1489
Godina
- Ovo je članak o godini 1489.
Godina 1489 (MCDLXXXIX) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 14. vijek – 15. vijek – 16. vijek |
| Decenija: | 1450-e 1460-e 1470-e – 1480-e – 1490-e 1500-e 1510-e |
| Godine: | 1486 1487 1488 – 1489 – 1490 1491 1492 |
| Gregorijanski | 1489. (MCDLXXXIX) |
| Ab urbe condita | 2242. |
| Islamski | 894–895. |
| Iranski | 867–868. |
| Hebrejski | 5249–5250. |
| Bizantski | 6997–6998. |
| Koptski | 1205–1206. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1544–1545. |
| • Shaka Samvat | 1411–1412. |
| • Kali Yuga | 4590–4591. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4125–4126. |
| • 60 godina | Yin Zemlja P(ij)etao (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11489. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
uredi- 14. 3. - Kiparska kraljica Katarina Kornaro prinuđena prodati presto Mletačkoj Republici.
- 26. 3. - Engleska i Francuska dogovorile Ugovor iz Medine del Campo - između ostalog brak princa Arthura i Katarine Aragonske.
- travanj - Mletačka Republika posle sedam godina obnovili diplomatske kontakte sa Ugarskom.
- Kralj Matija Korvin u ovo vrijeme pregovara i sa papom oko pitanja Ankone.
- svibanj-lipanj - Na Matijin poticaj, mnogi ugarski velikaši, prelati i gradovi se zaklinju da će podržati Ivaniša Korvina kao nasljednika.
- 17. 7. - Sikandar Lodi postaje drugi vladar afganske dinastije Lodi u Delhijskom Sultanatu.
- 8. 9. - Sastanak Maksimilijana I i ugarskog kancelara u Linzu - pokušaj sklapanja mira, ali samo produženo primirje (M. otac Fridrih III se tome protivi zbog, jer mu je "astrolog otkrio" da će kralj Matija brzo umrijeti[1]).
- 11. 9. - Papa Inocent VIII. ekskomunicirao napuljskog kralja Ferdinanda I i pozvao francuskog kralja Šarla VIII da preuzme kraljevinu (v. 1494).
- 14. 9. - Na kotorskoj pijaci u sukobu dvije grupe kotorskih podanika ubijen jedan solar Ivana Crnojevića; Đurađ Crnojević sledeće noći opljačkao i zapalio Lastvu na Vrmcu odakle je bio ubica - ubijeno devet seljaka, stradalo i dvoje djece[2]. Dolazi do graničnog rata sa mletačkim gradovima.
- Crnojevićevi ljudi zaposjedaju Grbalj, Paštroviće i Crmnicu.
- oktobar - Mlečani se žale sultanu Bajazitu II na njegovog vazala Ivana Crnojevića.
- 11. 12. - Jeannetto de Tassis imenovan šefom poštanske službe u Insbruku; njegovi naslednici, knezovi Thurn und Taxis, upravljaće poštanskim službama Evrope.
Tokom/tijekom godine
uredi- Ladislav Egervari postaje hrvatski ban nakon Matijaša Gereba.
- Johannes Widmann u svojoj knjizi uveo znakove za plus i minus.
- Tokom Granadskog rata u Španiji prvi put opisan tifus.
- Engleski kralj Henry VII izdao zlatni suveren.
- Završen Oltar Vita Stvoša u Krakovu.
- Popis Bosanskog sandžaka: 25.068 hrišćanskih kuća i 4.485 muslimanskih.
- Obnovljen manastir Prohor Pčinjski (finansirao Marin iz Kratova).
- Obnovljen samostan u Lepoglavi.
Rođenja
uredi- 14. 3. - Niccolò Massa, venecijanski anatom († 1569)
- 18. 6. - Francesco Maria Molza, italijanski pesnik († 1544)
- 2. 7. - Thomas Cranmer, kenterberijski nadbiskup, predvodnik engleske reformacije († 1556)
- avgust - Antonio da Correggio, italijanski slikar († 1534)
- ca. Mimar Sinan, osmanski arhitekta i graditelj († 1588)
- 28. 11. - Margaret Tudor, engleska princeza, škotska kraljica († 1541)
- Francesco Ferruccio, firentinski kapetan († 1530)
- Tsukahara Bokuden, samuraj († 1571)
- ca. Juan de Grijalva, španski konkistador († 1527)
- ca. Thomas Müntzer, nemački pastor i pobunjenik († 1525)
- ca. Nikola III. Zrinski, hrvatski velikaš († 1534)
Smrti
uredi- 3. 1. - Martin Truchseß von Wetzhausen, Veliki majstor Tevtonskih vitezova (* ca. 1435)
- 26. 4. - Ashikaga Yoshihisa, japanski šogun (* 1465)
- jul - Bahlul Lodi, sultan Delhija
- 15. 12. - Johann III. Beckenschlager, nadbiskup Grana i Salcburga, nekadašnji primas Ugarske (* ca. 1435)
- 25. 12. - Simon Marmion, iluminator (* ca. 1425)
- Gerontij, mitropolit moskovski
- Vlatko Hercegović, poslednji herceg
- Stefan Jakšić, srpsko-ugarski plemić
Reference
uredi- Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio treći.... Treća knjiga: Doba kralja Matijaša Korvina i Jagelovića (1458-1526) (archive.org)
- Grupa autora, Istorija Crne Gore