Wikipedija

Intraabdominalna hipertenzija

Intraabdominalna hipertenzija, povišen intraabdominalni pritisak prema definiciji Svetske asocijacije za bdominalni kompartment sindrom, je produženo ili ponavljano patološko povišenje intraabdominalnog ili unutartrbušnog pritiska iznad 12 mmHg.[1]

Osnovni pojmovi

uredi

Intraabdominalni pritisak

uredi

Intraabdominalni ili unutartrbušni pritisak je odnos između akumulacija tečnosti unutar trbušne (abdominalne) šupljine i komplijanse,[n 1] trbuha, po obrascu:

(C = ΔV/ΔP)

Kriva pritiska - volumena za trbušnu šupljinu nije pravolinijska.[2] Usled opadanja komplijanse trbuha, dok se tečnost postepeno nakuplja u peritonealnoj duplji, kao ishod nastaje brže povećanje ili veća vrednost intraabdominalnog pritiska.[3]

Normalne vrednosti intraabdominalnog pritiska krću se oko 6,5 mmHg. Ova vrednost varira tokom disajnog ciklusa i raste sa porastom telesne mase.

Intraabdominalna hipertenzija

uredi

Burch sa svojim saradnicima,[4] definisao je gradusni sistem za intaabdominalnu hipertenziju:

  • Stepen I (7,5—11 mmHg),
  • Stepen II (11—18 mmHg)
  • Stepen III (18—25 mmHg)
  • Stepen IV (> 25 mmHg).

Nešto kasnije, Svetska asocijacija za abdominalni kompartment sindrom (WSACS), modifikovala je ovaj gradusni sistem (sa namerom da poveća njegovu kliničku senzitivnost) na sledeći način:[1][5]

  • Stepen I IAH (12—15mmHg),
  • Stepen II IAH (16–20 mmHg)
  • Stepen III IAH (21—25 mmHg)
  • Stepen IV IAH (> 25 mmHg).[1]

Takođe Svetska asocijacija za abdominalni kompartment sindrom izdala je preporuke da se:

  • Intraabdominalni pritisak od 5—7 mmHg smatra graničnom vrednošću kod odraslih bolesnih.
  • Intrabdominalna hipertenzija definiše kao trajno ili ponovljenoa uvećanje IAP ≥ 12 mmHg.
  • Akutni kompartment sindrom definiše kao trajni IAP > 20 mmHg, povezan sa disfunkcijom /otkazom organa.[1]

Epidemiologija

uredi

U novijoj literaturi, intraabdominalna hipertenzija i abdominalni kompartment sindrom dobro su opisani i definisani entiteti koji se javljaju kod hirurških i internističkih i bolesnika, sa ili bez abdominalnih (trbušnih) povreda i/ili operacija.[6]

U literaturi nema puno podataka o incidenci i prevalenciji intraabdominalna hipertenzija i abdominalni kompartment sindrom. Razlog tome je neprepoznavanja ovog entiteta i/ili nedovoljna evaluacija bolesnika pogođenih ovim poremećajem, kao i velikog broj studija koje se uglavnom bave prikazom bolesnika.

Tačna incidencija još nije verifikovana, ali je jasno da se povećava u pojedinim populacionim grupama, kao što su bolesnici sa tupim ili penetrantno povredama trbuha, ratnim povredama trbuha, rupturom trbušne aneurizme aorte, retroperitonealnim krvarenjem, pneumoperitoneumom, malignitetom, pankreatitisom, masivnim ascitom, transplantacijom jetre, itd.[7]

U jednoj od najranijih prospektivnih studija sa serijom od 145 pacijenata koji su identifikovani kao rizična grupa za nastanak intraabdominalne hipertenzije i abdominalnog kompartment sindrom, objavljena je incidenca od 14%.[8]

U novijoj multicentričnoj studiji sa 265 uzastopnih bolesnika primljenih u različitim jedinicama intenzivne nege, objavljeno je da je 32,1% ove populacije imalo intraabdominalnu hipertenziju i 4,2% abdominalni kompartment sindrom.[9]

Po dosadašnjim objavljenim rezultatima, u Sjedinjenim Američkim Državama broj pacijenata sa abdominalnim kompartment sindromom primljenih u jedinice nege za traumu iznosio je od 5% do 15%, a 1% u sveobuhvatnim prijemima usled povrede.[10]

Morbiditet i mortalitet

Morbiditet i mortalitet kod abdominalne hipertenzije pripisuje se njenim efektima na organske sisteme. Zbog toga, ona ima visok mortalitet i pored intenzivnog lečenja.

Takođe, abdominalni kompartment sindroma kod pojedinih bolesnika je posledica teških povreda ili oboljenja, koja za sobom nose visok mortalitet i morbiditet. U pojedinim studijama mortalitet obolelih od abdominalne hipertenzije iznosi i do 67%.[11][12] Rekurentni abdominalni kompartment sindroma nosi još veći mortalitet.

Etiolopatogeneza

uredi

Bilo koji poremećaj ili abnormalnost koja podiže pritisak unutar trbušne šupljine može indukovati intraabdominalnu hipertenziju. Slićno no kompartment sindromu u ekstremitetima, do abdominalnog kompartment sindroma dolazi kada je ntraabdominalni pritoisak previsok. Ista ili slična stanja kod različitih bolesnika ne moraju dovesti do komplikacija unutar trbušne šupljine.

Pouzdani podaci o etiologiji ntraabdominalne hipertenzije nisu poznati, mada se kao mogući uzroci najčešće navode; sepsa i teška abdominalna trauma, krvarenja, masivne opekotine.[13]. Povećanje pritiska u trbušnoj duplji (intraabdominalna hipertenzija) u navedenim poremećajima smanjuje dotok krvi u trbušne organe i narušava plućne, kardiovaskularne, bubrežne i želudačnocrevne funkcije, izazivajući više sindroma disfunkcije zahvaćenih organa i u konačnom ishodu smrt.[14]

Ovaj sindrom se sreće kod povrede trbuha i drugih telesnih regija nezavisno.[15]. Javlja se kod bolesnika sa pankreatitisom, operisanih zbog rupture abdominalne [16][17][18] i grudne aneurizme aorte [19], neoperisanih bolesnika na nekontrolisanoj antikoagulantnoj terapiji sa krvarenjem u trbušnom zidu i abdomenu,[20], kao i kod bolesnika sa transplantiranom jetrom [21], zbog reperfuzionog edema jetre i donor-recipijent nesrazmere.[22]

Među brojnim uzrocima ntraabdominalne hipertenzije najčešći su abdominalno krvarenje i masivna nadoknada tečnosti.

Napomene

uredi
  1. ↑ Komplijansa je promena volumena nastala usled promene pritiska.

Povezano

uredi

Izvori

uredi
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Abdominal Compartment Society. Intra-abdominal Hypertension and the Abdominal Compartment Syndrome: Updated Consensus Definitions and Clinical Practice Guidelines from the World Society of the Abdominal Compartment Syndrome. World Society of the Abdominal Compartment Syndrome. Available at Available at[mrtav link][mrtav link] 2013.
  2. ↑ Barnes GE, Laine GA, Giam PY, Smith EE, Granger HJ. Cardio- vascular responses to elevation of intra-abdominal hydrostatic pressure. Am J Physiol 1985; 248: R208–13.
  3. ↑ Milev B, et al. Intraabdominalna hipertenzija i abdominalni kompartment sindrom. Vojnosanit Pregl 2010; 67(8): 674–680. UDC 612.339:617.55–008.6
  4. ↑ Burch JM, Moore EE, Moore FA, Franciose R. The abdominal compartment syndrome. Surg Clin North Am 1996; 76: 833–42.
  5. ↑ Cheatham ML. Abdominal compartment syndrome: pathophysiology and definitions. Scand J Trauma Resusc Emerg Med 2009; 17: 10.
  6. ↑ Rutherford EJ, Skeete DA, Brasel KJ. Management of the patient with an open abdomen: techniques in temporary and definitive closure. Curr Probl Surg 2004, 41(10): 815–76.
  7. ↑ Stankovic N, Petrovic M, Drinkovic N, Bjelovic M, Jevtic M, Mirkovic D. Colon and rectal war injuries. J Trauma 1996; 40(Suppl): S183–8.
  8. ↑ Bailey J, Shapiro MJ. Abdominal compartment syndrome. Critical Care 2000; 4(1): 23–29.
  9. ↑ . Malbrain ML, Chiumello D, Pelosi P, Wilmer A, Brienza N, Malcangi V, et al. Prevalence of intra-abdominal hypertension in critically ill patients: a multicentre epidemiological study. Intensive Care Med 2004; 30: 822–9
  10. ↑ Paula R. Abdominal compartment syndrome Boston: Medical Publishing; 2009.
  11. ↑ Hunter JD. Abdominal compartment syndrome: an under diagnosed contributory factor to morbidity and mortality in the critically ill. Postgrad Med J 2008; 84: 293–8.
  12. ↑ Malbrain ML, Cheatham ML, Kirkpatrick A, Sugrue M, Parr M, De. Waele J, et al. Results from the international conference of experts on intraabdominal hypertension and abdominal compartment syndrome. II. Recommendations. Intensive Care Med 2007; 33: 951–62.Sugrue M, Bauman A, Jones F, Bishop G, Flabouris A, Parr M, et al. Clinical examination is an inaccurate predictor of intraabdominal pressure. World J Surg 2002, 26: 1428–31.
  13. ↑ (en) Kirkpatrick AW, Ball CG, Nickerson D, D'Amours SK. Intraabdominal hypertension and the abdominal compartment syndrome in burn patients. World J Surg. 2009 Jun;33(6):1142-9. Abstract-PubMed
  14. ↑ (en) Richard Paula, Abdominal Compartment Syndrome WebMD
  15. ↑ Mcnelis J, Soffer S, Marini CP, Jurkiewicz A, Ritter G, Simms HH, et al. Abdominal compartment syndrome in the surgical intensive care unit. Am Surg 2002; 68(1): 18−23.
  16. ↑ Djavani K, Wanhainen A, Bjorck M. Intra-abdominal hypertension and abdominal compartment syndrome following surgeryfor ruptured abdominal aortic aneurysm. Eur J Vasc EndovascSurg 2006; 31(6): 581−4.
  17. ↑ Mehta M, Darling RC 3rd, Roddy SP, Fecteau S, Ozsvath KJ,Kreienberg PB, et al. Factors associated with abdominal compartment syndrome complicating endovascular repair ofruptured abdominal aortic aneurysms. J Vasc Surg 2005;42(6): 1047−51.
  18. ↑ Papavassiliou V, Anderton M, Loftus IM, Turner DA, Naylor AR,London NJ, et al. The physiological effects of elevated intraabdominal pressure following aneurysm repair. Eur J VascEndovasc Surg 2003; 26(3): 293−8.
  19. ↑ Shiiya N, Matsuzaki K, Miyatake T, Yoshimoto K, Yasuda K. Abdominal compartment syndrome causing respiratory failure during surgery for a ruptured descending thoracic aneurysm: report of a case. Surg Today 2005; 35(4): 320−2
  20. ↑ Barnes GE, Laine GA, Giam PY, Smith EE, Granger HJ. Cardiovascular responses to elevation of intra-abdominal hydrostatic pressure. Am J Physiol 1985; 248: R208–13.
  21. ↑ English W. Abdominal compartment syndrome. Tutorial of the week number 120. [cited 2008 December 1]. Available from: englishwilliam@hotmail.com
  22. ↑ Handschin AE, Weber M, Renner E, Clavien PA. Abdominal compartment syndrome after liver transplantation. Liver Transpl 2005; 11(1): 98−100.

Vanjske veze

uredi
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Intraabdominalna_hipertenzija&oldid=42308253
  NODES
INTERN 2