Gaj Kalpurnije Pizon

Gaj Kalpurnije Pizon (Gaius Calpurnius Piso, ? - 65) bio je rimski političar iz doba Julijevsko-Klaudijevske dinastije, poznat po tome što je pokrenuo veliku, ali neuspjelu zavjeru protiv cara Nerona godine 65.

Pizon je poticao iz ugledne porodice Kalpurnijevaca, ali njegovi roditelji nisu poznati po imenu. Od njih je naslijedio golemo bogatstvo. Antički izvori ga opisuju kao naočitog i druželjubivog čovjeka koji se bavio pravom a u slobodno vrijeme pisao tragedije te uživao veliku popularnost u rimskom visokom društvu. Godine 40. se car Kaligula zagledao u njegovu suprugu te Pizona prvo natjerao da se od nje razvede, potom ga pod optužbom za preljub dao prognati iz Rima. Izgnanstvo je godine 42. opozvao novi car Klaudije, koji je od Pizona učinio svog konzula.

Nakon velikog rimskog požara, upravo su se oko Pizona počeli okupljati nezadovoljnici s Neronovom vladavinom. Pizon je osmislio zavjeru s ciljem da se Neron ubije, a potom on sam proglasi za novog cara. Plan je, međutim, 19. aprila 65. caru otkrio oslobođenik po imenu Milih. Nakon toga su svi zavjerenici pohapšeni - njih 19 je pogubljeno, a 13 prognano. Pizonu je naređeno da izvrši samoubistvo, što je on i učinio.

Izvori

• Djela čiji je autor Theodor Mommsen na Projektu Gutenberg The History of Rome, Book IV