Crvene beretke
„Crvene beretke” preusmjerava ovdje. Za ostala značenja, v. Crvene beretke (razvrstavanje).Crvene beretke su bili specijalna jedinica srpske službe Državne bezbednosti. Jedinica je poznata i pod nadimkom „Frenkijevci“ (po Franku Simatoviću) i kasnijem službenom nazivu Jedinica za specijalne operacije (JSO).
4. aprila 1991. u Kninu je osnovana jedinice za specijalne namene MUP, čiji je simbol bila crvena beretka, a komandant Kapetan Dragan (Vasiljković).[1] Nakon sukoba Martića i Babića, u avgustu 1991. Vasiljković se vraća u Beograd, specijalnu jedinicu Krajine napušta trećina ljudstva, a Franko Simatović Frenki ih preuzima i obučava kao jedinicu specijalne namene RDB. Od njih je 1994. oformljena Jedinca za antiteroristička dejstva. Nakon smene Jovice Stanišića i raspuštanja Arkanovih Tigrova 1996. godine, jedinica je reorganizovana i preimenovana u Jedinicu za specijalne operacije - JSO, a jedan od komandanata Tigrova Milorad Ulemek Legija je preuzeo komandu nad jedinicom.[2][3]
JSO je osnovana i dugo držana van očiju javnosti, tako da nije bila poznata po službenom nazivu. Deo pripadnika su bili lica sa kriminalnim dosijeima.[4] Tokom ratova na prostoru bivše Jugoslavije pojedini pripadnici i delovi jedinice bili su umešani u ratne zločine, kriminal i ratno profiterstvo.[5] Jedinice za specijalne operacije (JSO) su bile veoma aktivne na Kosovu.[6] JSO je na Kosovu bio poznat po beskrupuloznosti.[6] Razni izveštaji navode da je jedinica bila prisutna ili učestvovala u napadu na Račak,[7] masakru u selu Ćuška,[8] masakru u zatvoru Dubrava,[6] itd. Pripadnici ove jedinice su odgovorni za ubistvo bivšeg predsednika Srbije i jednog od Miloševićevih najvećih suparnika, Ivana Stambolića, 25. avgusta 2000.[9] Nakon pada Miloševića 5. oktobra 2000. godine, Milorad Ulemek i dalje ostaje na čelu jedinice, jer je navodno imao neki dogovor sa novim vlastima.
Jedinica za specijalne operacije je krajem 2001. blokadama puteva i protestima pod punom ratnom opremom pokušala da sruši novu Đinđićevu vladu zbog uspostavljanje saradnje sa Međunarodnim sudom za ratne zločine.[10] Pripadnici ove jedinice su 2003. godine izvršili atentat na premijera Srbije dr Zorana Đinđića, nakon čega je ova jedinica rasformirana. Mnogi njeni članovi su nakon atentata optuženi za najteža kriminalna dela, ubistva, otmice, razbojništva, a neki od njih su i osuđeni. Ostali pripadnici su postali deo tada novoformirane Žandarmerije.
Izvori
uredi- ↑ Kapetan Dragan može da bude izručen Hrvatskoj
- ↑ Kapetan Dragan može da bude izručen Hrvatskoj
- ↑ Kapetan Dragan: prvi komandant najelitnije srpske jedinice[mrtav link]
- ↑ Dokumenti o Jedinici za specijalne operacije
- ↑ U mreži Pauka
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Po naređenju: ratni zločini na Kosovu (Izveštaj Human Right Watch-a)
- ↑ Massacre that started long haul to justice
- ↑ Udar Munje
- ↑ „Država obeštetila porodicu Ivana Stambolića”. Arhivirano iz originala na datum 2013-12-24. Pristupljeno 2010-03-13.
- ↑ O pobuni Crvenih beretki 2001