Douglas DC-3
DC-3, zvan i Douglas DC-3, Skytrain, C-47 (Američka vojska), R4D (Američka mornarica) ili Dakota (Kraljevska ratna avijacija), bio je prvi uspješni komercijalni transportni i putnički avion na svijetu, efikasno prilagođen vojnim potrebama za Drugog svjetskog rata.[3]
| Douglas DC-3 | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Opšti podaci | ||
| Namena | Putnički avion | |
| Posada | 2 člana | |
| Broj putnika | 149-215 | |
| Poreklo |  SAD
| |
| Proizvođač | Douglas Aircraft Company | |
| Probni let | 17. decembar 1935.[1] | |
| Uveden u upotrebu | 1936. | |
| Status | u službi | |
| Prvi korisnik | American Airlines | |
| Broj primeraka | 607 | |
| Dimenzije | ||
| Dužina | 19.70[2] m | |
| Visina | 5.16[2] m | |
| Razmah krila | 29 m | |
| Površina krila | 91,7 m² | |
| Masa | ||
| Prazan | 7,650 kg | |
| Maksimalna težina | 11,430 kg | |
| Pogon | ||
| Motori | 2× Wright R-1820 Cyclone, | |
| Broj motora | dva | |
| Snaga | 820 kW kW} | |
| Fizičke osobine | ||
| Performanse | ||
| Maks. brzina na Hopt | 370 km/h km/h | |
| Ekonomska brzina | 333 km/h | |
| Dolet | 1.650 km | |
| Plafon leta | 7,100 m | |
Historija
urediPrvi probni let imao je 17. decembra 1935. u kalifornijskoj Santa Monici.[1]
DC-3 bio je niskokrilni dvomotorni jednokrilac koji je u različitim konfiguracijama mogao primiti 21 - 28 putnika ili nositi 2,725 [[kilograma|kg) tereta. Bio je dug preko 19,5 metara, sa rasponom krila od 29 m). Proizvela ga je kompanija Douglas Aircraft Company Inc.[3]
To je bio prvi putnički avion koji je mogao letjeti iz New Yorka u Chicago bez presjedanja, što bi obavio za tri sata i pedeset pet minuta.[1] DC-3 služio je, bolje rečeno dominirao u novonastalim avio transportu od samog starta. Sredinom 1940-ih gotovo svi od tristotinjak aviona (osim 25) koji su letjeli u Sjedinjenim Američkim Državama bili su DC-3.[3]
Prvi DC-3 poletio za potrebe Američke vojske do Banjula u Gambiji i Kartuma u oktobru 1941, nakon tog od decembra je letjela flota od 10 aviona za Afriku.[4]
Njegove ratne adaptacije bile su jednostavne i efikasne. Korišten je za prijevoz do 28 putnika, i isto toliko naoružanih padobranaca, 18 ranjenika sa nosilima (+ tročlana medicinska ekipa) i ratnog materijala do skoro 3 tone, što se kadkad svodilo na 2 lakša kamiona.[3]
Verzija koja je prevozila samo trupe nazvana je C-53.[3] Avion se također koristio za vuču jedrilica i čak je pretvoren u efikasnu, brzu jedrilicu jednostavnim uklanjanjem njegovih motora DC-3 je kao jedrilica mogao prevesti 40 naoružanih vojnika najvećom brzinom od 464 Km/h, što je bilo 144 Km/h brže od bilo koje prethodne transportne jedrilice i 26 % brže od svoje vlastite brzine kad je letio kao transportni avion.[3]
Kad se koristio kao transportni ili putnički avion njime je upravljala posada od dva člana, najčešće sa čuvarom kabine, a u vojnoj verziji sa većim motorima - tročlana posada.[3] Glavni stajni trap DC-3 bio je uvlačiv, za razliku od tog njegov upravljivi repni kotač nije.[3]
Kako bi smanjila pritisak na tvornicu, kompanija Douglas Aircraft je prodala licence za proizvodnju DC-3; Nizozemskoj, Japanu i Sovjetskom Savezu[1], koji je taj avion proizvodio pod imenom Lisunov Li-2.[2]
DC-3 odigrao je važnu ulogu u Bitci za Normandiju prebacivši velik broj padobranaca i trupa.[2]
Piloti kako vojni tako i civilni, voljeli su DC-3, jer je lako poletao, udobno krstario brzinom od 297,7 Km/h na visini od 3048 m, i lako sletao pri brzini od samo 107,8 Km/h, tako da se u šali govorilo da sam sljeće.[3] Maksimalno se mogao popeti do visine od 7,000 m i imao domet krstarenja od 2,414 do 3,379 km. Kada je proizvodnja DC-3 završila 1945. godine, bilo ih je proizvedeno više od 13,000 komada tog aviona.[3]
Jednostavno upravljanje i održavanje, kao i lakoća poleta i sletanja na kratkim pistama i pouzdanost, stvorili su od DC-3 legendu tako da se nekih šestotinjak još i danas koristi širom svijeta.[3]
2008. bilo je još oko 1,400 aviona DC-3 na svijetu, od kojih nisu svi bili u voznom stanju.[5]
Povezano
urediIzvori
uredi- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „The DC-3 Genesis of The Legend” (engleski). DC-3/Dakota Historical Society. Pristupljeno 15.10.2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Douglas DC-3” (engleski). Aviation History. Pristupljeno 15.10.2022.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 „DC-3 aircraft” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 15.10.2022.
- ↑ „Air Transport Command” (engleski). DC-3/Dakota Historical Society. Pristupljeno 15.10.2022.
- ↑ „Airworthy Survivors & Current Restorations” (engleski). DC-3/Dakota Historical Society. Pristupljeno 15.10.2022.
