Johannesburg
Johannesburg [joˈɦɐnəsbœrχ] (lokalno Jo'burg, Jozi i eGoli), najveći i najbogatiji grad Južnoafričke Republike, administrativno sjedište provincije Gauteng od 1 009 036 stanovnika (po popisu iz 2001.) [1], u metropolitanskom području grada živi 3 888 180 stanovnika (po popisu iz 2007.) [1], a u širem pojasu grada čak 7,151,447.[2]
Johannesburg
| |||
|---|---|---|---|
 | |||
|
|||
| Geslo: Jedinstvo u razvoju | |||
| Koordinate: 26°12′S 28°2′E / 26.200°S 28.033°E | |||
| Država |  Južna Afrika
| ||
| Provincija | Gauteng | ||
| Osnivanje | 1886. | ||
| Vlast | |||
| - Gradonačelnik | upražnjeno; Mpho Phalatse (v.d.) (DA) | ||
| Površina | |||
| - Ukupna | 1 644,96 km² | ||
| Stanovništvo (2001., 2007.) | |||
| - Gustoća | 2364 st/km2 | ||
| - Urbano područje | 1 009 036 [1] | ||
| - Područje utjecaja | 3 888 180 [1] | ||
| Vremenska zona | UTC+2 (Južnoafričko standardno vrijeme) (UTC+2) | ||
| Službene stranice www.joburg.org.za | |||
| Karta | |||
  Johannesburg Johannesburg na karti Južne Afrike | |||
Johanesburg je drugi po veličini grad subsaharske Afrike, odmah iza Lagosa. Stanovnici kolokvijalno zovu grad; Joburg (fonetski Džoburg), Jozi (Džozi) i Egoli (Zlatni grad). Johanesburg je jedna od najvećih svjetskih metropola (od 50), ali je izniman po tome, što ne leži uz more ili pored neke veće rijeke.
Geografske karakteristike
urediJohanesburg je i po površini i po broju stanovnika ogroman grad. Sa periferijom je veličine oko 100 km sa 50 km i broji preko tri miliona stanovnika. Disproporcija je zbog toga što su retka naselja sa kućama naslonjenim jedne na druge. Po pravilu su okružene velikim brežuljkastim dvorištima i okućnicama, projektovanim tako da niko nikoga ne vidi i ne uznemirava. Uglavnom su sa bazenima.
Ceo grad je prepun drveća i to najčešće drveta jakarande (Jakaranda), koja u proleće ceo grad svojim cvetom boji u ljubičasto. Centar, koji obeležavaju visoki SABC antenski toranj sa vidikovcem i telekomunikacioni toranj na Hilbrou (Hillbrow), svojim poslovnim zgradama arhitektonski nalikuje na severnoameričke gradove. U njemu se nalazi Muzej Afrike, najznačajniji muzej kulture i istorije Johanesburga, gde možete upoznati istoriju grada iz svih uglova, ili naprimer naučiti koja je razlika između Bantu i Zulu plemena, razliku između Bura i Holanđana itd.
Južnije od centra se nalazi "Grad zlatnog grebena" (Gold Reef City), rudnik zlata, koji je tek skoro otvoren za turiste, jer je bio u upotrebi. Kažu da iz aviona čitav ovaj predeo na suncu sija zlatnim sjajem, jer je veliki deo rude dosta bogate zlatom, kao jalovina odlagan i rasipan po okolini. Na istom mestu se nalazi i Muzej aparthejda.
U zapadnom delu grada nalazi se Njutaun; neki ga nazivaju azijskom četvrti, gde je Gandi otpočeo svoju nenasilnu borbu protiv kolonijalista i dosta je spomenika iz tog doba. Lavove možete videti u Parku lavova, a ostalu afričku faunu u gradskom zoološkom vrtu. Obavezno iskoristite sve izlete van grada i u prirodu. Johanesburg je bogat velikim parkovima i oazama mira.
Historija grada i zlatna groznica
uredi
Historija grada vezana je uz 1886., kada je Džordž Voker (George Walker) zapeo za komad zlatne rude na svom imanju u Vitvotersendu (Witwaterstand). Voker je zapeo na mestu na kojem će kasnije biti iskopano 40% svog svetskog zlata.
Zlato se na teritoriji Južne Afrike i Johanesburga traži još od 1852. sa promenljivim uspehom jer su ga svi očekivali u grumenastom ili peskovitom stanju, kao na drugim sličnim nalazištima širom sveta. Međutim ono je bilo tu, pod nogama, u crvenoj zemlji po kojoj su hodali, samo u malo drugačijem obliku. Džordžu Vokeru i njegovom prijatelju Džordžu Hanibolu je zbog ovoga trebalo dosta truda da sakupe ljude i sredstva za ulaganja. Probleme su stvarale i tadašnje burske vlasti koje su i same donekle strahovale od pronalaska zlata, jer su sumnjale da bi u slučaju njegovog otkrića teritoriju morale prepustiti tada moćnijim Britancima, što se kasnije i desilo.
Kada je bilo jasno o kakvom se velikom nalazištu radi, za veoma kratko vreme ovu je teritoriju naselilo više od stotinu hiljada kopača i njihovih porodica, iako do Randa nije bilo nikakvih puteva. Vrlo brzo se iz haosa stvorio grad velikog potencijala, čiji ritam i danas mnogi ne mogu da savladaju.
Ipak, nisu se svi obradovali zlatu. Crno domicilno stanovništvo je odmah porobljeno i oterano u rudnike, a tih su se navika belci, u ovom ćošku sveta, teško odvikavali.
Život u gradu
uredi
U jednom od zvaničnih propagandnih turističkih letaka piše: "Johanseburg je mesto gde možete da doživite Afriku i pijete čistu vodu iz česme". Čitavo mesto je čisto i uredno i zapadni standardi u higijeni su jedino na šta ćete ovde naići.
Cene u gradu su dosta niže od evropskih, a kvalitet robe i namirnica je isti, ili čak i viši. U supermarketu možete kupovati sve što je najjevtinije na polici i opet da jedete marmeladu kakvu nigde drugo niste probali. Sve je ekstra i po prihvatljivoj ceni. U Johanesburgu standard belaca se može uporediti sa zapadnoevropskim ili bolje rečeno sa sličnim gradovima u SAD. Bela manjina i dalje živi i uživa veće ekonomske privilegije i bilo bi nerealno očekivati da se standard preko noći poravna, pa je nemoguće pričati o nekoj srednjoj vrednosti kao merilu kvaliteta života. Međutim, niko vas, bez obzira na poreklo, neće sputavati u svojim poslovnim idejama, ako vrede naravno, a prava i pravila ponašanja su slični američkim. Cene rada su dosta pale poslednjih godina, jer je sve veći broj gazda koji prave kompromise sa svojim egom, zarad zarade i jevtinijeg crnog radnika.
Život bez automobila je jednostavno nezamisliv i zbog toga što do skoro u gradu nije bilo nikakve vrste javnog prevoza. Danas postoji uspostavljen autobuski saobraćaj, ali je i dalje glavni gradski prevoz taksi. Vozi se levom stranom; većinom su vozila evropskih marki, koje imaju svoje fabrike u JAR. To je bio način da se zaobiđu ondašnje sankcije Ujedinjenih nacija, uvedene zbog aparthejda, pa je JAR dugo vremena bila jedina zemlja u kojoj se pored Nemačke proizvodio "Mercedes".
Noćni život
urediNoćni život Johanesburga je nešto posebno. Inače ovo je onaj deo Afrike koji nije do kraja pokidao veze sa svojim kolonijalistima i poznat je po dobrom provodu. Valjda stoga što su tu tradicionalno dolazili većinom avanturisti; ljudi koji nisu mogli "s mirom sedeti kući". U Johanesburgu noćni provod počinje posle 10 sati, a najpoznatija je ulica Roki strit (Rocky Street), sa velikim brojem noćnih barova i koktel klubova i ne bi je trebalo izostaviti iz sopstvenog turističkog vodiča, uz obavezno korišćenje taksija u dolasku i odlasku.
Srpska emigracija
urediPostoji i znatan broj ljudi srpske emigracije u Johanesburku. Kako iz opravdanih razloga Srbi nisu "preležali" Zlatnu groznicu, uglavnom su to iseljenici iz vremena komunizma na jugoslovenskim prostorima, čija je brojnost "osvežena drugim naletom" iz ere devedestih godina XX veka istih. Svake nedelje je okupljanje u Crkvi Svetog Tome. Pored crkve, postoji i škola srpskog jezika po imenu Zavičaj. Srpski jezik, položen u ovoj školi, može da zameni jedan od drugih jezika na zvaničnim svedočanstvima južnoaričkih škola.
Izvori
uredi- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „South Africa: City of Johannesburg” (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 14. 02. 2012.
- ↑ Community Survey 2007
Povezano
urediVanjske veze
uredi
- Službeni portal grada (en)
- Travel Magazine Arhivirano 2008-06-27 na Wayback Machine-u