Lille
Lille (nizozemski: Rijsel) je grad na sjeveru Francuske, u srcu prostrane ravnice nedaleko od belgijske granice, usred široke zone urbanih naselja. Trgovačko središte s mnogo glasovitih tekstilnih tvornica, Lille je i sjedište poznatog sveučilišta.
| Lille | |
|---|---|
|
| |
 Grb | |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Francuska
|
| Gradonačelnik | Martine Aubry (PS) |
| Region | Nord-Pas-de-Calais |
| Departman | Nord |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2011-01-01) | 227,533[1] |
| Aglomeracija (2009) | 1.154.861 |
| Gustina stanovništva | 6532,67 st./km² |
| Geografija | |
| Koordinate | 50°37′40″N 3°03′30″E / 50.6278°N 3.0583°E |
| Vremenska zona | UTC+1, ljeti UTC+2 |
| Površina | 39.51 km² |
  Lille Lille (Francuske) | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 59000, 59800 |
| INSEE kod | 59350 |
Lille je, sa svojih 226.000 stanovnika, najveći grad u svom okružju. Njegova aglomeracija ima oko 1,1 milijuna stanovnika.
Njegovo ime je starofrancuskog podrijetla od riječi L’Isle, kao na flamanskom (Ryssel, Rijsel na modernom nizozemskom), što znači otok, vjerojatno zbog toga što je nastao na jednom riječnom otoku.
Povijest
urediPrema legendi, Lille je osnovan 640. godine, ali prvi spomen grada datira iz 1066. godine. Taj prostor su u to doba kontrolirali grofovi Flandrije. Flandrija je tada bila jedna od gospodarski najrazvijenijih regija Europe. Posebno je bila razvijena trgovina, te su postojali brojni poznati sajmovi. Sajam u Lilleu je s vremenom postao jedan od najvažnijih, te je Lille postao značajan trgovački centar. Nekoliko puta je došlo do sukoba između Flandrije i Francuske, te su između 1304. i 1369. gradom vladali Francuzi. U 16. st. je grad pogodila kuga, ali u to doba jača tekstilna industrija po kojoj Flandrija postaje poznata. Dolazi i do sukoba s protestantima.
Francuski kralj Luj XIV. je 1667. zauzeo Lille koji je Sporazumom iz Aix-la-Chapelle 1668. postao dio Francuske. Do 1670. je francuski arhitekt Vauban sagradio tvrđavu. Tokom Rata za španjolsko nasljeđe 1709-1713. su gradom vladali Nizozemci. Tokom Francuske revolucije je pretrpio manje štete, ali su ga 1792. zauzeli Austrijanci koji su vodili intervenciju protiv Revolucije. Tokom Napoleonove vlasti ponovo jača tekstilna industrija u gradu.
Tokom 19. st. se grad razvija i povećava se broj stanovnika. 1846. je sagrađena željeznička pruga do Pariza. Tekstilna industrija se modernizira. Od 1896. je Lille prvi grad u Francuskoj koji ima socijalističku vlast. Tokom 1. svj. rata su njemačke snage razorile i okupirale grad. U Pasteurovom institutu u Lilleu je 1923. otkriveno prvo cjepivo protiv tuberkuloze. Tokom 2. svj. rata su grad brzo zauzele njemačke snage koje su ga stavile pod vojnu upravu iz Bruxellesa. Nakon rata se industrija modernizira i napušta se ugljen. Nakon otvaranja tunela ispod La Manchea Lille postajevažno prometno čvorište.
Zemljopis
urediLille se nalazi na krajnjem sjeveru Francuske, u neposrednoj blizini granice s Belgijom. Reljef je nizinski. Kroz grad teče rijeka Deûle, te postoji značajna riječna luka. Lille je povezan u konurbaciju s okolnim gradovima Roubaix i Tourcoing. Gravitiraju mu i belgijski gradovi Kortrijk i Tournai.
Klima je umjerena oceanska. Godišnje razlike temperature nisu visoke, a padalina ima dovoljno cijele godine.
Privreda
urediOblast gradova Lil, Rube i Turkoing je tradicionalno poznata po tekstilnoj industriji.
U Lilu postoji 8.341 preduzeća (31.496 u širem području), od kojih je 57% posluje u oblasti usluga, 34% u trgovini, a 9% u industriji. Među njima dominiraju (90%) mala preduzeća sa manje od 10 zaposlenih.
Promet
urediLille je jedan od najvažnijih europskih željezničkih čvorišta koje posebno jača nakon otvaranja tunela ispod La Manchea. Tada postaje čvorište vlakova koji voze između Bruxellesa, Pariza i Londona. Lille je također čvorište vlakova Eurostar koji voze iz Londona prema Amsterdamu i Kölnu. 1983. je u Lilleu otvorena prva automatska linija metroa u svijetu.
Znamenitosti
urediNajvažnija je gradska tvrđava (citadela) koju je sagradio poznati graditelj vojnih utvrda Vauban. Tvrđava ima tipičan oblik zvijezde (Vaubanov stil). Grad ima nekoliko poznatih botaničkih vrtova.
Znameniti građani
uredi- Emil Bernar, slikar
- Madlen Damermon (1917-1944), borac u pokretu otpora
- Žan Djudone, matematičar
- Žulijen Duvivijer, pisac i režiser
- Pjer Degejter (1848-1932), kompozitor muzike za Internacionalu
- Šarl de Gol (1890-1970), general i državnik
- Filip Noare, glumac
- Matijas de Lobel, botaničar
- Eduar Lalo, kompozitor
- Žan Batist Peren, fizičar, dobitnik Nobelove nagrade
Demografija
uredi| 1962. | 1968. | 1975. | 1982. | 1990. | 1999. | 2006. | 2011. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 193.096 | 190.546 | 172.280 | 196.705 | 198.691 | 212.597 | 226.014 | 227.533 |
Reference
urediLiteratura
uredi- Alexandra Hughes, Alex Hughes, Keith A Reader, Keith Reader, ur. (2001). Encyclopedia of Contemporary French Culture (Routledge; Routledge World Reference edition izd.). ISBN 0415263549.
- Robb, Graham (2008). The Discovery of France: A Historical Geography. W. W. Norton & Company. ISBN 0393333647.
- Ardagh, John (1991). France (Cultural Atlas of izd.). Facts on File. ISBN 081602619X.
- Jones, Colin (1999). The Cambridge Illustrated History of France (Cambridge Illustrated Histories izd.). Cambridge University Press. ISBN 0521669928.
- Sowerwine, Charles (2009). France since 1870: Culture, Society and the Making of the Republic (2nd izd.). Palgrave Macmillan. ISBN 0230573398.
- Roberts, William J. (2004). France: A Reference Guide from the Renaissance to the Present (European Nations) (European Nations izd.). Facts on File. ISBN 0816044732.
Vanjske veze
uredi- Službena stranica (fr) (en)
 | U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Lille |