14. 8.
(Preusmjereno sa stranice 14. august)
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartsb. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartčt. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartnd. |
14. kolovoz/august/avgust (14. 8.) je 226. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (227. u prestupnoj godini) Do kraja godine ima još 139 dana.
Događaji
uredi- 1040. — Škotskog kralja Dankana ubio je Makbet koji je potom vladao 17 godina. Makbetova vladavina, posebno način na koji je zaposeo škotski presto, inspirisala je engleskog pisca Vilijama Šekspira za jednu od njegovih najpoznatijih drama.
- 1248. — Otpočela je izgradnja katedrale u Kelnu.
- 1385. — Pobedom u bici kod Alžubarote, portugalske snage osujetile su invaziju kralja Kastilje Huana I , čime je osigurana nezavisnost Portugalije.
- 1457. — Gutenbergova štamparija u Majncu izdala je prvu štampanu knjigu u boji. "Majnciški psaltir" bio je štampan u crvenoj i crnoj boji.
- 1784. — Na ostrvu Kodijak pored Aljaske osnovana je prva ruska kolonija. SAD su od Rusije 1867. kupile Aljasku za 7,2 miliona dolara.
- 1867. — U pokušaju da stvori veliki balkanski savez protiv Otomanskog carstva, knez Srbije Mihailo Obrenović sklopio je ugovor sa Grcima.
- 1893. — U Francuskoj su, prvi put u svetu, uvedene registarske tablice za motorna vozila.
- 1900. — Snage evropskih velesila, SAD i Japana, zauzele su Peking, čime je okončan "Bokserski ustanak" u Kini. Cilj ustanka je bio proterivanje stranaca iz Kine i domaćih hrišćana, kao eksponenata stranih ugnjetača.
- 1912. — Američki su se marinci iskrcali u Nikaragvi kako bi zaštitili tamošnju vladu od sve snažnijih revolucionarnih snaga.
- 1913. — Vatikan je proglasio svetom katoličku redovnicu Bernadette Soubirous koja je proslavila francusko svetište Lourdes.
- 1920. — U Beogradu je potpisan ugovor o stvaranju "Male Antante", vojno-odbrambenog saveza Čehoslovačke i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca protiv restauracije Habsburgovaca i revizionističkih težnji Mađarske posle Prvog svetskog rata. Savezu je 19. 8. pristupila i Rumunija.
- 1934. — U prvi nacistički koncentracioni logor Dahau, kod Minhena, stigli su prvi zatvorenici, protivnici režima Adolfa Hitlera. Kasnije je, u Drugom svetskom ratu, u tom logoru ubijeno 70.000 zatočenika iz okupirane Evrope.
- 1941. — Britanski premijer Winston Churchill i američki predsjednik Franklin D. Roosevelt objavili su Atlantsku povelju koja definira savezničke ciljeve i predstavlja prvi stupanj povelje UN.
- 1945. — Japan je prihvatio savezničke zahteve za bezuslovnu kapitulaciju, čime je okončan Drugi svetski rat. Kapitulacija je potpisana 2. septembra na američkom bojnom brodu "Misuri" u Tokijskom zalivu.
- 1943. — U savezničkom zračnom napadu teško je oštećena milanska Scala koju je 1778. sagradio Giuseppe Piermarini.
- 1947. — Pakistan se osamostalio od Velike Britanije.
- 1949. — U Zapadnoj Nemačkoj su održani prvi izbori posle Drugog svetskog rata. Konrad Adenauer je postao prvi kancelar Zapadne Nemačke.
- 1969. — Vlada Velike Britanije odobrila je ulazak britanskih trupa u Severnu Irsku da bi sprečila eskalaciju sukoba između katolika i protestanata.
- 1970. — SFR Jugoslavija i Vatikan obnovili su pune diplomatske odnose posle 18-godišnjeg prekida.
- 1971. — Bahrein se osamostalio od Velike Britanije.
- 1972. — 156 Njemaca poginulo u zrakoplovnoj nesreći kod Istočnog Berlina.
- 1980. — Počeo je štrajk radnika u poljskom brodogradilištu u Gdanjsku. Radnički protesti ubrzo su se proširili na celu zemlju i doveli do velikog društvenog preokreta u Poljskoj, a značajno su uticali i na promene u ostalim komunističkim zemljama istočne Evrope.
- 1986. — U Pakistanu je izbila pobuna protiv vlasti predsednika Zije ul Haka. Nekoliko ljudi je ubijeno, a lider opozicije Benazir Buto je uhapšena.
- 1996. — Južnoafrička Nacionalna partija, nosilac politike aparthejda u Južnoj Africi, u parlamentu je prešla u opozicione klupe, posle 48 godina.
- 2000. — Ruska pravoslavna crkva proglasila je za svece poslednjeg ruskog cara Nikolaja Drugog Romanova i članove njegove porodice, koji su ubijeni tokom Oktobarske revolucije, 1918. godine.
- 2000. — Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija doneo je rezoluciju o formiranju posebnog suda za zločine počinjene tokom građanskog rata u Sijera Leoneu.
- 2003. — Veliki nestanak struje na sjeveroistoku SAD-a i Kanadi.
- 2005. — Ciparski Boeing 737 srušio se u Grčkoj, pri čemu je poginula 121 osoba.
.
Rođenja
uredi- 1777. — Hans Christian Ørsted, danski fizičar i hemičar († 1851.).
- 1851. — Doc Holliday, američki zubar, kockar i revolveraš, legendarna ličnost u povijesti SAD-a († 1887.).
- 1867. — John Gasworthy, engleski književnik.
- 1876. — rođen Aleksandar Obrenović stariji sin kralja Milana Obrenovića. srbijanski kralj 1889-1903.
- 1894. — Drago Ibler, hrvatski arhitekt († 1964.).
- 1926. — René Goscinny, francuski autor stripa (Asterix).
- 1941. — David Crosby, američki gitarist.
- 1945. — Steve Martin, američki komičar i glumac.
- 1945. — Wim Wenders, njemački režiser i fotograf.
- 1947. — Danielle Steel, američka književnica.
- 1949. — Morten Olsen, danski nogometaš i trener.
- 1960. — Sarah Brightman, britanska sopranistica.
- 1963. — Emmanuelle Béart, francuska glumica.
- 1966. — Iztok Puc, slovenski-hrvatski rukometaš i osvajač zlata na Olimpijskim igrama u Atlanti 1996 († 2011.).
- 1966 ili 1968. — Halle Berry, američka glumica.
- 1974. — Chucky Atkins, bivši američki košarkaš.
- 1980. — Bojana Laura Ordinačev, srpska kazališna i televizijska glumica.
- 1983. — Mila Kunis, američka glumica ukrajinskog porijekla.
- 1983. — Viktor Savić, srpski glumac.
- 1983. — Elena Baltacha, ukrajinsko-britanska teniserka.
- 1984. — Robin Söderling, bivši švedski teniser.
.
Smrti
uredi- 1941. — Paul Sabatier, francuski hemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1912. godine.
- 1951. — William Randolph Hearst, američki političar i vlasnik novina (* 1863.).
- 1956. — Bertolt Breht, nemački dramski pisac, pesnik, pripovedač i teoretičar XX veka. Breht je jedan od najvećih dramskih stvaralaca i kompletna pozorišna ličnost: pisac teoretičar, organizator pozorišnog života, reditelj (* 1898.).
- 1969. — Sigrid Gurie, norveško-američka glumica.
- 1971. — Mehmedalija Mak Dizdar, književnik.
- 1981. — Karl Böhm, austrijski dirigent.
- 1988. — italijanski konstruktor sportskih automobila Enzo Ferrari.
- 1994. — Elias Canetti, njemački pisac bugarskog porijekla.
- 1996. — Sergiu Celibidache, rumunjski dirigent.
- 2004. — poljski pisac i nobelovac Czesław Miłosz, koji je skoro 30 godina proveo u egzilu. Zbirka eseja o totalitarizmu "Zarobljeni um" donela mu je svetsku slavu i priznanje.
- 2012. — Svetozar Gligorić - Gliga, je bio jedan od najpoznatijih srpskih šahovskih velemajstora (* 1923.).
.
Blagdani
uredi.
Praznici i dani sećanja
uredi.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar