1818.
godina
- Ovo je članak o godini 1818.
Godina 1818 (MDCCCXVIII) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u utorak po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 18. vijek – 19. vijek – 20. vijek |
| Decenija: | 1780-e 1790-e 1800-e – 1810-e – 1820-e 1830-e 1840-e |
| Godine: | 1815 1816 1817 – 1818 – 1819 1820 1821 |
| Gregorijanski | 1818.. (MDCCCXVIII) |
| Ab urbe condita | 2571. |
| Islamski | 1233–1234. |
| Iranski | 1196–1197. |
| Hebrejski | 5578–5579. |
| Bizantski | 7326–7327. |
| Koptski | 1534–1535. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1873–1874. |
| • Shaka Samvat | 1740–1741. |
| • Kali Yuga | 4919–4920. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4454–4455. |
| • 60 godina | Yang Zemlja Tigar (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11818. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
urediJanuar/Siječanj – Mart/Ožujak
uredi- 1. 1. - Koregaonska bitka, odlučujuća pobeda Britanske istočnoindijske kompanije nad Carstvom Marata u Indiji.
- 1. 1. - Objavljen Frankenstein, or The Modern Prometeus, roman Mary Shelley.
- 6. 1. - Mandeswarski ugovor okončava Treći anglo-marathski rat koji okončava prevlast Marathi u korist Britanaca.
- 23. 1.[1] - Bosanski vezir Sulejman-paša Skopljak smenjen, njegov naslednik Morali Bećir-paša se odrekao časti i pre nego što je primio (u Bosni je nemir)[2].
- 5. 2. - Karl XIV Johan je novi kralj Švedske i Norveške (u Norveškoj kao Karl III Johan, vl. do 1844) - bivši francuski general Jean Baptiste Bernadotte, započinje Kuću Bernadotte koja je i danas na prestolu Švedske.
- 12. 2. -
Čile proglašava nezavisnost od Španije. - mart - Hussein Dey postaje poslednji dajidža Osmanskog Alžira (do 1830).
- 2. 3. - Giovanni Battista Belzoni ulazio u Hefrenovu piramidu.
- 16. 3. - Bitka na Cancha Rayadi: Pirova pobeda rojalista u Čileu.
- 22. 3. - Zapadni Uskrs pada na najraniji mogući datum - sledeći put tek 2285.
April/Travanj – Jun/Lipanj
uredi- 1. 4. - Prvi Seminolski rat: gen. Andrew Jackson porazio poglavicu Kinhageeja na Floridi.
- 4. 4. - Definisana opšta forma zastave SAD: fiksno 13 crvenih i belih štrafti a broj zvezda prema broju država.
- 4. 4. - Razoran zemljotres pogodio Sofiju.
- 5. 4. - Čileanski rat za nezavisnost: Bitka na Maipúu je odlučujuća pobeda pobunjenika nad rojalistima - kraj španske vlasti.
- maj - Skupština u Vraćevšnici: knez Miloš odredio Kragujevac za glavni grad Srbije[3] (do 1839).
- 12. 6. - Joas II je novi etiopski car (do 1821).
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
uredi- 3. 8. - Otto von Kotzebue se vratio s ruskom Rjurikovom ekspedicijom sa trogodišnje plovidbe oko sveta.
- 22. 8. - Veliko Vojvodstvo Baden postaje ustavna monarhija (autor ustava Karl Friedrich Nebenius).
- 23. 9. - Demarkacija granica Neutralnog Moresneta (nizozemsko-pruski kondominijum).
- 30. 9. do 21. 11. - Aachenski kongres vladara Svete alijanse: povlače se okupacione trupe iz Francuske, smanjena ratna odšteta; Francuska primljena u društvo sila (Evropski koncert ili Pentarhija).
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
uredi- 19. 10. - Ugovor iz Tuscaloose ("Jacksonova kupovina"): Indijanci Chickasaw prodali područje zapadnog Tenesija i jugozapadnog Kentakija.
- 22. 10. (10. 10. po j.k.) - Narodna skupština na Cetinju odlučuje o ukidanju guvernadurske vlasti (definitivno 1830).[4]
- 20. 10. - Potpisana Anglo-američka konvencija: granica Kanade i SAD duž 49. paralele (od Lake of the Woods do Stenovitih planina).
- 29. 11. - Dalmatinski episkop Venedikt Kraljević u Beču podneo vladi predlog o sprovođenju unije u Dalmaciji[5].
- 3. 12. - Ilinois postao 21. država SAD.
- 24. 12. - U austrijskom mestu Oberndorf bei Salzburg prvi put izvedena "Tiha noć" (stihovi Joseph Mohr, muzika Franz Xaver Gruber).
Kroz godinu
uredi
- Prvo izdanje Vukovog "Srpskog rječnika" i prošireno izdanje gramatike.
- Posthumno objavljen "Mezimac" Dositeja Obradovića.
- Blizu mesta Karađorđevog ubistva podignuta crkva manastira Pokajnica.
- Eksplozija baruta u Pljevljima - mnogo žrtava i razaranja.
- Nastavlja se kuga u Crnoj Gori.
- Počinje brojčano i teritorijalno širenje grčke Heterije.
- Ibrahim Paša srušio Dirijski Emirat (Prvu saudijsku državu), Abdullah bin Saud pogubljen u Carigradu.
- Kavkaski rat: ruski general Aleksej Petrovič Jermolov osnovao tvrđavu Grozni.
- Prva ekspedicija Johna Rossa - traži Sjeverozapadni prolaz.
- Pod imenom Royal Coburg Theatre u Londonu osnovano pozorište Old Vic.
- Caspar David Friedrich: "Lutalica iznad mora magle"
- Persijsko-afganski rat: persijska vojska poražena kod Kafir Qale u pokušaju da povrati Herat.
Karte
uredi-
Pinkertonova mapa Austrijskog carstva -
Pinkertonova mapa evropske Turske -
Rođenja
uredi- 30. 1. - Artúr Görgey, mađarski general († 1916)
- februar? - Frederick Douglass, abolicionista († 1895)
- 8. 3. - Ruggiero Leoncavallo, talijanski skladatelj
- 19. 3. - Petar Preradović, hrvatski književnik srpskog porekla († 1872)
- 8. 4. - Christian IX, danski kralj († 1906)
- 29. 4. - Aleksandar II., ruski car († 1881)
- 30. 4.? - Josip Filipović, austrijski general, osvajač Bosne († 1889)
- 5. 5. - Karl Marx, njemački filozof i revolucionar († 1883)
- 25. 5. - Jacob Burckhardt, istoričar umetnosti († 1897)
- 28. 5. - P. G. T. Beauregard, general Konfederalnih država († 1893)
- 6. 6. - Nikolaj Miljutin, ruski političar († 1872)
- 7. 6. - Vatroslav Bertić, matematičar († 1901)
- 17. 6. - Charles Gounod, kompozitor († 1893)
- 29. 6. - Angelo Secchi, astronom († 1878)
- 8. 7. - Ivan Franjo Jukić, hrvatski književnik, kulturni i politički djelatnik († 1857)
- 30. 7. - Emily Brontë, engleska književnica († 1848)
- 10. 8. - Nikola Hristić, srpski političar († 1911)
- 31. 8. - Dragutin Lehmann, knjižar i novinar († 1885)
- 1. 9. - José María Castro Madriz, osnivač Kostarike († 1892)
- 26. 9. - Mijat Stojanović, edukator i etnograf († 1881)
- 27. 9. - Hermann Kolbe, hemičar († 1884)
- 13. 10. - Koloman Bedeković, hrvatski ban († 1889)
- 9. 11. - Ivan Turgenjev, književnik († 1883)
- 13. 12. - Mary Todd Lincoln, prva dama SAD († 1882)
- 16. 12. - Matija Ban, književnik, političar, akademik († 1903)
- 24. 12. - James Prescott Joule, engleski fizičar († 1889)
- 28. 12. - Carl Remigius Fresenius, hemičar († 1897)
- ? - William Welch Deloitte, († 1898)
- ? - Pavle Simić, slikar († 1876)
Smrti
uredi- 2. 1. - Martha Christina Tiahahu, nacionalna heroina Indonezije (* 1800)
- 5. 2. - Karl XIII/II, kralj Švedske i Norveške (* 1748)
- 28. 2. - Ali Ben Ahmed, dajidža Alžira
- 10. 5. - Paul Revere, američki patriota i industrijalac (* 1734)
- 6. 6. - Jan Henryk Dąbrowski, poljski general (* 1755)
- 12. 6. - Egwale Seyon, etiopski car
- 28. 7. - Gaspard Monge, matematičar (* 1746)
- 5. 10. - Nancy Lincoln, majka Abrahama Lincolna (* 1784)
- 8. 12. - Johan Gahn, švedski kemičar i otkrivač mangana (* 1745)
- ? - Abdullah bin Saud, lider prve Saudijske države
- ? - Vićentije Rakić, književnik (* 1750)
Reference
uredi- ↑ Spisak bosanskih vladara Arhivirano 2013-07-30 na Wayback Machine-u, camo.ch
- ↑ Vladimir Ćorović, Srbija kao samoupravna država, rastko.rs
- ↑ Manastir Vraćevšnica sa crkvom Svetog Đorđa Arhivirano 2013-05-16 na Wayback Machine-u, manastiri.rs
- ↑ "Politika", 6-9. jan. 1937
- ↑ Istorija s. n. 5-2, 285
- Literatura
- Istorija srpskog naroda, Od Prvog ustanka do Berlinskog kongresa 1804-1878, Beograd 1981, Peta knjiga drugi tom (5-2)
Vanjske veze
uredi | U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: 1818. |