Nablus
Nablus (ponekad Nābulus; arapski: نابلس 
; IPA: [næːblʊs]; hebrejski: שכם, Šəḫem) (biblijski Šehem) je palestinski grad u sjevernom dijelu Zapadne obale, oko 63 km sjeverno od Jeruzalem, gdje živi oko 126.132 stanovnika. Smješten je na strateškom položaju između planine Ebal i planine Gerizim, te predstavlja glavni grad gubernije Nablus te palestinsko privredno i kulturno središte.
Osnovao ga je rimski car Vespazijan godine 72. pod imenom Flavia Neapolis, a otada je imao bogatu historiju. U 5. i 6. vijeku se bilježe sukobi između kršćanskog i samaritanskog stanovništva koje će eskalirati u samaritanske ustanke protiv bizantske vlasti i njihovog krvavog gušenja godine 529. nakon čega je drastično opao broj pripadnika te zajednice u gradu. Godine 636. je Neapolis, zajedno s ostatkom Palestine, došao pod vlast islamskog Arapskog kalifata poidUmar ibn al-Khattabom; njegovo ime je tada arabizirano u Nablus. Godine 1099. križari su zauzeli grad i držali ga nešto manje od jednog vijeka, ostavivši miješano muslimansko, kršćansko i samaritansko stanovništvo uglavnom neuznemiravanim. Nakjon što su Saladinove ajubidske snage zauzele unutrašnjost Palestine 1187, islamska vlast je ponovno uspostavljena, te se nastavila pod Mamelucima i Otomanskim Carstvom.
Nakon što je postao dijelom Otomanskog Carstva 1517. godine, Nablus je određen za središte distrikta Jabal Nablus ("Planina Nablus"). Godine 1657. je nakon niza ustanaka u grad poslano nekoliko arapskih klanova sa sjevernog i istočnog Levanta da učvrste carsku vlast, i zahvaljujući njima se Carstvo uspjelo othrvati izazovima regionalnih vođa kao što su Dhaher al-Omar u 18. vijeku i Muhamed Ali — koji je nakratko vladao u 19. vijeku. Kada je otomanska vlast učvršćena 1841. godine, Nablus je prosperirao kao trgovačko središte. Nakon što su Britanci zauzeli grad u prvom svjetskom ratu, Nablus je 1922. godine inkorporiran u [[Britanski mandat 1922 i određen za teritoriju arapske države Palestine prema UN-ovom planu o podjeli alestine. Na kraju arapsko-izraelskog rata 1948. je umjesto toga potpsao pod vlast Jordana, te je jednostrano anektiran i pod jordanskom vlašću ostao sve do okupacije od strane Izraela u Šestodnevnom ratu 1967.
Danas u gradu živi pretežno muslimansko stanovništvo uz male kršćanske i samaritanske zajednice. Od 1995. grad vodi Palestinska nacionalna uprava, iako Izrael kontrolira ulazak i izlazak u grad. Postoje tri palestinska izbjeglička logora oko Nablus, uspostavljena 1949–50. U Starom gradu postoje brojna arheološka nalazišta, s artefaktima od 1. do 15. vijeka. U regiji je grad poznat po stakom kanafehu te sapunskoj industriji.
Eksterni linkovi
uredi
- Nablus Municipal Website
- A site explaining the reasons for the devastated Palestinian economy Arhivirano 2005-10-23 na Wayback Machine-u
- Nablus the Culture, reviving cultural life in Nablus Arhivirano 2022-04-15 na Wayback Machine-u
- Nablus after Five Years of Conflict December 2005 report by OCHA (PDF).
- Archaeological Remains Found in Nablus
- Picture showing Nablus from east (Panorama) Arhivirano 2011-07-25 na Wayback Machine-u
- Picture showing east region of Nablus (Panorama) - The picture taken from Askar Arhivirano 2011-07-25 na Wayback Machine-u
