Mahidevran (sultanija)
Mahidevran Gülbahar Hatun (1500. - 1581), bila je prva supruga osmanskog sultana Sulejmana I Veličanstvenog. Njeno ime (turski izgovor: [ˌmaːhidevˈɾan ɟylbaˈhaɾ], osmanski turski: ماه دوران) znači "ona koja je uvijek lijepa", "ona čija ljepota ne prolazi" ili "lijepo doba"[1], ali isto tako i "Mjesec sreće"[2] ili Gülbahar (osmanski turski: گلبهار). Bila je Sulejmanova žena i majka princa Mustafe i sultanije Raziye.[3]
| Mahidevran Gülbahar | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1498./1581. |
| Mesto rođenja | Kavkaz (Dinastija Termuk) |
| Datum smrti | 3. veljače 1580. |
| Mesto smrti | Bursa ( Osmansko carstvo)
|
| Grob | grob princa Mustafe |
| Titula | haseki sultanija |
| Period | 1515.-1553. |
| Poreklo | |
| Dinastija | -Dinastija Termuk po rođenju -osmanska dinastija rađanjem nasljednika |
| Otac | Princ Mirza Termuk |
| Majka | Princeza Nazan |
| Porodica | |
| Supružnik | Sulejman I (nevjenčani,majka njegove djece) |
| Deca | princ Mustafa sultanija Raziye |
Biografija
urediPostoje mnoge teorije o njenom porijeklu i rođenju. Smatra se da je bila kći princa Mirze Hajdara Termuka i njegove supruge princeze Nazan, kćeri Menli Giraja. Rodila se 1498. ili 1500. u Kavkazu. Imala je sestre Beliksu i Akilu. Oteta je i prodana u Istanbul u sultanov harem.
Život sa sultanom
urediOna je bila jedna od najljepših žena carstva, a samo njeno ime Gulbahar značilo je “proljetna ruža”. U Manisi je rodila 1515. godine princa Mustafu, a 1525. godine svoje posljednje dijete sultaniju Raziye. Imala je divan život dok u harem nije došla Rokselana. Mahidevranina titula bila je baş kadina („glavna žena”).
Sulejmanova vladavina
urediU Istanbulskom haremu, imala je veoma uticajnog rivala, Sultaniju Hurrem, koja se ubrzo pokazala kao Sulejmanova omiljena žena, ali i osoba koja mu neće biti samo priležnica već vjenčana supruga. Hurrem je rodila prvog sina Mehmeda 1521. godine uništavajući Mahidevranin status kao majke jedinog Sulejmanovog sina. Rivalstvo je potisnula Majka sultanija Ajše Hafsa, ali poslije njene smrti 1534. godine, ljuto suparništvo postalo je očigledno. Situacija se pogoršala kada su se potukle, a Mahidevran istukla Hurrem. Ovo je razljutilo Sulejmana, pa je ubrzo poslije toga poslao Mahidevran da izvan prijestolnice živi sa svojim sinom.
Prema turskoj tradiciji, svi prinčevi su morali da rade kao sandžački upravnici. Mustafa je poslan kao upravnik Manisa sandžaka, pa je Mahidevran morala da ide s njim. Kako se bližio kraj Sulejmanovoj vladavine, rivalstvo između njegovih sinova postajalo je sve ljuće. Osim toga, Hurrem i veliki vezir Rustem Paša, okrenuli su ga protiv Mustafe, pa je Mustafa optužen za izazivanje pobune. Tijkom pohoda protiv Safavidske Persije, 1553. godine, Sulejman je naredio da se Mustafa ubije. Mahidevran je umrla 1581. godine u palači u Bursi, a sahranjena je pored princa Mustafe u mauzoleju. Nadživjela je Hurrem i Sulejmana, svu njihovu djecu, uključujući i svoju kćer sultaniju Raziye, koja je umrla 1571. od tuberkuloze.
Popularna kultura
urediU turskoj seriji Sulejman Veličanstveni Mahidevraninu ulogu tumači Nur Fetahoglu.
Izvori
uredi- ↑ „İsim bulamadım — Mahidevran isminn anlamı” (turski). Arhivirano iz originala na datum 04. 04. 2012.. Pristupljeno 10. 04. 2012. »"Mah", Ay ya da güzel yüz, "Devran" devir ya da zaman anlamına geliyor. Mahidevran ise "zamanın güzeli, devrin güzeli" anlamına gelmektedir. Mahidevran Sultan Kanuni Sultan Süleyman'ın eşlerinden.«
- ↑ Leslie P., Peirce (1993). „Wives and Concubines: The Fourteenth and Fifteenth Centuries”. The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. 198 Madison Avenue, New York, New York 10016-4314: Oxford University Press. str. 55. ISBN 978-0-19-508677-5. Pristupljeno 10. 04. 2012.
- ↑ Uluçay, M. Çağatay (1985). Padişahların Kadınları ve Kızları. Türk Tarih Kurumu. str. 39.