18. 1.

18. januar/siječanj (18. 1.) je 18. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 347 dana (348 u prijestupnoj godini).

Događaji

1520. — kralj Danske i Norveške Kristijan II pobedio je Šveđane i osvojio Švedsku.
1535. — španski konkvistador Fransisko Pisaro osnovao je Limu, sada glavni grad Perua.
1654. — vođa zaporoških kozaka hetman Bogdan Hmeljnicki priznao je vrhovnu vlast moskovskog cara. Time se Ukrajina ujedinila s Rusijom, što je izazvalo rusko-poljski rat (1654-67).
1778. — britanski moreplovac Džejms Kuk otkrio je Havaje, koje je nazvao Sendvič ostrva po imenu lorda Sendviča.
1871. — u dvorani ogledala palate u Versaju pruski kralj Vilhelm I proglašen je za prvog cara novostvorenog Nemačkog carstva.
1919. — francuski premijer Žorž Klemanso otvorio je Versajsku mirovnu konferenciju nakon okončanja Prvog svetskog rata. Mirovnim ugovorom potpisanim 28. juna, Nemačka je preuzela odgovornost za rat, obavezala se na isplatu ratne štete i zabranjeno joj je naoružavanje. Stvorene su nove države Poljska, Mađarska, Čehoslovačka, Estonija, Letonija, Litvanija i Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca.
1943. — Pobuna Židova u varšavskom Getu.
1944. — nakon sedmodnevnih žestokih borbi sovjetske trupe su u Drugom svetskom ratu okončale blokadu Lenjingrada, u kojem je tokom nemačke opsade od septembra 1941. od iscrpljenosti i gladi umrlo oko 620.000 ljudi.
1974. — posle sedmodnevnih pregovora Egipat i Izrael potpisali su sporazum o dezangažovanju vojnih snaga duž Sueckog kanala.
1977. — u avionskoj nesreći blizu Sarajeva poginuli su predsednik vlade SFR Jugoslavije Džemal Bijedić, njegova supruga Razija i još šest putnika.
1977. — u najtežoj železničkoj nesreći u Australiji, oko 80 ljudi je poginulo kada je voz u Sidneju udario u betonski most.
1989. — četvrti dan zaredom hiljade Čehoslovaka slivalo se ka centralnom praškom trgu Vaclavske namesti pevajući „sloboda“, „istina“ i „ljudska prava“ u mirnom protestu protiv komunističkih vlasti.
1991. — Parlament Jordana je osudio vazdušne napade na Irak u operaciji „Pustinjska oluja“ i pozvao arapske i islamske zemlje na akciju protiv SAD i njenih saveznika; Irak je lansirao osam raketa „skad“ na Izrael, u pokušaju da jevrejsku državu uvuče u Zalivski rat.
1996. — vladajuća socijalistička partija (PASOK) izabrala je Kostasa Simitisa za premijera Grčke, nakon što je teško oboleli osnivač PASOK-a Andreas Papandreu (Papandeou) podneo ostavku.
1997. — Franc Vranicki podneo je ostavku na položaj austrijskog kancelara na kojem je bio skoro 11 godina.
1999. — odluka vlade SR Jugoslavije da predstavnika OEBS na Kosovu Vilijama Vokera proglasi „personom non grata“ i da uskrati dozvolu glavnom tužiocu Međunarodnog suda za ratne zločine Luiz Arbur da uđe u zemlju, dodatno je zaoštrila jugoslovenske odnose s međunarodnom zajednicom.
2001. — SAD su ukinule sankcije SR Jugoslaviji uvedene početkom 1999. zbog politike režima Slobodana Miloševića prema Albancima na Kosovu. Američkim firmama tada je bilo zabranjeno da posluju sa Jugoslavijom. Pored skidanja te zabrane, ukidanje američkih sankcija otvorilo je vrata za ulazak stranih kredita u SR Jugoslaviju.
2002. — Vlada Sijera Leonea objavila je kraj građanskog rata tokom kojeg je ubijeno oko 50.000 ljudi, mahom civila. Rat protiv vlade vodio je Ujedinjeni revolucionarni front (RUF) poznat po svojoj brutalnosti.
2003. — na Šestom vanrednom kongresu Socijalističke partije Srbije (SPS) za predsenika partije ponovo je izabran haški optuženik Slobodan Milošević.

.

Rođenja

1689. — rođen je francuski filozof Šarl Luj de Sekonda Monteskje, autor kapitalnog dela „Duh zakona“ u kojem je razvio teoriju o podeli vlasti na zakonodavnu, izvršnu i sudsku koja je postala temelj parlamentarne demokratije († 1755.).
1882. — engleski pisac Alen Aleksander Miln, autor popularnih romana za decu „Kad smo bili vrlo mladi“, „Vini Pu“, „Kuća na Puovom uglu“, „Sad nas je šestoro“.
1892. — Oliver Hardy, američki komičar.
1900. — François de Menthon, glavni francuski tužilac u Nürnberškim procesima.
1904. — američki filmski glumac engleskog porekla Arčibald Aleksander Lič, poznat kao Keri Grant, sjajan komičar u komedijama Hauarda Hoksa (Howard Hawks) i tumač karakternih uloga u filmovima Alfreda Hičkoka ("Strašna istina", „Filadelfijska priča“, „Sever-severozapad“, „Drž'te lopova!“) († 1986.).
1905. — Joseph Bonanno, sicilijansko-američki kriminalac i glavni vođa kriminalne obitelji "Bonanno" († 2002.).
1909. — srpski i jugoslovenski pisac Oskar Davičo, koji je 50-ih i 60-ih godina 20. veka izvršio značajan uticaj na srpsku poeziju. U tom periodu Davičo je i jedna od najaktivnijih i najdinamičnijih ličnosti u književnom životu Beograda i Jugoslavije (zbirke pesama „Višnja za zidom“, „Nastanjene oči“, romani „Pesma“, „Beton i svici“).
1911. — Danny Kaye, američki glumac i pjevač (* 1987.).
1914. — Arno Schmidt, njemački književnik i prevodilac.
1928. — Alekasandar Gomeljski, bivši ruski i sovjetski košarkaški trener, igrač, jevrejskog porijekla (u. 2005).
1950. — Dino Meneghin, umirovljeni talijanski košarkaš.
1955. — Kevin Costner, američki glumac i producent.
1955. — Snješko Cerin, bivši hrvatski nogometaš.
1961. — Veselin Vujović, umirovljeni jugoslavenski i crnogorski rukometaš i reprezentativac, aktualni izbornik slovenske reprezentacije.
1967. — Iván Zamorano, čileanski nogometaš.
1968. — Dragana Mirković, srpska folk pevačica i mnogi je smatraju najvećom zvezdom '90-ih i jednom od najvećih srpskih zvezda ikada.
1968. — Siniša Školneković, bivši hrvatski vaterpolist.
1976. — Marcelo Gallardo, argentinski nogometaš i trener.
1977. — Didier Dinart, francuski rukometaš i trener.
1978. — Goran Jevtić, srpski pozorišni, televizijski i filmski glumac.
1981. — Olivier Rochus, umirovljeni belgijski tenisač.
1983. — Jelena Gavrilović, srpska glumica.
1986. — Senad Lulić, bosanskohercegovački nogometaš.
1987. — Marijo Možnik, hrvatski gimnastičar.
1988. — Angelique Kerber, njemačka teniserka poljskog porijekla.

.

Smrti

1896. — Paul Verlaine - francuski pjesnik (r. 1844.).
1908. — Herman Snellen - nizozemski oftalmolog (r. 1834.).
1936. — Rudyard Kipling, engleski književnik (r. 1865.).
1985. — Wilfrid Brambell, irski glumac.
1989. — Bruce Chatwin, engleski putopisac.
1995. — Adolf Butenandt, njemački kemičar (r. 1904.).
2002. — Alex Hannum, američki je profesionalni košarkaški trener i igrač (r. 1923.).

.

Praznici i dani sećanja

Srpska pravoslavna crkva slavi:.

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar