August II Jaki
August II Jaki (poljski: August II Mocny, njemački: August der Starke, Drezden, 12. maj 1670. - Varšava, 1. februar 1733.) bio je kralj Poljsko-Litvanske Unije koji je vladao u turbulentna vremena u dva navrata od 1697. do 1706. i od 1709. do 1733.[2]
| August II Jaki | |
|---|---|
| |
| Portret Augusta II (Louis de Silvestre) | |
| Knez izbornik Elektorata Saksonija | |
| Vladavina | 1694. - 1733. |
| Prethodnik | Johann Georg V |
| Nasljednik | August III |
| Kralj Poljsko-Litvanske Unije | |
| Vladavina | 1697. - 1706. (Prvi mandat) |
| Krunidba | 1697. Wawelska katedrala |
| Vladavina | 1709. - 1733. (Drugi mandat) |
| Prethodnik | Stanisław Leszczyński |
| Nasljednik | Stanisław Leszczyński |
| Supruga | Christiane Eberhardine |
| Djeca | August III, Moritz, Johann Georg, Friedrich August, Maria Anna, Anna Karolina |
| Dinastija | Wettin |
| Otac | Johann Georg III |
| Majka | Anna Sophie od Danske |
| Rođenje | 12. maj 1670. Drezden, Elektorat Saksonija |
| Smrt | 1. februar 1733. Varšava, Poljsko-Litvanska Unija |
| Pokop | Wawelska katedrala (tijelo), Drezdenska katedrala (srce) |
| Vjera | luteran do 1697. od tad katolik[1] |
Biografija
urediAugust je kao Friedrich August I od 1694. bio saksonski knez izbornik,- moćne zemlje Svetog Rimskog Carstva rivala Brandenburg-Pruske. Vjerojatno je to bio razlog što ga je sejm izabrao za kralja - 1697.[2]
August je bio tipični vladar doba apsolutizma koji je proveo brojne dobre političke i ekonomske reforme u Saksoniji, ali je isto tako brzopleto 1700. uvukao zemlju u Veliki sjeverni rat sa Švedskom.[2]
Nakon vojnog poraza i invazije švedske vojske na Poljsko Litvansku Uniju i Saksoniju, njegovi poljski protivnici okupljeni u Varšavskoj konfederaciji, 1704. zatražili su njegovu smjenu a umjesto njega predložili poznańskog vojvodu Stanisława Leszczyńskog. Na pritisak švedskog kralja Karla XII morao je potpisati abdikaciju u Altranstädtu i odstupiti sa trona.[2]
Nakon poraza švedskog kralja u Bitci kod Poltave 1709. od ruske vojske i uz pomoć cara Petra Velikog ponovno se vratio na tron.[2]
Njegov drugi mandat protekao je u podršci koje mu je davalo plemstvo okupljeno oko Sandomjerske konfederacije. S druge strane plemstvo koje se bojalo njegova apsolutizma i represalija saksonske vojske okupilo se oko Tarnogródske konfederacije (1715.-17.). Taj sukob završio je ruskim posredovanjem sklapanjem kompromisnog Varšavskog pakta i ušutkavanjem sejma.[2]
August je ipak rezolutno odbio prijedlog Kraljevine Pruske za Podjelu Poljske.[2]
Za njegove vladavine Saksonija je doživjela ekonomski i kulturni procvat, dok se to za Poljsko Litvansku Uniju nije moglo reći jer je osiromašila, što zbog švedske invazije što zbog zapostavljanja. U Drezdenu koji je koristio za rezidenciju podigao je čitav niz raskošnih palača, a u Meissenu 1710. pomogao osnivanje prve manufakture porcelana, koji je kasnije postao svjetski poznat.[1]
August je bio je poznat po svojim brojnim ljubavnicama (Cosel, Lubomirska, Denhoffowa).[2], a nasljedio ga je sin August III.
Izvori
urediVanjske veze
uredi
- August II (pl)