. bio je pristalica prisajedinjenja Crne Gore Srbiji, kao i stvaranja zajedničke jugoslovenske države. Zbog lošeg odnosa nove vlasti prema oficirma crnogorske vojske, koji su prešli u novu jugoslovensku vojsku, na lični zahtev je penzionisan. Sve do 1941. godine živeo je kao penzioner u Mokrom Dolu, kod Nikšića.

Narodno-oslobodilačka borba

Kao veliki rodoljub i stari ratnik, odmah po izbijanju Trinaestojulskog ustanka crnogorskog naroda, 1941. godine, zajedno sa svoja dva sina, dve kćeri i suprugom stupio je u borbu, iako je tada imao skoro 70 godina. Posle splašnjavanja ustanka, krajem 1941. godine, nije se pokolebao i otišao kući, već je podržao Narodnooslobodilački pokret Jugoslavije i nastavio dalju borbu. Do proleća 1942. godine, učestvovao je kao zamenik komandanta Trebješkog bataljona Nikšićkog partizanskog odreda u borbama oko Nikšića, a potom i u teškim borbama tokom Treće neprijateljske ofanzive. Juna 1942. godine postao je borac Pete proleterske crnogorske brigade. U ovoj brigadi je obavljao funkciju savetnika komandanta i sa njom učestvovao u maršu-proboju u Bosansku krajinu. Tokom ovog marša, brigada je vodila više teških borbi - na Treskavici i u Zabrđu. Kasnije je bio savetnik komandanta u Četvrtoj proleterskoj crnogorskoj brigadi i Trećoj udarnoj diviziji.

Kao istaknuti crnogorski rodoljub, učestvovao je na Konferenciji rodoljuba Crne Gore, Boke i Sandžaka, koja je održana juna 1942. godine na Tjentištu. Bio je učesnik Prvog zasedanja AVNOJ-a, održanog novembra 1942. godine u Bihaću, a od 1945. je bio i član Predsedništva AVNOJ-a. Pored ovoga bio je i član Zemaljskog antifašističkog veća narodnog oslobođenja Crne Gore i Boke. Pesnik Vladimir Nazor nazvao ga je najstarijim partizanom Jugoslavije.

Našao sam se ovdje s onim partizanom iz Crne Gore koji je stariji od mene. To je drug Đoko. Kakav li je, da od Boga nađe! Jedva je nešto krupniji i više od mene, ali, kakva glava! Još bujne vlasi; bijela rudasta brada pokrila mu gotovo čitavo lice bakrene boje, čvrsta nosa, debelih brkova i dubokih bora. Čime ona najviše sjeća na Zeusovu glavu, jesu Dokine obrve; duge, guste i crne. Uvjeren sam da bi se i od njih mogla potresti gora Olimp, samo kad bi Crnogorac znao zatreptati njima kao Hronov sin.

– Vladimir Nazor o Đoku Pavićeviću

U članstvo Komunističke partije Jugoslavije, primljen je 1943. godine, u svojoj 71-oj godini.

Period SFRJ

Posle oslobođenja Jugoslavije, 1945. godine, po drugi put je penzionisan, ovog puta u činu pukovnika. Izvesno vreme je bio predsednik Sreskog odbora Jedinstvenog narodnoslobodilačkog fronta u Nikšiću i član Glavnog odbora JNOF-a Crne Gore. Umro je 4. juna 1970. godine u Nikšiću u svojoj 98-oj godini. Sahranjen je, uz najviše vojne počasti na groblju u Nikšiću.

Odlikovanja

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.

Literatura

• Vojna enciklopedija (knjiga šesta). Beograd 1973. godina.
• „Narodni heroji Jugoslavije”. Beograd: Mladost. 1975.