Huang Ho
Ho (Žuta rijeka) je druga rijeka po dužini u Kini i šesta po dužini u svijetu. Uz rijeku Yang Ce se smatra najvažnijom kineskom rijekom. Smatra se "kolijevkom Kine" jer se uz nju razvila kineska civilizacija.
| Huang Ho | |
|---|---|
 | |
| Lokacija | |
| Države | Kina |
| Hidrografija | |
| Izvor – aps. visina | Planina Bayan Har 4500 m |
| Ušće – aps. visina – vrsta | 0 m Delta |
| Dužina | 5464 km |
| Hidrologija | |
| Protok – srednji | 2571 m³/s |
| Sliv – površina | 752.000 km² |
| Ulijeva se u | Žuto more |
Zemljopis
urediHuang He teče kroz sjevernu Kinu. Izvire u planini Bayan Har u provinciji Qinghai. Na izvoru se nalaze dva jezera. U srednjem dijelu toka čini velik zavoj kojim ulazi u pustinju Gobi gdje se navodnjava pustinjski prostor koji time postaje pogodan za život. Nakon izlaska iz pustinje prolazi sjevernim dijelom Velike kineske nizine koja je centar naseljenosti u Kini. Ulijeva se u Žuto more. Zanimljivo je da je u povijesti često mijenjala korito, posebno u prostoru oko ušća.
Huang He velikim dijelom toka teče preko plodnog žutog tla koje se naziva prapor ili les. To tlo ulazi u rijeku, te je ona zbog njega prepuna žutog mulja i zato se zove Žuta rijeka. Taj mulj rijeka donosi u Žuto more. Također u pustinji Gobi vjetar donosi žuti pijesak u rijeku.
U povijesti je dolina rijeke bila centar naseljenosti Kine, ali danas je daleko naseljeniji prostor uz Yang Ce. Ipak je i dalje Huang He značajna rijeka. Najveći gradovi na njoj su Jinan, Zhengzhou i Lanzhou. Nedaleko je i grad Xi'an koji je povijesni glavni grad Kine.
Huang He je značajna plovna rijeka. Velikim kanalom je povezana s rijekom Yang Ce i to je značajan plovni put. Na rijeci Huang He postoji mnogo brana i umjetnih jezera.
Hidroelektrične brane na reci
uredi
Reka poseduje veoma veliki hidroenergetski potencijal te su stoga na njoj sagraćene brojne brane. Najveće su sagraćene: u Liujia Kanjonu, kod grada Lanzhou, Sanmenskom Kanjonu (Sanmenska hidroelektrana koja je počela da se gradi 1957. godine; proizvodi preko 6 milijardi KWh struje godišnje).
Poplave i promene toka
urediHoangho je kroz istoriju često izazivala katastrofalne poplave i menjala svoj tok. U zadnjih 3000-4000 godina Hoangho je plavio 1593 puta. Kineski istoričari zabeležili su da je reka do sada 18 puta promenila glavni tok. Ovo menjanje toka i česte poplave imali su značajnu ulogu u stvaranju Kineske nizije.
Literatura
uredi
- Mala Enciklopedija Prosveta - Opšta Enciklopedija (M-Š). Izdavačko preduzeće "Prosveta", Beograd 1959.